Taksi, dolmuş plaka devirlerindeki gelir vergisi değer artış kazancı
Bilindiği üzere, 7104 sayılı Yasa ile Gelir Vergisi Kanununda ve Katma Değer Vergisi Kanununda 29 Mart 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, önemli düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemelerden en önemlisi taksi, dolmuş, minibüs ve umuma mahsus servis araç sahiplerini ilgilendiren mükelleflerin değer artış kazancı ve harç açısından istisna edilmesi işlemleridir.
Bilindiği gibi, Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Bursa, Gaziantep, Diyarbakır gibi büyük şehirlerde servis taşımacılığı işi yapan, taksi işletmeciliği işi yapan pek çok mükellefi ilgilendiren plaka devirleri konusunu oluşturmaktadır.
Buna göre;
Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançları, plakaların elde tutulma süresi gibi şartlar aranmaksızın muafiyet ve istisna altına alınmıştır.
Hatta bu istisna hükmü ile de yetinilmemiş, bu tür az sayıdaki mükellefler bakımından bu kapsamda vergi incelemeleri neticesinde tahakkuk ettirilen vergiler, cezalar, ödemesi yapılmamış olmak ve varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla terkin edilmiş ve vergi incelemeleri de dahil olmak üzere diğer yaptırımlardan çıkartılmıştır.
Yine buna göre;
- 7104 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmek üzere Gelir Vergisi Kanunu (GVK)’nun mükerrer 80 inci maddesi değiştirilerek yukarıda sayılan mükellef grupları bakımından sahip olunan ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan kazançların tamamı hiçbir süreyle sınırlı olmaksızın değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
- 1 Ocak 2019 tarihinden sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin yapılacak incelemelerde uygulanmak ve 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girmek üzere GVK’na geçici 88 inci madde eklenmiştir. Bu maddeye göre; taksi, dolmuş, minibüs ve umum servislere ait ticari plakaların, 1 Ocak 2019 tarihinden önce elden çıkarılmasından doğan kazançlara ilişkin olarak herhangi bir tarhiyat yapılmaması öngörülmektedir. Bu kapsamda daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan, varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilmesi ve tahakkuk eden tutarların terkin edilmesi sağlanmaktadır. Ancak daha önce tahsil edilen vergi ve cazalar bakımından herhangi bir red veya iade işlemi söz konusu olmayacaktır.
- Bu düzenlemenin Meclis Genel Kurulu’nda okunan madde gerekçesinde “… gelir vergisi açısından getirilen düzenlemenin katma değer vergisi dâhil diğer vergi türlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi önerilmektedir.” denilerek bu tür kazanç unsuru üzerinde olabilecek tüm vergi yüklerinin kaldırılması ifade edilmiştir. Gerçi gerekçe de katma değer vergisi örnek verilmiştir ama değer atış kazançları bakımından KDV’sinin ortaya çıkması zaten mümkün değildir.
- Bu tür ticari plaka devirlerinin değer artış kazancı kapsamı dışında devredilmesi halinde (örneğin kollektif şirket ortağının bu tür bir devir yapması veya bir yılda birden fazla kez plaka devrinin söz konusu olması (ticari kazanç) vb.) yukarıda yer alan hükmün uygulanma şansı kanımızca olamaz. Bu açıdan gerekçede ifade edilen anlam değer artış kazancı dışındaki vergi türleri bakımından uygulanamaz. (Bkz: Dayanç Murat, Muhasebetr, 06.04.2018, 7104 Sayılı yasa Kapsamında Taksi, Dolmuş Plaka Sahipliğinin Dayanılmaz Çekiciliği)
- Plaka Devirlerinde harç uygulaması, 7104 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmek üzere Harçlar Kanunu (HK)’na bağlı “I. Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar:” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrasına “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların devrine ilişkin işlemlerde, alım satım bedeli üzerinden (Alınacak harcın miktarında, bu fıkrada düzenlenen üst sınır dikkate alınmaz.) (Binde 30)”paragrafı eklenmiştir. Böylece taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına ait ticari plakaların devrine ilişkin kâğıtlarla ilgili işlemlerden alınacak noter harcının hesabında alım satım bedeli üzerinden binde 30 oranında harç hesaplanacaktır. Fakat mevcut fıkrada 2019 yılı için 47.598,90 TLTL olarak belirlenen üst sınır, harç tutarı hesaplanırken dikkate alınmayacak ve alım satım bedelinin binde otuzuna tekabül eden tutar noter harcı olarak ilgililerden tahsil edilecektir.