Sigortası yatarsa aylığı kesilen kızı neden korumuyoruz?
Kayıtdışı istihdam önemli bir problem. Yüzde otuzlarda kayıtdışı istihdam söz konusu. Yani 100 çalışandan 30 unun sigortası yok.
Elinizde kalan 70 kişinin içinde de ya primi eksik ya da günü eksik yatanlar var. Burada iyiniyet aranmaz. Sıkça da görülür maalesef. Bunları çıkınca sigortası düzgün yatan herhalde 100 de 40 civarındadır.
Sigortasız işçi çalıştırmak elbette insan hakkı ihlalidir. Çünkü kişinin emeklilik hayalini öteliyorsun. Geriye doğru prim yatırmak gibi bir imkanı yok. Ayrıca başın belaya girer.
Sigortasız işçi çalıştıran kesimin içinde azımsanmayacak bir kitle var ki; işçisi sigorta istemeyenler…
Bir insan neden sigorta istemez. Ve yine neden işveren böyle bir şeyi kabul eder?
Cevap basit: Aylığım kesilmesin!
Kız çocukları evlenmedikleri veya çalışmadıkları sürece vefat eden anne babalarından aylık alabilirler. Bu aylık %25-50 arasında değişir. 2022 yılında 1.250 TL’nin altında olmaz tek kız yetimin aylığı.
Yetim aylığı alan kız çocuğunun aylık almasındaki sebep belli. Anne veya babası vefat ettiği için hizmetleri karşılığında yetim kalana aylık bağlanıyor. Amaç evlenene kadar ya da iş buluna kadar harçlığı olsun.
Eline harçlık niyetine her ay para yatan bir kız yetimin okumaması halinde yine harçlık niyetine getirisi olan işlerde çalışması beklenebilir. Haftalık onda bir asgari ücretle dört gün tezgahtarlık yapabilir. Veya düğün nişan organizasyonlarına katılabilir harçlık mahiyetinde. En nihayetinde insan meşgul bir varlıktır ve bu kız da bir yerlerde hizmet akdi ile bir şeyler yapar.
Harçlık niyetine gelir elde edilen hizmet akdi ile sigortalılık birleşirse işte o zaman yetim aylığı elden gider! Söylesenize hangi yetim kız harçlık niyetine gelir elde etmek için aylığından olmak ister, hangisi sigorta ister?
Geçtiğimiz yıllarda, yetim aylığı alan çocuklardan öğrenci olanlar için bir düzenleme yapıldı. Öğrenci olduğu için yetim aylığı alan çocuklar çalışsa da aylığı kesilmez dendi.
Öğrenci olmayanlar için böyle bir imkan yok. Halbuki yetim kızların aylıklarında biraz daha esnek olunsa, hem esnaf rahat eder hem de sigortalı sayımız artar.