Yeni Vergi Affı gümrük vergi ve cezalarını da kapsamaktadır
Özet: Kamuoyunda vergi affı olarak bilinen, vergi ve diğer bazı kamu alacaklarının yapılandırılmasını öngören 7440 sayılı Kanun, 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun vergi alacaklarının yanısıra, 31.12.2022 tarihi ve öncesinde tescil edilen gümrük beyannamelerine konu gümrük alacaklarını ve gümrük cezalarını da kapsamaktadır. Bu kapsamda, kesinleşmiş ve kesinleşmemiş alacaklarda önemli indirimler sunulmakta, idari para cezaları büyük ölçüde kaldırılmakta veya önemli oranlarda indirimler sağlanmaktadır. Gümrük vergilerinin ödenmesi de gecikme zammı yerine çok daha düşük Yi-ÜFE faiz oranları sunulmakta, dileyen mükelleflerin 48 aya kadar taksitle ödemesine imkan verilmektedir. Halihazırda gümrük incelemesi devam eden işlemler de bu Kanun’dan yararlanabilmektedir. Kanun kapsamında ayrıca kendiliğinden bildirim imkanı ile geçmişe yönelik olarak gümrük alacaklarının düşük faizle ödenmesi, gümrük cezalarının da kaldırılması imkanı bulunmaktadır.
Kamuoyunda vergi affı olarak bilinen, vergi ve diğer bazı kamu alacaklarının yapılandırılmasını öngören 7440 sayılı Kanun, 12 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Anılan Kanun, çok sayıda vergi ve kamu alacağını ilgilendirmekle beraber, bu makalenin konusunu sadece gümrük idarelerince tahsil edilen vergi ve cezalar oluşturmaktadır.
Kanun kapsamında, 31.12.2022 tarihinden önce (bu tarih dahil) gümrük yükümlülüğü doğan gümrük vergileri ve cezalarına ilişkin olarak vergi affı ve yeniden yapılandırma imkanı getirilmektedir. Diğer bir ifadeyle, yapılandırmaya konu edilebilecek olan gümrük vergileri ve cezalarının ilgili olduğu ithalat beyannamelerinin tescil tarihinin 31.12.2023 tarihi veya bu tarihten önce bir tarih olması gerekmektedir.
Kanunu incelediğimizde hem kesinleşmiş, hem de kesinleşmemiş gümrük alacaklarını da içerdiğinden 2021’de yayımlanan 7326 sayılı Yapılandırma Yasası ile büyük benzerlikler taşıdığını söyleyebiliriz.
Yapılandırma hakkından istifade etmek isteyen mükelleflerin, 31.05.2023 tarihine kadar başvuru yapılması gerekmektedir. Bu süre, olağanüstü bir gelişme olmadığı takdirde, daha önceki vergi aflarında olduğu gibi, 1 ay kadar daha uzatılacaktır.
Kanun ile gümrük alacaklarına getirilen af ve indirimler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi geçmemiş (diğer bir ifadeyle, kesinleşmiş olan) gümrük vergileri üzerindeki gecikme faizi ve bu vergilere bağlı idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine vergi aslına Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
- Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi henüz geçmemiş (kesinleşmiş olan) vergi aslına bağlı olmayan idari para cezalarının %50'si silinecektir.
- Vadesi geldiği halde ödenmemiş veya henüz ödeme süresi geçmemiş (kesinleşmiş olan) olan eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezalarının %70'i silinecektir.
- Dava açılmış ya da dava süresi henüz geçmemiş olan gümrük vergilerine ilişkin tahakkukların (yani kesinleşmemiş gümrük vergilerinin) %50'si ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine tahakkukun kalan %50'sine Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir. Kesinleşmemiş vergi aslına bağlı olmayan para cezalarının ise %75'i, kesinleşmemiş gümrüklenmiş değerine bağlı para cezalarının ise %85'i silinecektir. Bu hüküm idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itirazda bekleyen tahakkuklar ile uzlaşma aşamasındaki tahakkuklar için de geçerlidir.
- İdari yargıda itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş veya bu aşamalardaki gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, gümrük vergilerinin %90'i ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine tahakkukun kalan %10'una Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
- Sadece idari para cezası için dava açılmış olması halinde, gümrük vergileri ödenmiş ise veya bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmesi halinde, vergi aslına bağlı cezalar silinecektir. Vergi aslına bağlı olmayan idari para cezaları için ise idari yargıdaki bulunduğu aşamaya göre dava açılmış ise %75'i, itiraz/istinaf veya temyiz aşamasında ise en son kararın terkin olması halinde %90, tasdik olması halinde %50' oranlarda indirimler yapılacaktır. Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezalar için ise idari yargıdaki bulunduğu aşamaya göre dava açılmış ise %85'i, itiraz/istinaf veya temyiz aşamasında ise en son kararın terkin olması halinde %95, tasdik olması halinde %70' oranlarda indirimler yapılacaktır.
- Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayım tarihinden önce başlamış ama tamamlanamamış incelemelerde de, vergi aslının %50'si ve bu vergilere ilişkin gecikme faizi ve idari para cezalarının tamamı silinecektir. Bunun yerine tahakkukun kalan %50'sine Kanunun yayım tarihine kadar olan dönem için Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir. Diğer taraftan, vergi aslına bağlı olmayan idari para cezası söz konusu ise %75, eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı idari para cezası için %85 oranında indirim yapılacaktır.
- 31.05.2023 tarihine kadar 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuk ve tahsili gereken ama beyan edilmeyen aykırılıkların pişmanlıkla beyanda bulunulması halinde gecikme faizi ve idari para cezalarının tahsilinden vazgeçilecektir. Bunun yerine vergi aslına Yİ-ÜFE oranında daha düşük faiz işletilecektir.
- Bu Kanun kapsamındaki tüm kamu alacakları peşin ya da aylık dönemler ile 12, 18, 24, 36 veya 48 taksitte ödenebilecektir. Peşin ödenmesi halinde Yİ-ÜFE tutarı %90 oranında indirilecektir. Taksitle ödeyene vade süresine göre yüzde 1.09 ila yüzde 1.9 oranında ilave faiz uygulanacaktır.
Oldukça kapsamlı olan ve ciddi indirimler ve ödeme kolaylıkları sunan yeni yapılandırma kanununun tüm dış ticaret erbabınca incelenmesini, varsa muhtemel risklerinin Kanunun öngördüğü başvuru süresi bitmeden uzmanlara analiz ettirilerek, Kanunun sunduğu pişmanlık veya kendiliğinden bildirim imkanlarından süresi içinde ve azami ölçüde istifade edilmesi tavsiye edilmektedir.