Paraların Değişimi Mi, Emtiaların Değişimi Mi?
Dünya pazarında ülkelerin ihracat-ithalat dengelerinin sağlanması ile dış ticaret dengelenir. Rusya-Ukrayna savaşı ile dünya pazarında önemli yeri olan ülkelerde bundan payını aldı. Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu değerlendirmeleriyle masaya yatırılan küresel ekonomik görünüm değerlendirildi.
2021 yılı dünya ekonomisinin incelendiği Usda’s Foreign Agricultural Service raporunda en çok buğday, mısır, arpa ve ayçiçek yağı ihracatçıları üretimi değerlendirildi. Ekonomik olarak yaklaşık bu üretimin %25’i Rusya’dan sağlanıyor. Dünya ihracatının buğdayda %16,9’u Rusya’dan, %11,6’sı Ukrayna’dan sağlanıyor. Emtia ithal eden ülkeler örneğin Mısır ele alındığında, tahıl gereksiniminin % 80’nini Rusya ve Ukrayna’dan karşılıyor. Diğer taraftan mısırın %16,4’ü dünya ihracatı içinde Ukrayna’dan, %2,2’si de Rusya’dan geliyor. Ayçiçek üretiminde Ukrayna %49,8’ini ihraç ediyor.
Dünya iklim değişikliğine değinecek olursak, küresel anlamda Ukrayna toprak yapısı itibarıyla en az etkilenecek ülkelerden birisidir. Aynı zamanda Ukrayna nükleer enerji üretiminde dünyada üçüncü sıradadır.
Ukrayna, Rusya petrolünün % 12’sini, doğal gazın ise %17’sini üretiyor.
İhracat rakamlarına bakıldığında, Rusya Avrupa doğalgazının %40’ını, petrolün ise %25’ini sağlıyor.
Neon gazı üretiminde Ukrayna dünya ticaretinin %70’ini üretiyor. Yarı iletken olan bu maddenin çip üretiminde de önemli bir yeri vardır. Bunun yanı sıra, Ukrayna’da dev kargo uçakları ile sanayi üretimi yapan firmaların ülkelere nakliyeleri sağlanıyor.
Rusya’nın gübre üretiminde yeri oldukça büyüktür. Yaşanan bu dalgalanma maliyetlerin artmasına, enflasyonla birlikte tahıl üretiminin yavaşlamasına sebebiyet vermektedir.
Fed’in yaptığı araştırmaya göre, Amerika açısından değerlendirildiğinde resesyon yaşanıp yaşanmayacağıdır. Bu resesyon beklentisi durgunluk ve enflasyonun 1970’lerde yaşanan stagflasyon ile tekrardan karşılaşılıp karşılaşılmayacağı sorunudur.