Yabancı gelin ve damatlar nasıl emekli olacak?
Türkiye İstatistik Kurumu her yıl nüfus yapısına ilişkin veriler yayımlıyor. Kaç evlilik, kaç boşanma, kaç doğum, kaç ölüm…
Raporda ilk evlenme yaşı, yabancı vatandaşlarla evlenme sayısı gibi sosyal güvenlik sistemini kah doğrudan kah dolaylı ilgilendiren bilgiler de var. Zira evlilik ve dolayısıyla çocuk önemli, yoksa nasıl sürdürülecek sistem?
2021 yılında ilk evlenme yaşı erkeklerde 28,1, kadınlarda ise 25,4 olarak tespit edilmiş.
Yine 2021 yılında 4.976 yabancı damat, 23.687 yabancı gelinimiz olmuş.
- Yabancı damatların %25’i Alman, %20’si Suriyeli ve yaklaşık %6’sı Avusturyalı;
- Yabancı gelinlerin ise %15’i Suriyeli, %10’u Azeri ve yine yaklaşık %10’u Özbek vatandaşlardan oluşuyor.
Türk vatandaşları ile evlenen her yabancı Türkiye’de ikamet edecek veya çalışacak diye bir kural yok ama elbette bu yabancıların içinde ülkemizde yaşayan ve hatta çalışan, çalışırken doğum yapan veya çalışmaya başlamadan önce doğum yapanlar olabiliyor.
İster yabancı ister Türk olsun sosyal güvenlik sistemimiz zorunlu sigortalılık esasına dayanıyor.
Yani çalışan kişilerin sigortası olması gerekiyor. Bu durum Türk vatandaşları ile evlenen yabancı gelin ve damatlar için de geçerli.
Yabancı gelin ve damatlarımızın emekliliğinde yaş, sigortalılık süresi ve prim günü bakımından bir değişiklik yok. Fakat Ülkemizin;
- Almanya,
- Arnavutluk,
- Avusturya,
- Azerbaycan,
- Belçika (1/9/2018 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için),
- Bosna Hersek,
- Çekya,
- Fransa,
- Gürcistan,
- Hırvatistan,
- Hollanda,
- İsviçre,
- İtalya,
- Kanada,
- Kebek,
- KKTC (1/10/2020 tarihinden önce ilk defa bu ülkede çalışmaya başlamış olanlar için),
- Kore Cumhuriyeti,
- Lüksemburg,
- Makedonya,
- Slovakya
- Tunus
ile imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmelerinde “akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” benzeri hükümler bulunuyor.
Hal böyle olunca yukarıdaki ülkelerde sigorta girişi olan yabancı gelin ve damatların Türkiye’de çalışmaları halinde, ilk işe giriş tarihleri kendi ülkelerindeki giriş tarihi oluyor.