Şifreli Para mı? Değer Deposu mu?
Son dönemlerde oldukça popüler olan merkeziyetsiz finans sistemi, yatırımcılarına ve piyasaya ne gibi olanaklar sağlıyor?
Bitcoin, Etherium, Ripple vb. sanıldığı gibi yeni düzeni ve algıları değiştirecek bir para mı?
Yoksa bir değer deposu mu?
Bu gibi çeşitli sorular hem mevcut yatırımcılarının hem potansiyel yatırımcılarının hem de toplumun önemli bir kesiminin dikkatini çekmekte ve etkisi altına almaktadır.
Öncelikle nitelikleri dolayısıyla şifreli paralar, para olma özelliğini tam manasıyla yerine getirmemektedir.
Paranın dört aşamasını ele aldığımızda;
- Biriktirme (collectable)
- Değer deposu olma (Store of value)
- Değişim aracı olma (Medium of exchange)
- Hesap birimi olma (Unit of account)
Kripto Para olarak anılan birim ilk iki aşamayı tamamlamakta ancak son iki aşamada saf dışı kalmaktadır.
Başlangıçta merak ve koleksiyon olarak 2000’li yıllardan bu yana hayatımızda olan bitcoin ve türevleri, özgürlükçü, ütopyacı, merkeziyetsiz yani devlet kontrolünün dışında olan sanal para/blockchain para olabilme kriterlerini yerine getirmemekte dolayısıyla değer deposu olma özelliğine yatkınlığını korumaktadır.
Bitcoin ve benzeri birimlerin en belirgin özelliği herhangi ülkeye veya kuruma ait olmaması nedeniyle belirli bir ülkenin ekonomisinden de bağımsız olmakta ve aynı zamanda sahip olduğunu şifreleme teknolojisi nedeniyle doğruluğunu kanıtlayan bir sisteme dayanmakta ve güvenilir bir finansal araç olarak mevcudiyetini korumaktadır.
Şifreli paraların bir diğer özelliği gerçekleştiği piyasada işlem yapanların kimliğinin gizli olmasıdır. Bu sebeptendir ki işlem yapanlar kimliklerinin açığa çıkma endişesine kapılmamaktadırlar.
Blockchain teknolojisi çağın en güçlü teknolojilerinden biri olma niteliğini taşımaktadır. Şifreleme kullanılarak bağlanan ve güvenli hale getirilen bloklarla oluşan ve devamlı olarak büyüyen bir kayıt sistemidir.
Zincir oluşunun sebebi ise sistemde mevcut olan her bloğun, bir önceki bloğa bağlı olması, zaman verileri ve işlem verilerini içermesidir. Tasarımı gereği blokzincirler, verinin düzeltilmesi ve değiştirilmesine karşı doğal olarak dayanıklı ve güçlü bir sistemdir.
Günümüzde blokzincire dahil olan bankacılık sistemi işlemlerini daha hızlı, kesintisiz ve güvenli hale getirme çalışmaları yürütmektedir. Örnek verilecek olursa Borsa İstanbul, güvenlik altyapısı olarak blockchain kullanmaktadır.