Selva Tor: “Siz ne kadar bağımlı olmanız gerektiğini tayin edemezsiniz ancak karşı taraf size ne kadar etki edeceğini tayin edebilir”
Selva Tor, VergiAlgı tarafından düzenlenen “Uluslararası İlişkilerde Otonomi ve Etkinliğin Ekonomi Politiği” programına konuk oldu. Program VergiAlgı Youtube kanalında Nazmi Karyağdı’nın moderatörlüğünde canlı yayınlandı. İki saate yakın bir sürede tamamlanan programda Selva Tor’un sunumunun ardından izleyenlerin sorularına da yer verildi.
Uluslararası Finansal Sistemin tarihçesinin anlatıldığı sunum ile başlayan Selva Tor, otonomi ve etkinlik kavramlarını açıkladıktan sonra bu durumu yakın geçmişteki Halkbank vakası üzerinde değerlendirdi.
Otonomi ve etkinlik ilişkisinin ekonomik-politik eksende değerlendirildiği programda, uluslararası finansal sistem ve ulusal kur rejimi kavramlarına ilişkin analizler sunuldu. Rusya-Ukrayna savaşında Amerika Birleşik Devletleri’nin yaptırımları ve bunun çerçevesinde bizlere de ders çıkarabilecek bazı unsurları olduğu kanaatinde olduğunu söyleyen Selva Tor, finansal sistem içerisinde güçlü ve zayıf ekonomiler arasındaki güç ilişkisinden bahsetti. Ülkelerin her biri için özellikle iki unsurun önem arz ettiğini söyleyen Tor, ülkelerin kur rejimi stratejileri ve uluslararası parasal mimarinin içerisindeki yerinin anlaşılmasına vurgu yaptı.
“Siz ne kadar bağımlı olmanız gerektiğini tayin edemezsiniz ancak karşı taraf size ne kadar etki edeceğini tayin edebilir”
Etkinlik kurma ve bağlılık konusunu bu sözleriyle açıklayan Selva Tor, uluslararası güç ilişkisini literatürde Robert Dahl’ın “A’nın B’ye normal bir zamanda yapmak istemediği bir şeyi dayatma kabiliyeti ve kapasitesi” tanımı ile açıkladı. Daha sonra ise bu anlamda sadece gücün yeterli olmadığını ekleyen Tor, “Güç sahibi olmak sadece başkasına etki edebilme kabiliyeti değil, başkasının etki etme inisiyatifine karşı durabilme becerisidir” sözleriyle mukavemetin ve otonominin nasıl yerleştirebileceğinin ipuçların verdi.
Yetkin devlet tanımı
Selva Tor, yetkin devleti üç madde ile tanımlıyor;
- Kaynaklarını toplayabilen, vergi politikasını doğru ve adil bir biçimde kurmuş ve bunu hayata geçirebilen
- Ulusal güvenliğin gereği olarak zorlayıcı güç araçlarını gerektiğinde kullanabilen
- Karar alma süreçlerinde kurumsal yetkinliğini ortaya koyabilen.
Ancak yetkin devletin bağımsız bir devlet olması adına bunların yeterli olmadığını söyleyen Tor, bir ülkenin bağımsız olabilmesi adına mutlaka ulusal finansal direnç mekanizmalarını tesis edebilme kabiliyetin olması gerektiğini önemle belirtti.