Yapılandırma Kanunu Kapsamına Giren Borçlar Nelerdir?
Bilindiği üzere, 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 17/11/2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Yapılan düzenlemeyle, başta vergi ve sigorta prim borçları olmak üzere birçok kamu alacağına sağlanan kolaylıklarla peşin veya taksitler halinde ödeme imkanı getirilmiştir. Söz konusu Kanunla, kesinleşmiş vergi, harç ve vergi cezaları ile ecrimisil, öğrenim ve katkı kredisi, maden devlet hakkı, yiyecek bedeli gibi borçlara, trafik, askerlik, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden geçiş ihlali gibi idari para cezalarına ödeme kolaylıkları getirilmiştir.
Ayrıca, 7143 sayılı Kanuna göre yapılandırılan ve 7256 sayılı Kanunun yayımlandığı 17.11.2020 tarihi itibarıyla anılan Kanun kapsamında ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanabilecektir.
6183 sayılı Kanun ve diğer kanunlar uyarınca tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun ödeniyor olması hâlinde borçlular, Kanunun yayımı tarihi olan 17.11.2020 tarihi itibarıyla ödeme süresi geçmemiş olan taksit tutarları için Kanun hükümlerinden yararlanabilecektir.
Yapılandırma kapsamında başvuru yapılıp ödenebilecek olan kamu alacakları şöyledir:
- 31/8/2020 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
- 2020 yılına ilişkin olarak 31/8/2020 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
- 31/8/2020 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
- 31/8/2020 tarihinden önce verilen idari para cezaları (1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanuna göre verilen idari para cezaları ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları yapılandırma kapsamında değildir.),
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları (adli para cezaları hariç),
- 31/8/2020 tarihinden önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
- Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayımı tarihine veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan;
- -5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- -2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- -31/8/2020 tarihine kadar bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- 31/8/2020 tarihine kadar yapılan tespitlere ilişkin olup ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- İlgili kanunları gereğince takip edilen 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları,
- İl özel idarelerinin, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları,
- Belediyelerin; 213 sayılı Kanun kapsamına giren ve 31/8/2020 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, 2020 yılına ilişkin olarak 31/8/2020 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, bunların dışında kalan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları,
- 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 97 nci maddesine göre tahsili gereken ve vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ücret alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları,
- 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan ve vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları,
- Büyükşehir belediyelerinin, 2872 sayılı Çevre Kanununun 11 inci maddesine göre vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları,
- 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin, vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakları,
- Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) vadesi 31/8/2020 tarihinden önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları.
Normal şartlarda vergi, vergi cezası, idari para cezası gibi 6183 sayılı Kanuna göre takip ve tahsil edilen kamu alacaklarını tahsil için cebren tahsil yöntemleri kullanılarak, süresinde ödenmeyen kamu alacaklarına aylık %1,6 (yıllık %19,2) oranında gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilmektedir. İşte, yapılandırma imkanından yararlanmak suretiyle birikmiş gecikme zammından kurtulmak mümkün bulunmaktadır. Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi halinde gecikme faizi ve zammı silinmektedir.
Bu nedenle, salgın sürecinde yaşadıkları mali sıkıntı nedeniyle vergi dairesine borcu olanların yasama organınca getirilen bu imkandan yararlanmalarında büyük fayda vardır. Bunun için borçlarını yapılandırmak suretiyle ödemek isteyenlerin 31/12/2020 tarihine kadar, Gelir İdaresi Başkanlığı internet adresi (www.gib.gov.tr) veya e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden İnteraktif Vergi Dairesine giriş yaparak veya vergi dairesi müdürlüklerine başvurmak suretiyle peşin veya taksitle ödemek istediklerini bildirmeleri gerekmektedir.
Ayrıca, yapılandırılan borçlara ilişkin dava açılmaması ve alacağın takibi için yapılmış işlemlere ilişkin açılan davalardan vazgeçilmesi gerekmektedir. Kanundan yararlanma hakkının devamı için Ocak/2021 ve Mart/2021 taksitlerini süresinde ve tam olarak ödenmesi gerekmektedir.
Kanun kapsamında yapılandırılan borçlara ilişkin, daha önce tatbik edilen hacizler, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacaktır. Yapılandırma imkanlarına ilişkin Gelir İdaresi tarafından yayımlanan Genel Tebliğe ve konu hakkında Gelir İdaresinin www.gib.gov.tr adresinde yayımlanan Rehber ve Broşürlere bakılmasında fayda vardır. Ayrıca Gelir İdaresinin çağrı merkezi olan Vergi İletişim Merkezinin (VİMER-189) aranması durumunda da yapılandırmaya ilişkin her konuda bilgi alınması mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan, 7256 sayılı Kanunla yeniden yapılandırma kapsamında olan kamu alacaklarından biri de Sosyal Güvenlik Kurumuna ait sigorta prim borçlarıdır. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından 18.11.2020 tarihli ve 2020/45 sayılı SGK Genelgesi yayımlanmış bulunmaktadır. SGK prim borçlarının yapılandırılması için de son başvuru tarihi 31 Aralık 2020 olup, ilk taksit son ödeme süresi ise 1 Mart 2021 tarihidir. SGK prim borçlarının yapılandırılması hakkında Bakanlığın çağrı merkezi olan Alo 170 telefon hattından bilgi alınması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, SGK’nın http://www.sgk.gov.tr internet adresinden detaylı bilgiye ulaşmak da mümkün bulunmaktadır.
Pandemi süreci dikkate alındığında yapılandırmadan yararlanmak isteyen borçluların başvurularını vergi dairesine gitmeden 31.12.2020 tarihine kadar interaktif vergi dairesi (https://ivd.gib.gov.tr) üzerinden yapmalarında fayda vardır.