Yeni Nesil Yazarkasa Alacak Mükelleflere %100 Amortisman Desteği
Bu yılın sonuna kadar mahallemizdeki bakkalın, kasabın, manavın, berberin, kırtasiyecinin, hırdavatçının, süpermarketin, elektronik ürün satan mağazalar zincirinin kısacası perakende mal ve hizmet satışı yapan birinci ve ikinci sınıf tacirin eski yazarkasalarını yeni nesil yazarkasalarla değiştirmesi gerekiyor.
Bu durumda, Mart 2015 itibariyle Gelir İdaresi verilerine göre, 2.390.532 KDV mükellefinden perakende satış yapanların (bu rakamın büyük bir çoğunluğunun) yeni yazarkasa alması bekleniyor.
Eskilerden farkı ne?
Resmi olarak ilk kez 1985 yılında hayatımıza giren yazarkasalar, teknik tabiriyle Ödeme Kaydedici Cihazlar (ÖKC), satış bilgilerini kendi hafızasında saklamakta ve çevrimiçi (on-line) çalışmamaktaydı.
Yeni nesil ÖKC’ler ise; biri yazar kasa ile POS makinesinin bileşiminden oluşup mobil olarak çalışanlar diğeri masa üstü basit/bilgisayar bağlantılı, telefon (PSTN) ya da internet hattı (ADSL) üzerinden Gelir İdaresine ve bankaya bağlı olarak çalışanlar şeklinde iki türden ibaret.
Uyum maliyeti
Vergi literatüründe mükelleflerin vergilerini beyan edip ödemelerinde katlandıkları maliyetler “Vergi Uyum Maliyeti” olarak adlandırıyor. Mükelleflerin yasalara uyarak kazançlarını gerçek tutarda beyan edip vergilerini zamanında, eksiksiz ödemelerinin koşullarından biri de uyum maliyetlerinin olabildiğince düşük olmasıdır.
2015 yılında yaşanacak bu değişim süreci, perakende mal ve hizmet satan işletmeler açısından doğal olarak ek bir maliyet yani vergiye uyum maliyeti olarak karşımıza çıkıyor.
Vergi mükellefinin uyum maliyeti nasıl azalacak?
Vergi mükellefleri, bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan ve parasal değeri 880 liradan fazla olan (2015 yılında) iktisadi kıymet satın aldıklarında bunu bir defada gider yazamamakta ve cihazın faydalı ömrü çerçevesinde amortismana tabi tutabilmekte yani yıl taksit taksit gider yazabilmekteler.
VUK’nun 333 sıra no.lu Genel Tebliği ile ÖKC’lerin faydalı ömrü 5 yıl olarak belirlenmiş durumdadır. Ancak yasa yapıcı (TBMM), 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanunun 7. maddesiyle ÖKC kullanmak zorunda olan mükelleflere satın aldıkları ödeme kaydedici cihazlar için %100'e kadar amortisman oranını seçebilme yani bir defada gider yazabilme imkanı getirmiştir.
ÖKC alımının iş süreçleri de basitleştirilmeli
Elbette uyum maliyeti sadece parasal yüklerden ibaret olmayıp harcanan emek ve zaman da buna dahildir. Halihazırda; ÖKC alım izni için bağlı olunan vergi dairesine gitmek ardından yetkili satıcı ve servise gitmek ve sonunda vergi dairesine bu kez kayıt ve ÖKC levhası için gitmek şeklinde işleyen bir süreç bulunmaktadır.
Neredeyse 2 milyona yakın ÖKC’nin bu yıl değiştirileceği düşünüldüğünde işlemin basitleştirilmesi için, 28 Aralık 2014’te VERGİALGI internet sitesinde Yusuf Yalçın Göktürk tarafından önerilen sürecin dikkate alınabileceğini düşünüyoruz: Alım, kayıt ve ÖKC levhası işlemlerinin yetkili satıcı/servis bünyesinde internet vergi dairesi üzerinden yapılarak ÖKC alım sürecinin bir noktada tamamlanması.
İlkesel bir son söz
Bu öneriden hareketle yazımızı gelişmiş ülkelerin vergi idarelerinin uyguladığı bir ilkeyle özetleyecek olursak:
Devletin vergi gelirlerini artırmanın yolu, mükellefin vergi uyum maliyetini azaltmaktan geçiyor!
(Dünya Gazetesi’ne 15 Nisan 2015’te yayımlanmıştır.)