Koronavirüs Salgınında Ücretsiz İzin Uygulaması; Haklar ve Yükümlülükler
Korona virüsü salgını haliyle işletmelerin faaliyetlerini olumsuz yönde etkiledi. Bu bağlamda, işyerinde işverenin ücretsiz izin uygulaması konusu çok soruluyor.
Ücretsiz izin, iş sözleşmesinin askıya alınmasının özel bir halidir.
Askı hali, yasadan veya iş sözleşmesinden kaynaklanabileceği gibi iş yerinde uygulanmakta olan Toplu İş Sözleşmesinden de kaynaklanabilir. Aynı şekilde işyeri uygulaması haline gelmiş olmasından da kaynaklanabilir.
Bununla birlikte kural olarak iş sözleşmesinin askıya alınması tarafların (işveren ve işçinin) rızasıyla mümkündür.
Dolayısıyla askıya alma veya askı halinin özel bir hali olan “Ücretsiz İzin Uygulaması” kural olarak çalışma koşullarında işçi aleyhine esaslı değişiklik oluşturacağından 4857 sayılı İş Kanununun 22.maddesi hükümlerinin uygulanması gerekecektir.
Yani askı işlemi yazılı yapılmalı, işçiye bildirimde bulunulup 6 iş günü içinde kabul edip etmediğini gösterir iradesi, yazılı olarak alınmalıdır.
Aksi halde yapılacak aksi askı işlemi ya da ücretsiz izin uygulaması geçerlilik kazanmayacaktır. (Yargıtay 7.HD. 15.09.2015 gün, 2015/28111 E, 2015/15051 K)
İşverence yapılacak tek taraflı askıya alma işlemi, bir işveren feshidir.
Bu durumda işçinin İş Kanunundan belirtilen tazminatları ve işe iade gibi haklarını talep etmesi gündeme gelebilecektir.
Örneğin:
- İşçinin çalıştığı yerde en az 6 ay kıdemi olup, bu işyerinde en az 30 işçi varsa işe iadeyi talep hakkı,
- İşçinin çalıştığı yerde en az 1 yıl kıdemi varsa kıdem tazminatını talep etme hakkı.