Vergi ziyaı şüphesinde izaha davet ile birlikte ihtirazı kayıtla beyan sorunu
İzaha Davet nedir?
Vergi kaybı yaşandığına dair şüphe oluştuğunda, mükellefler doğrudan incelemeye alınmadan önce durumu açıklamaya çağrılır. Bu çağrı, resmi bir yazı ile yapılır ve mükellefe kendini ifade etme fırsatı tanır.
İzaha Davet Sürecinin İşleyişi
- Mükellef, bildirimin kendisine ulaşmasından itibaren 30 gün içinde açıklama yapmalıdır.
- Açıklamalar, komisyon tarafından en geç 45 gün içinde değerlendirilir.
- Açıklama yeterli değilse, hatalı veya eksik beyanların düzeltilmesi talep edilir.
- 30 gün içinde düzeltilmiş beyanname verilirse, ceza %20 oranında uygulanır.
İhtirazı Kayıt Nedir?
- Mükellef, düzeltme beyannamesi verirken yasal yükümlülük nedeniyle işlem yaptığını ancak duruma katılmadığını belirtmek isteyebilir.
- Bu durumda, beyanına itiraz hakkını koruyan bir not düşer ya da elektronik ortamda “İHT” seçeneğini işaretler.
- Böylece daha sonra yargıya başvurma hakkını kaybetmeden işlemi tamamlamış olur.
İzaha Davete İlişkin Dijital Sistemin İhtirazı Kayda İzin Vermemesi
- Elektronik beyannamede aynı anda hem “izah” hem de “itiraz şerhi” girilememektedir.
- Bu teknik engeli aşmak için, mükellefin beyanla birlikte ayrıca bir dilekçe hazırlayarak vergi dairesine sunması gerekir.
Hukuki Durumun Belirsizliği
- Bu konuyla ilgili netleşmiş yargı kararları bulunmamaktadır.
- Sistem üzerinden verilecek beyana, ayrı bir dilekçe üzerinde yapılacak şerh, dava açma hakkını geçerli kılabilir. Çünkü aksi bir durum; Türkiye’de vergilendirme yetkisine egemen anayasal ilkelerden ölçülülük ilkesine aykırı olarak şirketler aleyhine orantısız güç kullanımı doğurur.
İzaha Davet Konusunda Mali İdarenin Görüşüne Katılmayıp Vergi İncelemesine Sevk Olmak İstemeyenler Ne Yapabilir?
- İzaha davet yerine VUK 344/3 (Kanuni Süresinden Sonra) kapsamında beyanname “ihtirazı kayıtla” verilerek (%50 vergi ziyası cezası kesilmesini göze alarak) bu beyannameye dava açılabilecektir.
- Kanuni süresinden sonra veya izaha davet kapsamında beyan sonrası yapılacak uzlaşmalarda vergi ziyaı cezaları için ortalama yüzde 80 indirim yapıldığı düşünüldüğünde şirketler yüzde 6’lık ((0,50*0,20)-(0,20*0,20)) ceza farkı ile yargı yolunu kapatmamış olacaktır.