Veri Merkezi Hizmetleri ve Bulut Bilişim Hizmetlerinin Vergilendirilmesi
Veri merkezi hizmetleri ve bu hizmetler kullanılmak suretiyle sağlanan bulut bilişim hizmetleri özel iletişim vergisi uygulamaları bakımından bir takım belirsizliklerle karşı karşıyadır. Ayrıca veri merkezleri ile ilgili olarak sadece veri saklama hizmeti için kurumlar vergisinden indirim imkanı sağlanmış olup burada sunulan diğer hizmetler için herhangi bir indirim imkanı bulunmuyor.
Bu yazımızda özel iletişim vergisi ile ilgili belirsizliklere, çözüm yollarına ve veri merkezi hizmetlerinde kurumlar vergisi indirimine ilişkin bilgilere ve sektörün gelişebilmesi için bir takım önerilere yer vermek istedik.
Veri Merkezi ve Bulut Bilişim Hizmetlerinin Özel İletişim Vergisi Karşısındaki Durumu
Veri merkezleri veri saklama hizmeti vermek üzere kurulmuş tesislerdir. Bunun için veri saklama donanım ve yazılımlarına, binaya yani kapalı bir alana, enerjiye, iklimlendirmeye, internet üzerinden erişim ve fiziksel güvenliğin sağlanmış olmasına ihtiyaç vardır.
Veri merkezleri veri saklama hizmeti verebildiği gibi veri saklama ekipmanları için ortak alan temini hizmeti de verebiliyor.
Veri merkezinden saklama hizmeti alınarak çeşitli bulut bilişim hizmetlerinin de verilmesi mümkün. Bulut bilişim hizmeti veri merkezi hizmeti veren işletme tarafından verilebildiği gibi, herhangi bir ticari işletme tarafından da veri merkezi hizmeti alınmak suretiyle verilebiliyor.
Veri saklama veya ortak alan hizmetinin özel iletişim vergisine tabi tutulup tutulmayacağı konusu uygulamada tartışmalara yol açabiliyor. Bunun yanı sıra bilişim hizmetlerinin veri merkezi sahibi olan bir işletme tarafından kendi veri merkezi imkanları kullanılmak suretiyle verilmesi durumunda hizmet bedelinin özel iletişim vergisine tabi tutulup tutulmayacağı da tartışmalara yol açıyor.
Gider Vergileri Kanununun 39. maddesi elektronik haberleşme hizmetlerinin özel iletişim vergisine tabi olduğunu belirtiyor.
Elektronik Haberleşme Kanunu;
Elektronik haberleşmeyi elektriksel işaretlere dönüştürülebilen her türlü işaret, sembol, ses, görüntü ve verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, elektrokimyasal, elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesi, gönderilmesi ve alınması olarak,
Elektronik haberleşme hizmetini ise elektronik haberleşme tanımına giren faaliyetlerin bir kısmının veya tamamının hizmet olarak sunulması olarak tanımlıyor.
Dolayısıyla tanım sadece verinin iletilmesi gönderilmesi ve alınması ile ilgili sunulan hizmetleri kapsamakta dolayısıyla da sadece bu hizmetlerin özel iletişim vergisine tabi tutulması mümkün olabiliyor.
Veri saklama hizmeti veya ortak alan hizmeti başlı başına bu tanımlama içine girmediğinden bu hizmetlerin özel iletişim vergisine tabi tutulması da mümkün değildir.
Veri saklama veya ortak alan hizmetinin verilebilmesi için internet erişimine açık olması gerekiyor. Veri merkezi veren işletme bu erişimi kendi altyapısı üzerinden sağlayabildiği gibi internet servis sağlayıcısı olarak altyapı sahibi şirketlerin altyapısını kullanarak da sağlayabilmektedir.
Sorun işte bu noktada kendini gösteriyor. Veri saklama veya ortak alan hizmeti verilmesi durumunda aynı zamanda bir elektronik haberleşme hizmeti de verilmekte midir?
Veri merkezi hizmetlerinde fiyatlandırma veri saklama ve erişim diye bir ayrıma tabi tutulmaksızın saklanacak verinin boyutu esas alınarak veya kullanılacak ortak alan büyüklüğü gözetilerek belirleniyor. Eğer bir erişim hizmeti verilmekteyse veri merkezi hizmetinin fiyatlandırması yapılırken erişim hizmetine atfedilecek kısmın belirlenmesi ve bunun üzerinden özel iletişim vergisi hesaplanması gerekiyor.
Bizim düşüncemiz veri saklama hizmeti verilebilmesi için erişime ihtiyaç duyulması ve bunun için bir maliyete katlanılıyor olması saklama hizmet bedelinin bir kısmının erişim hizmet bedeli olarak sınıflandırılmasını gerekli kılmamaktadır. Bu verilere erişmek isteyen kullanıcılar zaten almış oldukları internet hizmeti nedeniyle özel iletişim vergisini ödemektedirler. Ancak konu tartışmalıdır ve Gelir İdaresinin Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumunun görüşlerini de alarak bu konuyu açıklığa kavuşturması gerekiyor.
Öte yandan veri merkezlerinden hizmet almak suretiyle çeşitli bulut bilişim hizmetleri verilebiliyor.
Bulut bilişim hizmetleri başlı başına bir elektronik haberleşme hizmeti değildir ve herhangi bir yetkilendirmeyi gerekli kılmıyor. Dolayısıyla da bu hizmetlerin özel iletişim vergisi kapsamında değerlendirilmesi mümkün görünmüyor.
Buna karşılık elektronik haberleşme altyapı sahibi olarak yetkilendirilmiş bir işletmenin aynı zamanda kendi sahip olduğu veri merkezi üzerinden bulut bilişim hizmetleri vermesi durumunda özel iletişim vergisi olup olmayacağı tartışmalıdır. Bulut bilişim hizmeti verilirken aynı zamanda saklı bir erişim hizmeti de verildiği düşünülebilir mi?
Veri merkezi hizmeti ile ilgili olarak ifade ettiğimiz üzere verilen hizmet bulut bilişim hizmetidir. Hizmeti verebilmek için veri merkezine erişime ihtiyaç duyuluyor olması verilen hizmetin kısmen erişim hizmeti olması sonucunu doğurmuyor. Bulut bilişim hizmetini alan kullanıcılar zaten bir internet erişim hizmeti almakta ve bunun için özel iletişim vergisi ödemektedirler. Bu konunun da veri merkezi hizmetleri ile birlikte ele alınıp açıklığa kavuşturulması gerekiyor.
Bu belirsizlik Türkiye’de veri merkezi ve bulut bilişim hizmetlerinin gelişimi bakımından bir bariyer oluşturuyor. Bunun kökten çözümü için gerek veri merkezleri tarafından verilen veri saklama, ortak alan kullanım ve bulut bilişim hizmetlerinin özel iletişim vergisine tabi tutulmaması gerekse veri merkezi hizmeti veren işletmelere sağlanan erişim hizmetlerinin özel iletişim vergisine tabi tutulmasını engelleyecek yasal düzenleme yapılmasının yerinde olacağı kanısındayız.
Veri Merkezi Hizmetleri ve Kurumlar Vergisi İndirimi
Kurumlar Vergisi Kanununun 10. maddesinin (ğ) bendi yurtdışına sağlanan veri saklama, veri işleme ve veri analizi faaliyetlerinden elde edilen kazancın %50’sinin kurumlar vergisine tabi tutulmamasını öngörüyor.
Dikkat edileceği üzere veri merkezleri ile ilgili olarak sadece veri saklama hizmeti istisna kapsamında değerlendirilmekte, ortak alan kullandırma hizmetleri kapsama girmiyor. Ayrıca veri merkezlerinin sağladığı imkanlar üzerinden sağlanan bulut bilişim hizmetleri de kapsamda yer almıyor.
Türkiye’de veri merkezlerinin kurulması ve gelişimine katkı sağlanabilmesi için sadece veri saklama hizmetlerine vergi indirimi imkanı sağlanmasının yeterli olmadığını düşünüyoruz.
Bu merkezler kullanılmak suretiyle sağlanacak bulut bilişim hizmetlerinin de vergi indirimi kapsamına alınması sektörün gelişimine önemli bir destek sağlayacaktır.
Ayrıca indirim sadece yurt dışına verilecek hizmetlerle sınırlı tutulmuştur. İndirimin yurt içine sağlanan hizmetleri de kapsayacak şekilde genişletilmesinde yarar vardır. Verginin veri merkezleri yatırımlarını hızlandırması amacıyla teşvik unsuru olarak kullanılması arzulanıyorsa kazancın sadece yurt dışı kısmının indirime konu edilmesi yeterli olmayacaktır.
Yeterli veri merkezi olması durumunda bu merkezlerin yurtdışına ihracata yönelmesini sağlamak bir hedef olabilir. Ancak veri merkezine yatırım yapılmasını, verilerin Türkiye’de kurulu veri merkezlerinde saklanmasını arzuluyorsak veri merkezi ve veri merkezi üzerinden sağlanacak hizmetlerin bir bütün olarak, yurt içi yurt dışı ayrımına tabi tutulmaksızın indirime konu edilmesi uygun olacaktır.
Türkiye’nin Bölgesel Veri Merkezi Olabilmesi İçin
Türkiye’de veri merkezi sayısı oldukça sınırlıdır. Mevcut veri merkezleri büyük ölçüde telekomünikasyon alt yapısına sahip işletmeler tarafından kurulup işletilmektedir.
Veri merkezleri Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde olmadığı gibi dışarıya hizmet verebilecek boyutlara da ulaşamamıştır.
Sonuç olarak sektörün önünde bulunan vergi sorunlarının açıklığa kavuşturulmasının ve vergi avantajları ile desteklenmesinin ülke ekonomisinin büyümesi bakımından önemli sonuçlar doğuracağına inanıyoruz.