Son siyasi olaylar, Borsayı ve dolayısı ile muhasebeyi nasıl etkiledi?
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından Türk lirası varlıklarındaki değer kayıpları ekonomi yönetimini etkin tedbirler almaya zorladı.
Gözaltı haberlerinden sonra Borsa İstanbul güne önemli değer kaybederek başlamıştı. Borsa gün boyunca iki kez devre kesti. Borsa günü yüzde 9’a yakın kayıpla kapattı. Değer kaybından dolayı birçok şirketin hissesi taban yaptı.
Bu beklenmedik olaylardan sonra Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) önemli kararlar alarak borsa da istikrarı korumaya çalıştı. SPK’nın almış olduğu ve benim önemlice üzerinde duracağım konu, borsa da değer kaybeden şirketlere kendi hisselerini geri alma kararı vermiş olmasıdır.
SPK’nın almış olduğu ilke kararı ile “Yürürlükte bir geri alım programı olan halka açık ortaklıklar ile bağlı ortaklıkları, geri alım programlarına ayrıca bir yönetim kurulu kararı alınmasına gerek olmaksızın bu kararda belirtilen şartlarla devam edebilecektir.
Normal koşullarda geri alım programı yönetim kurulu kararı ile başlatılabilecekken ve bu yönetim kurulu kararı kapsamında, geri alımın amacı, programın süresi, alınacak pay adedi ve kullanılacak fon miktarına ilişkin detaylar belirtilmek zorunda olacak ve bu kararın SPK’nın özel durum açıklamalarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanması gerekecekti. Hâlihazırda yürürlükte olan geri alım programları ise ayrıca bir yönetim kurulu kararı gerekmeksizin devam edebilecek.
Geri alım sınırlarına ilişkin düzenlemeler esnetildi
SPK’nın İlke Kararı, geri alım programlarında bazı sınırların kaldırılmasını da kapsıyor. Buna göre, geri alımlar için II-22.1 sayılı Geri Alınan Paylar Tebliği’ndeki sermayenin %10’u ile sınırlı olan nominal değer sınırı ve son 20 günlük işlem miktarı ortalamasının %25’i olan günlük işlem sınırı uygulanmayacak.
Ayrıca, Tebliğ’in 12. maddesinin ilk dört fıkrası ve 19. maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenlemeler de geri alım programları kapsamında uygulanmayacak. Sermaye artırım dönemlerinde ise geri alım ve satım yasağı, yalnızca nakit sermaye artırımları ile sınırlı olacak. Bu düzenlemeler, şirketlerin piyasa koşullarına daha hızlı tepki vermesine ve geri alım stratejilerini daha esnek şekilde uygulamasına olanak tanıyacak.
Geri alınan paylar 30 gün boyunca satılamayacak
SPK, geri alınan payların işlem görme sürecine ilişkin de yeni kurallar belirledi. Buna göre, geri alınan paylar, alım tarihinden itibaren 30 gün boyunca satılamayacak.
İlk giren ilk çıkar (FIFO) yöntemiyle işlem görecek payların 30 günlük bekleme süresinin ardından satışa konu edilmesi mümkün olacak. Bu yeni düzenleme, şirketlerin geri alım programlarını daha etkili ve piyasa koşullarına uygun şekilde yönetmesine olanak sağlayacaktır.
SPK’nın bu kararından sonra özellikle devlet bankaları ve bir kısım halka açık şirketlerin yoğun bir şekilde kendi hisselerini geri aldıkları görüldü.
Son olarak belirtmeliyim ki bana göre, bayram tatilinin dokuz güne çıkartılmasının en önemli nedeni, borsayı, işlemlere kapatılarak hisse değerlerinin dalgalanmasını ve dolayısı ile döviz değerlerinin değer kaybetmesinin önlemektir.
SPK’nın “Şirketlerin kendi hisselerinin %10’undan fazlasını geri alma karanından sonra daha önce yayınlamış olduğum ve şu anda güncel olan “Anonim Şirketlerin, Kendi Paylarının Onda Birini Alma Hakkı” isimli yazımı sizlerle yeniden paylaşıyorum.
