SSK Yerine Dolara Yatırsak
Emekliler ve sigortalılar, emekli aylıkları ile ilgili birçok şeyi merak ederler.
Merak konularının başında aylıkların doğru hesaplanıp hesaplanmadığı gelir. Emekli yanlış hesaplama yapıldığını düşünüyorsa dilekçe vererek aylığını yeniden hesaplatabilir. Hesaplama bilgisayar tarafından yapıldığı genelde farklı bir sonuç çıkmaz.
İkinci merak konusu ise yatan sigorta primleriyle zamanında altın ya da döviz alınsaydı şimdi ne kadar altın ya da döviz sahibi olunacağıdır.
Zira ülkemizde uzunca bir dönem, işverene “banasigorta yapma, yerine parasını ver” diye çalışan çok sayıda çalışanımız mevcuttu. Belki hâlâ böyle düşünenler vardır.
Son dönemde altın ve dövizdeki artışla birlikte yazının başlığındaki soru birçok kişinin aklına yeniden gelmiş olabilir.
İnsan merak da ediyor doğrusu.
Soruya cevap bulabilmek için emeklilik şartlarını Mayıs/2022 döneminde dolduran ve Haziran/2022 döneminden aylık bağlanacak birini bulup tüm çalışmalarını ilgili dönemin kuruna çevirerek bir hesap yaptım.
Hesaplamalara konu kişi 58 yaşında kadın. Eylül 2000 döneminde çalışmaya başlıyor. 2022 Mayıs döneminde kadar 7040 prim günü biriktiriyor. Primleri asgari ücretin yaklaşık 6 katı üzerinden yatıyor.
Kişinin emekli aylığı hesaplandığında 2000-2008 yılları arası dönem için %55 aylık bağlama oranı çıkıyor. 2008 sonrası dönem için aylık bağlama oranı ise %41,58. Bu kişiye Haziran/2022 döneminde itibaren 11.810 TL aylık bağlanıyor. Temmuz/2022 döneminde itibaren bu tutar yaklaşık %35 artırılacak. Emekli aylığı yaklaşık 15.943 TL’yi bulacak.
Bu kişi adına çalışma döneminde her ay kazancının %20’si emeklilik için SGK’ya yatırıldı. Yüzde yirminin %9’u işçiden kesildi, %11’ini işveren yatırdı. Sonuçta brüt kazancın %20’si emeklilik için yatırılmış oldu.
Peki bu %20’ler SGK yerine dolara yatırılsa ne olurdu?
2000-2022 Çalışma Dönemi; Prim, Döviz Kuru, Birikim ve Emekli Aylığı
| Brüt Kazanç Toplamı | Prim Toplamı (Brüt %20) | Kur Ort. | Birikim Ort. ay ($) | Toplam Birikim ($) | Haz. 2022 Emekli aylığı | Tem. 2022 Emekli aylığı |
| 1.625.604 TL | 325.120 TL | 3,30TL | 499,31$ | 100.861$ | 11.810 TL | 15.943 TL |
Şayet bu kişi SGK’ya yatırdığı primler ile dolar almış olsaydı bugün 100.000 $ birikim elde etmiş olacaktı. Emekli olmayı tercih etmesi halinde Haziran ayında maaşı 11.800 TL Temmuz ayından itibaren de 15.940 TL olacaktı. Bunun anlamı da bugünün kuruyla 9 yılda, emekli aylıklarıyla yatırdıklarını çıkaracaktı.
Hesaplamalara esas sigortalının primleri tavana yakın yatırılmış. Fakat sosyal güvenlik sistemleri tabanı koruyan düzenlemeler içerir. Yani en alttaki gruplar en çok korunan (korunması gereken) gruplardır. Sigortalı eğer asgari ücretli olsaydı, toplam birikim 16.000$ civarında olacaktı. En düşük emekli aylığının 2.500 TL olduğu düşünüldüğünde aylığın geri dönüşü 8 hatta 7 yıla düşebilecekti.
İnsan hesabın içine girince biraz şaşırıyor ama tablolara bakınca emekli aylığı hâlâ cazip bir yatırım olma özelliğini koruyor. Tabi bu cazibe 2008 ve hatta 2000 öncesinde hizmeti olanları daha çok ilgilendiriyor.
Örnek çalışma dönemi, kazanç, kur ve birikimler
| Yıl | Ay* | Kazanç** | Prim | Kur*** | Dolar |
| 2000 | 9-10-11-12 | 2.200 | 440 | 0,68 | 647,0588 |
| 2001 | 1-2-3-4 | 2792 | 558,4 | 1,21 | 461,4876 |
| 2001 | 5-6-7-8 | 4149 | 829,8 | 1,51 | 549,5364 |
| 2001 | 9-10-11-12 | 4200 | 840 | 1,31 | 641,2214 |
| 2002 | 1-2-3-4 | 4539 | 907,8 | 1,43 | 634,8252 |
| 2002 | 5-6-7-8 | 6054 | 1210,8 | 1,65 | 733,8182 |
| 2002 | 9-10-11-12 | 6551 | 1310,2 | 1,64 | 798,9024 |
| 2003 | 1-2-3-4 | 6879 | 1375,8 | 1,41 | 975,7447 |
| 2003 | 5-6-7-8 | 8215 | 1643 | 1,39 | 1182,014 |
| 2003 | 9-10-11-12 | 8948 | 1789,6 | 1,34 | 1335,522 |
| 2004 | 1-2-3-4 | 8338 | 1667,6 | 1,49 | 1119,195 |
| 2004 | 5 | 2195 | 439 | 1,48 | 296,6216 |
| 2004 | 6 | 2195 | 439 | 1,47 | 298,6395 |
| 2004 | 7 | 2326 | 465,2 | 1,5 | 310,1333 |
| 2004 | 8 | 2387 | 477,4 | 1,5 | 318,2667 |
| 2004 | 9 | 2482 | 496,4 | 1,47 | 337,6871 |
| 2004 | 10 | 2482 | 496,4 | 1,43 | 347,1329 |
| 2004 | 11 | 2482 | 496,4 | 1,34 | 370,4478 |
| 2004 | 12 | 2482 | 496,4 | 1,33 | 373,2331 |
| 2005 | 1 | 2355 | 471 | 1,28 | 367,9688 |
| 2005 | 2 | 2355 | 471 | 1,35 | 348,8889 |
| 2005 | 3 | 2355 | 471 | 1,39 | 338,8489 |
| 2005 | 4 | 2460 | 492 | 1,36 | 361,7647 |
| 2005 | 5 | 2472 | 494,4 | 1,34 | 368,9552 |
| 2005 | 6 | 2472 | 494,4 | 1,33 | 371,7293 |
| 2005 | 7 | 2596 | 519,2 | 1,36 | 381,7647 |
| 2005 | 8 | 2729 | 545,8 | 1,34 | 407,3134 |
| 2005 | 9 | 2806 | 561,2 | 1,35 | 415,7037 |
| 2005 | 10 | 2806 | 561,2 | 1,36 | 412,6471 |
| 2005 | 11 | 2806 | 561,2 | 1,35 | 415,7037 |
| 2005 | 12 | 2806 | 561,2 | 1,33 | 421,9549 |
| 2006 | 1 | 2596 | 519,2 | 1,32 | 393,3333 |
| 2006 | 2 | 2596 | 519,2 | 1,35 | 384,5926 |
| 2006 | 3 | 2596 | 519,2 | 1,32 | 393,3333 |
| 2006 | 4 | 2731 | 546,2 | 1,56 | 350,1282 |
| 2006 | 5 | 2759 | 551,8 | 1,58 | 349,2405 |
| 2006 | 6 | 2759 | 551,8 | 1,49 | 370,3356 |
| 2006 | 7 | 2925 | 585 | 1,5 | 390 |
| 2006 | 8 | 2995 | 599 | 1,5 | 399,3333 |
| 2006 | 9 | 3209 | 641,8 | 1,46 | 439,589 |
| 2006 | 10 | 3209 | 641,8 | 1,46 | 439,589 |
| 2006 | 11 | 3209 | 641,8 | 1,41 | 455,1773 |
| 2006 | 12 | 3209 | 641,8 | 1,42 | 451,9718 |
| 2007 | 1 | 2964 | 592,8 | 1,42 | 417,4648 |
| 2007 | 2 | 2964 | 592,8 | 1,38 | 429,5652 |
| 2007 | 3 | 2968 | 593,6 | 1,37 | 433,2847 |
| 2007 | 4 | 3151 | 630,2 | 1,32 | 477,4242 |
| 2007 | 5 | 3151 | 630,2 | 1,31 | 481,0687 |
| 2007 | 6 | 3151 | 630,2 | 1,28 | 492,3438 |
| 2007 | 7 | 3261 | 652,2 | 1,3 | 501,6923 |
| 2007 | 8 | 3505 | 701 | 1,21 | 579,3388 |
| 2007 | 9 | 3576 | 715,2 | 1,17 | 611,2821 |
| 2007 | 10 | 3576 | 715,2 | 1,17 | 611,2821 |
| 2007 | 11 | 3576 | 715,2 | 1,16 | 616,5517 |
| 2007 | 12 | 3576 | 715,2 | 1,18 | 606,1017 |
| 2008 | 1 | 3175 | 635 | 1,2 | 529,1667 |
| 2008 | 2 | 3175 | 635 | 1,31 | 484,7328 |
| 2008 | 3 | 3197 | 639,4 | 1,29 | 495,6589 |
| 2008 | 4 | 3375 | 675 | 1,21 | 557,8512 |
| 2008 | 5 | 3375 | 675 | 1,22 | 553,2787 |
| 2008 | 6 | 3375 | 675 | 1,17 | 576,9231 |
| 2008 | 7 | 3546 | 709,2 | 1,18 | 601,0169 |
| 2008 | 8 | 3882 | 776,4 | 1,24 | 626,129 |
| 2008 | 9 | 3889 | 777,8 | 1,56 | 498,5897 |
| 2008 | 10 | 3889 | 777,8 | 1,57 | 495,414 |
| 2008 | 11 | 3889 | 777,8 | 1,52 | 511,7105 |
| 2008 | 12 | 3889 | 777,8 | 1,64 | 474,2683 |
| 2009 | 1 | 3293 | 658,6 | 1,7 | 387,4118 |
| 2009 | 2 | 3293 | 658,6 | 1,67 | 394,3713 |
| 2009 | 3 | 3293 | 658,6 | 1,59 | 414,2138 |
| 2009 | 4 | 3479 | 695,8 | 1,54 | 451,8182 |
| 2009 | 5 | 3502 | 700,4 | 1,53 | 457,7778 |
| 2009 | 6 | 3502 | 700,4 | 1,48 | 473,2432 |
| 2009 | 7 | 3502 | 700,4 | 1,5 | 466,9333 |
| 2009 | 8 | 3645 | 729 | 1,48 | 492,5676 |
| 2009 | 9 | 3840 | 768 | 1,49 | 515,4362 |
| 2009 | 10 | 3840 | 768 | 1,49 | 515,4362 |
| 2009 | 11 | 3840 | 768 | 1,49 | 515,4362 |
| 2009 | 12 | 3840 | 768 | 1,5 | 512 |
| 2010 | 1 | 3394 | 678,8 | 1,54 | 440,7792 |
| 2010 | 2 | 3394 | 678,8 | 1,52 | 446,5789 |
| 2010 | 3 | 3394 | 678,8 | 1,48 | 458,6486 |
| 2010 | 4 | 3555 | 711 | 1,57 | 452,8662 |
| 2010 | 5 | 3566 | 713,2 | 1,58 | 451,3924 |
| 2010 | 6 | 4738 | 947,6 | 1,51 | 627,5497 |
| 2010 | 7 | 4943 | 988,6 | 1,53 | 646,1438 |
| 2010 | 8 | 4943 | 988,6 | 1,45 | 681,7931 |
| 2012 | 9 | 3859 | 771,8 | 1,79 | 431,1732 |
| 2012 | 10 | 3859 | 771,8 | 1,78 | 433,5955 |
| 2012 | 11 | 3872 | 774,4 | 1,78 | 435,0562 |
| 2012 | 12 | 4105 | 821 | 1,76 | 466,4773 |
| 2013 | 1 | 3956 | 791,2 | 1,8 | 439,5556 |
| 2013 | 2 | 3956 | 791,2 | 1,81 | 437,1271 |
| 2013 | 3 | 3956 | 791,2 | 1,8 | 439,5556 |
| 2013 | 4 | 4170 | 834 | 1,89 | 441,2698 |
| 2013 | 5 | 4206 | 841,2 | 1,93 | 435,8549 |
| 2013 | 6 | 6360 | 1272 | 1,93 | 659,0674 |
| 2013 | 7 | 6639 | 1327,8 | 2,03 | 654,0887 |
| 2013 | 8 | 5527 | 1105,4 | 2,04 | 541,8627 |
| 2013 | 9 | 5276 | 1055,2 | 1,99 | 530,2513 |
| 2013 | 10 | 5276 | 1055,2 | 2,02 | 522,3762 |
| 2013 | 11 | 5276 | 1055,2 | 2,13 | 495,3991 |
| 2013 | 12 | 5276 | 1055,2 | 2,27 | 464,8458 |
| 2014 | 1 | 4730 | 946 | 2,22 | 426,1261 |
| 2014 | 2 | 4730 | 946 | 2,16 | 437,963 |
| 2014 | 3 | 4819 | 963,8 | 2,12 | 454,6226 |
| 2014 | 4 | 5029 | 1005,8 | 2,1 | 478,9524 |
| 2014 | 5 | 5029 | 1005,8 | 2,13 | 472,2066 |
| 2014 | 6 | 6961 | 1392,2 | 2,14 | 650,5607 |
| 2014 | 7 | 7371 | 1474,2 | 2,16 | 682,5 |
| 2014 | 8 | 7371 | 1474,2 | 2,28 | 646,5789 |
| 2014 | 9 | 7371 | 1474,2 | 2,21 | 667,0588 |
| 2014 | 10 | 5841 | 1168,2 | 2,21 | 528,5973 |
| 2014 | 11 | 5841 | 1168,2 | 2,33 | 501,3734 |
| 2014 | 12 | 5841 | 1168,2 | 2,42 | 482,7273 |
| 2015 | 1 | 5160 | 1032 | 2,51 | 411,1554 |
| 2015 | 2 | 5160 | 1032 | 2,62 | 393,8931 |
| 2015 | 3 | 5256 | 1051,2 | 2,66 | 395,188 |
| 2015 | 4 | 5486 | 1097,2 | 2,66 | 412,4812 |
| 2015 | 5 | 5486 | 1097,2 | 2,69 | 407,881 |
| 2015 | 6 | 7809 | 1561,8 | 2,79 | 559,7849 |
| 2015 | 7 | 8277 | 1655,4 | 2,93 | 564,9829 |
| 2015 | 8 | 8277 | 1655,4 | 3,03 | 546,3366 |
| 2015 | 9 | 8277 | 1655,4 | 2,92 | 566,9178 |
| 2015 | 10 | 6264 | 1252,8 | 2,92 | 429,0411 |
| 2015 | 11 | 6264 | 1252,8 | 2,92 | 429,0411 |
| 2015 | 12 | 6383 | 1276,6 | 2,97 | 429,8316 |
| 2016 | 1 | 5602 | 1120,4 | 2,97 | 377,2391 |
| 2016 | 2 | 5602 | 1120,4 | 2,83 | 395,9011 |
| 2016 | 3 | 5730 | 1146 | 2,8 | 409,2857 |
| 2016 | 4 | 5953 | 1190,6 | 2,95 | 403,5932 |
| 2016 | 5 | 5953 | 1190,6 | 2,89 | 411,9723 |
| 2016 | 6 | 10705 | 2141 | 3,01 | 711,2957 |
| 2016 | 7 | 10705 | 2141 | 2,96 | 723,3108 |
| 2016 | 8 | 10705 | 2141 | 3 | 713,6667 |
| 2016 | 9 | 8936 | 1787,2 | 3,1 | 576,5161 |
| 2016 | 10 | 6782 | 1356,4 | 3,42 | 396,6082 |
| 2016 | 11 | 6782 | 1356,4 | 3,52 | 385,3409 |
| 2016 | 12 | 6782 | 1356,4 | 3,79 | 357,8892 |
| 2017 | 1 | 6648 | 1329,6 | 3,61 | 368,3102 |
| 2017 | 2 | 6648 | 1329,6 | 3,64 | 365,2747 |
| 2017 | 3 | 6938 | 1387,6 | 3,56 | 389,7753 |
| 2017 | 4 | 7064 | 1412,8 | 3,54 | 399,096 |
| 2017 | 5 | 7064 | 1412,8 | 3,53 | 400,2266 |
| 2017 | 6 | 13331 | 2666,2 | 3,53 | 755,2975 |
| 2017 | 7 | 13331 | 2666,2 | 3,45 | 772,8116 |
| 2017 | 8 | 13331 | 2666,2 | 3,56 | 748,9326 |
| 2017 | 9 | 9781 | 1956,2 | 3,78 | 517,5132 |
| 2017 | 10 | 8254 | 1650,8 | 3,95 | 417,9241 |
| 2017 | 11 | 8254 | 1650,8 | 3,78 | 436,7196 |
| 2017 | 12 | 13331 | 2666,2 | 3,76 | 709,0957 |
| 2018 | 1 | 11769 | 2353,8 | 3,8 | 619,4211 |
| 2018 | 2 | 11312 | 2262,4 | 3,95 | 572,7595 |
| 2018 | 3 | 11717 | 2343,4 | 4,05 | 578,6173 |
| 2018 | 4 | 12275 | 2455 | 4,49 | 546,7706 |
| 2018 | 5 | 12848 | 2569,6 | 4,57 | 562,2757 |
| 2018 | 6 | 15221 | 3044,2 | 4,91 | 620 |
| 2018 | 7 | 15221 | 3044,2 | 6,56 | 464,0549 |
| 2018 | 8 | 15221 | 3044,2 | 6 | 507,3667 |
| 2018 | 9 | 15221 | 3044,2 | 5,5 | 553,4909 |
| 2018 | 10 | 13549 | 2709,8 | 5,16 | 525,155 |
| 2018 | 11 | 14021 | 2804,2 | 5,29 | 530,0945 |
| 2018 | 12 | 14195 | 2839 | 5,22 | 543,8697 |
| 2019 | 1 | 11135 | 2227 | 5,32 | 418,609 |
| 2019 | 2 | 11231 | 2246,2 | 5,64 | 398,2624 |
| 2019 | 3 | 12224 | 2444,8 | 5,97 | 409,5142 |
| 2019 | 4 | 12850 | 2570 | 5,87 | 437,8194 |
| 2019 | 5 | 14020 | 2804 | 5,76 | 486,8056 |
| 2019 | 6 | 19188 | 3837,6 | 5,53 | 693,9602 |
| 2019 | 7 | 19188 | 3837,6 | 5,82 | 659,3814 |
| 2019 | 8 | 19188 | 3837,6 | 5,65 | 679,2212 |
| 2019 | 9 | 19188 | 3837,6 | 5,71 | 672,0841 |
| 2019 | 10 | 13971 | 2794,2 | 5,75 | 485,9478 |
| 2019 | 11 | 14006 | 2801,2 | 5,95 | 470,7899 |
| 2019 | 12 | 15771 | 3154,2 | 5,98 | 527,4582 |
| 2020 | 1 | 12524 | 2504,8 | 6,23 | 402,0546 |
| 2020 | 2 | 12784 | 2556,8 | 6,58 | 388,5714 |
| 2020 | 3 | 14081 | 2816,2 | 6,98 | 403,467 |
| 2020 | 4 | 14791 | 2958,2 | 6,82 | 433,7537 |
| 2020 | 5 | 15604 | 3120,8 | 6,85 | 455,5912 |
| 2020 | 6 | 15999 | 3199,8 | 6,95 | 460,4029 |
| 2020 | 7 | 22072 | 4414,4 | 7,33 | 602,2374 |
| 2020 | 8 | 22072 | 4414,4 | 7,76 | 568,866 |
| 2020 | 9 | 22072 | 4414,4 | 8,32 | 530,5769 |
| 2020 | 10 | 22072 | 4414,4 | 7,8 | 565,9487 |
| 2020 | 11 | 17855 | 3571 | 7,43 | 480,6191 |
| 2020 | 12 | 18456 | 3691,2 | 7,33 | 503,5744 |
| 2021 | 1 | 15035 | 3007 | 7,38 | 407,4526 |
| 2021 | 2 | 14906 | 2981,2 | 8,34 | 357,458 |
| 2021 | 3 | 17836 | 3567,2 | 8,24 | 432,9126 |
| 2021 | 4 | 17439 | 3487,8 | 8,51 | 409,8472 |
| 2021 | 5 | 19434 | 3886,8 | 8,69 | 447,2727 |
| 2021 | 6 | 26831 | 5366,2 | 8,42 | 637,3159 |
| 2021 | 7 | 26831 | 5366,2 | 8,31 | 645,7521 |
| 2021 | 8 | 22322 | 4464,4 | 8,89 | 502,1822 |
| 2021 | 9 | 20457 | 4091,4 | 9,49 | 431,1275 |
| 2021 | 10 | 21486 | 4297,2 | 12,96 | 331,5741 |
| 2021 | 11 | 26831 | 5366,2 | 13,35 | 401,9625 |
| 2021 | 12 | 26831 | 5366,2 | 13,42 | 399,8659 |
| 2022 | 1 | 27671 | 5534,2 | 13,85 | 399,5812 |
| 2022 | 2 | 26876 | 5375,2 | 14,66 | 366,6576 |
| 2022 | 3 | 26514 | 5302,8 | 14,81 | 358,0554 |
| Toplam | 1.625.604 TL | 325.120 TL | 100.861$ |
* 2004 yılının Mayıs ayına kadar olan dönemlerde yıllar, dörder aydan oluşan üç dönem halindedir.
** TL’den altı sıfır atılarak sadeleştirilmiştir.
*** SGK prim sistemine uygun olarak izleyen ayın son günündeki kur esas alınmıştır.