Yurtdışı Gündelik Tutarları-II
Gündelik ödemelerinin vergilendirilmesi konusunda önceki çalışmamız olan “2017 Yılı Yurtiçi Gündelik Ödemeleri-1” sonrasında, ikinci çalışmamız olan bu bölümde yurtdışı gündeliklerin vergilendirilmesi kapsamında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti için ödenecek gündelikler konusu incelenecektir. Bir sonraki çalışmada ise diğer ülkelerde ödenecek yurtdışı gündelik tutarının vergilendirilmesi incelenecektir.
2017 Yılında uygulanacak yurtdışı gündelik tutarları 27.12.2016 tarihli ve 2016/9715 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş ve bu Karar 20 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
6245 sayılı Harcırah Kanununa göre harcırah, memur ve hizmetlilerin memuriyet mahalli dışına gönderilmeleri ve burada kaldıkları sürece yapacakları yol giderleri ile yeme, içme ve yatma giderlerine karşılık olarak verilmektedir.
193 sayılı gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesine göre, işverenler tarafından geçici görevlendirmeler sonucunda yapılan gider karşılığında çalışanlara ödenen gündelik ödemeleri, ücret kapsamında değerlendirilmekle beraber; aynı Kanunun 24 üncü maddesi gereğince belli şartlar çerçevesinde gelir vergisinden istisna edilmiştir.
6245 sayılı Harcırah Kanununun 33 üncü maddesinde, bu Kanun gereğince verilecek yurt içi gündelik miktarının her yıl bütçe kanunları ile tespit olunacağı belirtilmiştir. Kanunun 34 üncü maddesine göre ise hizmet erbabına ödenecek yurtdışı gündelik miktarı gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre her yıl Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilmektedir.
Yurtdışı gündelik tutarları her yıl Bakanlar Kurulu Kararı ekinde KKTC için (TL) cinsinden belirlenmekte; KKTC hariç diğer ülkeler için ise gidilecek ülkeye göre yabancı para cinsinden belirlenmektedir.
2017 Yılında uygulanacak KKTC için yurtdışı gündelik tutarları 2016/9715 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair Karar” ile belirlenmiştir. Aynı Karar ile KKTC hariç diğer ülkeler için “Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar” da yürürlüğe girmiştir.
2016/9715 sayılı BKK’ya göre, KKTC'ye sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici görevlendirme süreleri için verilecek gündelik miktarları Karar ekinde yer alan aşağıdaki Cetvelde yer almaktadır.
| GÖREV UNVANI/KADRO DERECESİ | 1/1/2017-31/12/2017 Döneminde Verilecek Gündelik Miktarları (TL) |
|---|---|
| 1- Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan | 186,90 |
| 2- Genelkurmay Başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Bakanlar, Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Orgeneral ve Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Cumhurbaşkanlığı ve T.B.M.M. Genel Sekreterleri, Başbakanlık Müsteşarı, Bakan Yardımcıları, | 150,60 |
| 3-Yükseköğretim Kurulu Başkanı, Bakanlık Müsteşarları, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri, Başbakanlığa bağlı Müsteşarlar, Korgeneral ve Koramiraller, Diyanet İşleri Başkanı, Başbakan Başmüşaviri, merkezde sürekli görevle bulunanlar dışındaki Büyükelçiler | 131,25 |
| 4- Yukarıdakiler dışında kalan memur ve hizmetlilerden; | |
| a) Aylık/kadro derecesi 1 olanlar | 112,54 |
| b) Aylık/kadro derecesi 2-4 olanlar | 93,77 |
| c) Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar | 75,05 |
Yukarıdaki Cetvelde belirlenen yurtdışı gündelik tutarları gelir vergisinden istisna olup, belirlenen tutarların aşılması halinde aradaki farkın ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.
GVK’nın 24/1 inci maddesine göre, Harcırah Kanununa tabi kuruluşlarca, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen miktarlara göre yapılan yurtdışı harcırah ödemelerinin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir.
GVK’nın 24/2 nci maddesine göre ise, Harcırah Kanununa tabi olmayan kuruluşlar tarafından ödenen gerçek yol giderlerinin tamamı, yeme ve yatma giderlerine karşılık verilen gündelikler ise belli limitler dahilinde gelir vergisinden istisna edilmektedir. Harcırah Kanununa tabi olmayan kuruluşlarda yurtiçi harcırah ödemelerinde olduğu gibi gerçek yol giderlerinin tamamı gelir vergisinden istisnadır. Yemek ve yatma giderlerinde ise belge ile tevsik edilen gerçek tutarları ile ödendiğinde herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın tamamı vergiden istisna edilmektedir.
Ancak, yeme ve yatma giderinin nakit olarak ödenmesi durumunda, yine yurtiçi harcırah ödemelerinde olduğu gibi, vergiden istisna edilecek tutarın hesabında aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelikler veyaen yüksek Devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarına ödenen yurtdışı gündelik tutarı esas alınacaktır. Kısmen belge karşılığında, kısmen de nakit olarak yapılan gündelik ödemelerinde ise yurtiçi gündelik ödemelerinde olduğu gibi işlem yapılacaktır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair 2016/9715 sayılı Kararda aşağıdaki hükümler yer almaktadır.
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici görevlendirme süreleri için verilecek gündelik miktarları ekli cetvelde gösterilmiştir.
- Kurumlar, hizmetin özellikleri, mevcut ödenek miktarı, resmi veya özel kurum ve kuruluşlar tarafından ödeme yapılması, görev yerinde ücretsiz veya düşük ücretli yatacak yer temin edilmesi, yemek ihtiyaçlarının kısmen veya tamamen karşılanması gibi hususları dikkate almak suretiyle, ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik ödeyebilirler. Ancak, bu şekilde ödenecek gündeliklerin ilgililerce kabul edildiğinin görev mahallinden ayrılmadan önce idarelerine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.
- KKTC’ye geçici görevle gönderilen ve bu Karar hükümlerine göre gündelik ödenenlerden, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere, gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmı yatacak yer ücreti olarak ödenir.
- Bu Kararın 2 nci maddesi uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarları esas alınır.
- Bu Karar kapsamına girenlere, 6245 sayılı Harcırah Kanununun 46 ncı maddesi uyarınca verilecek yer değiştirme giderinin hesabında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarlarının %50 fazlası esas alınır.
- 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kıbrıs’a Gönderilecek Türk Askeri Birliği Mensuplarının Aylık ve Ücretleriyle Çeşitli İstihkakları ve Birliğin Başka Giderleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında bulunanlara, bu Karara göre ayrıca ikamet gündeliği ve KKTC’de yapacakları geçici görev yolculukları için gündelik verilmez.
- Bu Karar kapsamına girenlere, Yurtdışı Gündeliklerine Dair Karar hükümleri uygulanmaz.
- Bu Karar 1/1/2017 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve bu Karar hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
İşverenler tarafından KKTC' ye yapılacak seyahatler nedeniyle personele ödenecek harcırah gündeliğinin tespitinde yukarıdaki tabloda yer alan aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelik tutarları esas alınacaktır. Ancak, aynı aylık seviyesinin tespit edilememesi durumunda en yüksek Devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarı için belirlenen tutarı esas almaları mümkün bulunmaktadır. Tabloda da görüldüğü üzere, 2017 yılında KKTC için en yüksek Devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarına ödenecek gündelik tutarı 150,60 TL olmaktadır.
2017 Yılında uygulanacak, KKTC’ye Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündeliklere Dair 2017/9715 sayılı Kararın 3 üncü maddesinde yer alan hüküm gereğince; KKTC’ye geçici görevle gönderilen ve bu Karar hükümlerine göre gündelik ödenenlerden, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında 10 gün ile sınırlı olmak üzere, gündeliklerinin yarısına kadar olan kısmı yatacak yer ücreti olarak ödenir. Söz konusu Kararın 2 nci maddesi uyarınca ekli cetvelde gösterilen miktarlardan daha aşağı miktarda gündelik belirlenmesi durumunda, yatacak yer ücretinin hesaplanmasında, ekli cetvelde gösterilen gündelik miktarları esas alınır. İlave konaklama gideri ödenmesine ilişkin bu hükmün, aynı şekilde Harcırah Kanununa tabi olmayan işverenler tarafından da uygulaması gerekmektedir.
Öte yandan, yurtdışı diğer ülkelerdeki geçici görevlendirmelerde olduğu gibi, KKTC’ye yapılacak geçici görevlendirmelerde ilk 10 gün için %50 artırımlı gündelik uygulaması yoktur.
Gündelik ödemelerinin vergilendirilmesi konusundaki üçüncü çalışmamız olacak olan (KKTC hariç) diğer ülkeler için yapılacak yurtdışı gündelik ödemeleri konusundaki çalışmamızda buluşmak üzere.