Şirketler esas sözleşmesi dışında faaliyet gösterebilir mi?
Resmi Gazetede 14 Şubat 2011yayımlanarak yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun anonim şirketlerde esas sözleşmenin içeriğini düzenleyen 339. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde “esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu”nun esas sözleşmeye yazılacağı hükme bağlanmıştır.
Yine, limited şirketler için aynı husus şirket sözleşmesinde bulunması gereken zorunlu kayıtları düzenleyen aynı Kanunun 576. maddesinde düzenlenmiştir.
Mezkur Kanunun 371. maddesinin ikinci fıkrasında ise, temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle işletme konusu dışında yaptığı işlemlerin de şirketi bağlayacağı düzenlenmiş, ancak üçüncü kişinin işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bilmesi veya durumun gereğinden bilebilecek durumda bulunmasının ispatı durumunda şirketin sorumlu olmayacağı istisna olarak belirtilmiştir. Tabi, anılan hüküm limited şirketlere de kıyasen uygulanacaktır.
Bu çerçevede, 6102 sayılı Kanunda, esas sözleşmeye veya şirket sözleşmesine esaslı noktaları belirtilmek suretiyle yazılması zorunlu olan faaliyet konusu dışında, iyiniyetli üçüncü kişilerle yapılan şirket işlemleri için şirket doğrudan sorumlu tutularak temsile yetkili olanların sorumluluğu hususunda mülga 6762 sayılı Kanundan farklı bir düzenleme getirilmiştir.
Bu itibarla; şirketlerin, şirket sözleşmesinde yer alan iştigal konuları dahilinde faaliyet yürütmeleri esas olup; mevcut faaliyet konularına ilave olarak farklı faaliyet konularının yürütülmek istenmesi halinde, esas sözleşme değişikliği yapılması suretiyle bu faaliyet konularının da esas sözleşmede belirtilmesi gerekmektedir.
Son olarak, Vergi Daireleri İşlem Yönergesinin “Mükellefiyete İlişkin Değişiklik Bildiriminde Aranacak Belgeler ve Yapılacak İşlemler” başlıklı 24. maddesinin “3- Tüzel Kişilerde;” fıkrasının “b) Amaç/konu (faaliyet) değişikliğinde;” bendinde amaç/konu (faaliyet) değişikliğine ilişkin kararın noter onaylı örneği ve amaç/konu (faaliyet) değişikliğinin tescil tarihini gösteren Türkiye Ticaret Sicili Gazete ilanı makbuzunun aranacağı, ancak, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinin aslı ibraz edilirse tescile tabi kararların noter onaylı örnekleri ile Türkiye Ticaret Sicili Gazete ilanı makbuzu aranmayacağı şeklindedir.