Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

Nazmi KARYAĞDI
Nazmi KARYAĞDI
1732OKUNMA

Sektörlerin Beklentileri: Kayıt Dışılığın Önlenmesi, Maliyet Unsuru Vergilerin Düşürülmesi

Geride bıraktığımız haftalarda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesindeki 58 sektör Meclisinin, 2 komite ve 2 kurulun sektörel talep ve önerilerinin aktarıldığı Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası’nın sekizincisi TOBB Genel Merkezi’nde Başbakanımız Ahmet Davutoğlu ve ilgili bakanların katılımıyla yapıldı.

Son Şura’dan bu yana

Geçen yıl yapılan son Şura’dan bu yana bakıldığında vergisel sorun ve çözüm önerilerinden ikisinin hayata geçirildiği görülüyor. Bunlar;

  • Vadeli ithalatta uygulanan %6’lık KKDF kaldırılmıştır.
  • Kıymetli taş üzerindeki ÖTV kaldırılmıştır.

8. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurasında gündeme getirilen vergisel sorunlar ile bunlara ilişkin çözüm önerileri (7.Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası dökümanıyla da karşılaştırılarak) aşağıda bir tablo olarak özet olarak yer alıyor.

Son Şura’da dikkat çeken husus, küçük ve orta ölçekli şirketlerimiz açısından kayıt dışı ekonominin haksız rekabete yol açtığı tespitinin ön plana çıkmasıdır.

Sektörlerin rekabet gücünü artırmak için mal ve hizmet üretimi maliyetine dahil olan yüksek vergi vb. mali yüklerin  (ÖTV, ÖİV, TRT payı, Emlak Vergisi, Harçlar vb.) azaltılması da gündemde öne çıkan sorunların başında geliyor.

Kayıt dışılığın bozduğu vergi yapısı

Bize göre 1. sıradaki hedefin sağlanması yani kayıt dışılığın OECD ortalaması seviyesine indirilmesinden elde edilecek olumlu sonuç beraberinde 2. sırada belirtilen maliyet unsuru vergilerin indirilmesi hedefini de sağlayacak niteliktedir.

Ekonomik kalkınma ve büyümenin sağlanması, kamu ve özel sektör arasında doğrudan iletişimin sağlanması bağlamında Şura sonuçlarının oldukça önemli olduğu kanısındayız.

Çözüm önerilerinin ülkemizin orta ve uzun vadeli stratejileriyle uyum gösteren bir eylem planı çerçevesinde hayata geçirilmesinin Şura sonuçlarının değerini bir kat daha artıracağına inanıyoruz.

Sorunlar ve sektörlerin çözüm önerileri:

1- TÜRKİYE BANKACILIK VE FİNANS MECLİSİSorunAracılık işlemlerinden alınan vergiler ve dolaylı yüklerin yüksek olması (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiBSMV, KKDF gibi dolaylı vergiler düşürülmeli/kaldırılmalı, zorunlu karşılıklar için, piyasa faiz oranları/enflasyon oranı düzeyinde faiz ödenmeli,
SorunFinansal kuruluşlarımızın Yabancı Hesaplar Vergi Uyum Kanunu’na (Foreign Account Tax Compliance Act–FATCA) uyumunun sağlanamaması
Çözüm ÖnerisiABD ile imzalanması planlanan ikili anlaşma imzalanmalı ve yürürlüğe girmelidir
2- TÜRKİYE AMBALAJ MECLİSİSorunEnerji maliyetlerinin yüksek olması
Çözüm ÖnerisiBaşta TRT payı olmak üzere, elektrik enerjisi üzerinde üreticiye yönelik her türlü fon ve kesintiler kaldırılmalı
3- TÜRKİYE DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI MECLİSİSorunEnerji verimliliği yüksek ürünlerin satışının teşvik edilmemesi (7. Şura)
Çözüm ÖnerisiEnerji verimliliği yüksek ürünlerde vergi indirimi ABD ve AB ülkelerindekilere benzer teşvikler uygulanmalı.
4- TÜRKİYE DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER MECLİSİSorunYüksek elektrik maliyetleri ve maliyetler üzerindeki ilave fon ve kesintiler (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiBaşta TRT payı olmak üzere, elektrik üzerindeki her türlü fon kaldırılmalı
5- TÜRKİYE ENERJİ MECLİSİSorunElektrik üreticisi/tedarikçisi firmaların satış üzerinden ödedikleri paylar nedeniyle maliyetlerinin yükselmesi (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiEnerji fonu kaldırılmalı, bu pay ve vergiler, tahsil edilmesini müteakip ilgili kuruluşlara ödenmelidir.
6- TÜRKİYE DERİ VE DERİ ÜRÜNLERİ SANAYİ MECLİSİSorunHam derinin mezbaha ve kombinalarda yeteri kadar denetlenmemesi nedeniyle deri işleme sektörünün ham deri alımlarındaki fatura temininde güçlükler yaşaması
Çözüm Önerisi- Ham deri üzerindeki KDV oranı %8’den %1’e düşürülmeli,
- Ham deri teslimleri, 26746 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 107 No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nden çıkarılmalıdır.
7- TÜRKİYE GIDA SANAYİ MECLİSİSorunKayıtdışılık (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiGıda denetim sistemi yalnızca nihai ürüne odaklanmamalı, üretim süreci ve tesis etkin bir biçimde denetlenmeli.
8- TÜRKİYE İÇECEK SANAYİ MECLİSİSorunKayıt dışılığın gıda güvenirliğine olumsuz etkileri
Çözüm ÖnerisiÇeşitli vergi uygulamaları (alkollü içki, yüksek gümrük vergileri vb.), harç oranları ve ruhsat sistemleri gözden geçirilmeli,
9- TÜRKİYE GİRİŞİM SERMAYESİ MECLİSİSorunGirişim sermayesi fon yöneticilerinin Türkiye’ye çekilmesine ilişkin mevzuat engelleri (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiDoğası gereği fazla sayıda şirket alım satımı yapan girişim sermayesi fon ve ortaklıklarının, şirket satın alma işlemlerinde damga vergisi ödemelerine, vergilendirmede yatay eşitlik ilkesi gözetilerek kolaylık sağlanmalıdır.
10- TÜRKİYE İKLİMLENDİRME MECLİSİSorunÖTV uygulamalarındaki dengesizliğin haksız rekabete yol açması (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiKlima santrali ve fan-coil ticari buzdolapları, şofben, kombi ve termosifon cihazlarındaki farklı uygulama kaldırılarak ÖTV oranları eşitlenmelidir. 
11- TÜRKİYE İNŞAAT MÜTEAHHİTLERİ MECLİSİSorunYerel yönetim ve kamu kurumlarının farklı mevzuat uygulamaları
Çözüm ÖnerisiSGK ve vergi mevzuatına ilişkin uygulama usul ve esasları, ülkemiz ekonomisi ve inşaat müteahhitliği sektörünün ihtiyaçları göz önüne alınarak ivedilikle güncellenmelidir.
SorunSektörel vergilendirme ve kayıt dışılıktan dolayı ortaya çıkan sorunlar
Çözüm Önerisi- Kamu kurumları tarafından inşaat müteahhitliği sektörüne yönelik yapılan çalışmalara sektörün tüm paydaşları dahil edilmeli ve görüşleri alınmalı,
- Alt yüklenicilerin yeterlilik belgesi, maliye kayıtları ile iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almış olmaları şartları aranmalı ve sorumluluğun müteahhitler ile alt yükleniciler arasında paylaşması sağlanmalıdır.
12- TÜRKİYE KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİ SANAYİ MECLİSİSorunAtık (hurda) kağıtların ihraç edilmesinden dolayı hammadde yetersizliği (7.Şura)
Çözüm Önerisi- Toplanan atık (hurda) kağıtların yurt içi Geri Dönüşüm Tesislerinde (GDT) geri dönüştürülmesi teşvik edilmeli ve belgelendirmenin denetimi Maliye Bakanlığı tarafından faturalar üzerinden, sahte faturalara mahal vermeyecek şekilde  yapılmalı,
- Toplanan hurda kağıtların yurt içinde GDT’de kullanılmasını teşvik etmek için bu uygulamada sadece yurtiçi GDT faturası dikkate alınmalıdır
SorunYüksek enerji maliyetleri
Çözüm Önerisi- Elektrik ve doğalgaz satış fiyatı sektörün rekabet gücünü etkilemeyecek seviyelere çekilmeli,
- Elektrik enerjisi üzerindeki her türlü fon ve kesintiler kaldırılmalıdır
13- TÜRKİYE KONFEKSİYON VE HAZIR GİYİM SANAYİ MECLİSİ MECLİSİSorunYüksek işgücü maliyetleri nedeniyle mevcut firmaların rekabet gücünün azalması
Çözüm ÖnerisiSGK primi ve gelir vergisi oranları, çalışan sayısı arttıkça kademeli olarak düşürülmelidir.
14- TÜRKİYE MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI MECLİSİSorunYatırım malı niteliğindeki sektör ürünlerine uygulanan %18 KDV’nin haksız rekabete ve kayıt dışılığa yol açması (7.Şura)
Çözüm Önerisi- KDV oranları sektörün tüm alt mal gruplarında %8’e indirilmeli,
- Girdilerde %18 olan KDV oranları nedeniyle doğacak KDV iadelerinin ödemeleri hızlandırılmalıdır.
15- TÜRKİYE MEDİKAL MECLİSİSorunTıbbi cihaz sektöründe iki farklı oranda KDV uygulamasının bulunması (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiTıbbi cihaz sektöründe mamul ürün alımlarında %8, hammadde alımlarında ise %18 olmak üzere iki farklı oranda KDV uygulaması bulunmaktadır. %18 oranından hammadde alarak mamul hale getiren üretici bu ürünü %8 KDV ile satmaktadır.
Hammadde ve mamul ürünlerinin KDV oranları %18 olarak uygulanmalıdır
16- TÜRKİYE MEDYA VE İLETİŞİM MECLİSİSorunHaber ajanslarının KDV sorunu (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiHaber ajanslarının abone bedelleri üzerinden %18 KDV alınması, resmi devlet ajanslarından ise alınmaması haksız rekabete yol açmaktadır. Sektördeki haksız rekabetin engellenmesi amacıyla ya ajanslardan alınan KDV tamamen kaldırılmalı ya da özel sektöre bazı ayrıcalıklar tanınarak özel sektörün resmi devlet ajansları ile rekabet edebileceği şartlar oluşturulmalıdır.
17- TÜRKİYE MOBİLYA ÜRÜNLERİ MECLİSİSorunSektörde haksız rekabet ortamının olmasına neden olan uygulamalar (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiSatış anında fatura alımı etkin bir biçimde denetlenmeli, kayıt dışılığın engellenmesine yönelik etkin mekanizmalar oluşturulmalı
SorunMaliyet artırıcı kamusal yükler (7.Şura)
Çözüm Önerisi- Kayıt dışılığın önlenebilmesi için denetimler artırılmalı ve etkinleştirilmeli,
- Sektörde uygulanan KDV oranları tekstil sektöründe olduğu gibi %8’e düşürülmeli,
- Orman ürünlerine uygulanan %18 KDV oranına eklenen %9,5’luk ek maliyetler (Ağaçlandırma Fonu, Bakanlık Fonu, Tellaliye ve TRT için ödenen vergiler) kaldırılmalı
18- TÜRKİYE OTOMOTİV SANAYİ MECLİSİSorunVergi mevzuatının otomotiv sektörüne göre uyumlaştırılmamış olması (7.Şura)
Çözüm Önerisi- Pazardaki arz-talep dengesini yönetecek “Satış ve Kullanma Vergi Sistemi” kurulmalı,
- Araçlarda vergi hadleri dengeli hale getirilmeli,
- Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) bir servet vergisi gibi uygulanmak yerine, AB ülkelerindeki gibi, her araç için “Yol Kullanım ve Çevreyi Kirletme Vergisi” olarak düzenlenmeli ve bu vergi aracın yaşından bağımsız olmalı,
- MTV çevreyi daha az kirleten tüm araçlara daha düşük oranda uygulanmalıdır
Sorunİkinci el motorlu taşıt araçları ticaretinde yaşanan sorunlar (7.Şura)
Çözüm Önerisi3065 sayılı KDV Kanunu’nun 30. maddesi (b) bendinde “işletmelere ait ticarete konu edilen araçlar hariç olmak üzere, binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV” şeklinde değişiklik yapılmalıdır.
19- TÜRKİYE OTOMOTİV YAN SANAYİ MECLİSİSorunOrganize Sanayi Bölgelerinin altyapı yatırımlarından kaynaklı KDV yükünün yarattığı sorunlar (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiOSB’lerin alt yapı yatırımlarında üstlendikleri KDV’nin mahsup edilemeyen kısmının belli bir süre içinde OSB’lere iade edilmesi sağlanmalıdır.
SorunOrganize Sanayi Bölgelerindeki emlak vergisinin yüksekliği
Çözüm ÖnerisiArsa değerlemelerinde enflasyon artış oranının üstünde ani artışların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanun’ları ile sınırlandırılması sağlanmalıdır.
SorunSanayinin rekabet gücünün azalması
Çözüm ÖnerisiSanayinin temel girdisi olan enerji üzerindeki ek maliyetlerin kaldırılması gerekmektedir.
20- TÜRKİYE ORMAN ÜRÜNLERİ MECLİSİSorunHammadde üzerindeki ilave vergi yükleri (fonlar) (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiÖzellikle yüksek oranları ile hammadde maliyetini artıran Ağaçlandırma Fonu ve Bakanlık Fonu gibi fonlar kaldırılmalıdır.
SorunEnerji ve gümrük vergisi maliyeti (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiSektörün rekabet gücünün korunması için üreticiye yönelik enerji fiyatlandırma politikaları revize edilmeli ya da üretim ve istihdam artışı karşılığında enerji ucuza sağlanmalı.
Rusya, Azerbaycan, Cezayir, İran tarafından Türk ürünlerine uygulanan yüksek oranlı gümrük vergisinde iyileştirilme çalışmaları yapılmalıdır.
21- TÜRKİYE PERAKENDECİLİK MECLİSİSorunYeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (YNÖKC) düzenlemesinde organize perakende sektörü koşullarının göz ardı edilmesi
Çözüm Önerisi- Organize perakende kuruluşlarını büyük mükellefler şeklinde tanımlayıp sistem dışına alarak, var olan uygulamanın sürdürülmesini sağlayacak bir önlem alınmalı,
- Standartlara dayalı sertifika alan organize perakende kuruluşları bu projenin dışında tutulmalı,
- Organize perakende kuruluşları, talep edilen bilgileri istenilen merkezlere, mevcut sistemlerini kullanarak gönderebilmelidir.
22- TÜRKİYE PETROL VE PETROL ÜRÜNLERİ SANAYİ MECLİSİSorunKaçak akaryakıt sorunu (7.Şura)
Çözüm Önerisi- Akaryakıtlar üzerinden alınan çok yüksek oranlı vergiler zamana yayılarak düşürülmeli,
- Deniz ve havacılık yakıtları için sıfırlanmış ÖTV uygulaması yerine vergi iadesi sistemine geçilmeli.
23- TÜRKİYE SERBEST BÖLGELER MECLİSİSorunSerbest bölgelerin tabi olmadığı dolaylı vergilerin değişik yorumlarla tahsili (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiSerbest bölgelere yapılan mal teslimleri ve hizmetler KDV, ÖTV ve ÖİV’den muaf tutulmalı.
SorunSerbest bölgelerde fason üretim yapan firmaların çalışanlarının ücretlerinin gelir vergisine tabi tutulması ve gelir vergisi istisnası için ürettikleri ürünün en az %85’ini ihraç etme şartı getirilmesi (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiMaliye Bakanlığının 1 seri No’lu Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği’nin 4. maddesi 4. fıkrası uyarınca fason üretim yapan firmaların çalışanlarının ücretleri gelir vergisine tabidir. Ana firmalara tanınan şartlarda fason üretim yapan firma çalışanlarının ücretlerinin gelir vergisi istisnasına tabi tutulması için mevzuat çalışması yapılmalı
SorunSerbest bölgelere satılan elektrik enerji bedeli üzerinden TRT Payı ve Enerji Fonu alınması
Çözüm ÖnerisiSerbest bölgelere yapılan elektrik enerjisi tüketim bedeli satışlarından TRT Payı ve Enerji Fonu tahsil edilmemelidir.
24- TÜRKİYE SIVILAŞTIRMIŞ PETROL GAZI (LPG) MECLİSİSorunLPG’nin ülkemiz enerji politikaları arasında hak ettiği yeri alamaması (7. Şura)
Çözüm ÖnerisiDoğal gaza kıyasla 41 kat fazla ÖTV yükü olan tüp gaz üzerindeki vergi, doğal gaz, elektrik ve AB uygulamalarıyla eşdeğer olmalı ve haksız rekabete son verilmeli
25- TÜRKİYE SAVUNMA SANAYİ MECLİSİSorun3056 sayılı KDV Kanunu’nun 13. maddesinin (f) bendi nedeniyle devreden KDV alacağının yüksek tutarlara ulaşması (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiDevreden KDV tutarının azalması için 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 13. maddesinin (f) bendinin sonu aşağıdaki şekilde değiştirilmelidir: “yapılan teslim ve hizmetler ile ilgili katma değer vergisi ilgili kurum ve kuruluşlarca ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen bu vergi ilgili dönem beyannamesi ile beyan edilir ve duruma göre tecil, terkin veya iade edilir. Yukarıdaki fıkranın uygulaması ile ilgili usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir”.
26- TÜRKİYE SİVİL HAVACILIK MECLİSİSorunİç hat uçak bilet ücretlerinden yüzde 18 KDV alınması (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiKDV oranı yüzde 8’e indirilmeli.
27- TOBB SİGORTA ACENTELERİ İCRA KOMİTESİSorunSigorta acentelerine boş mal ve hizmet satışlarına/alışlarına ilişkin bildirim formları (BA ve BS formları) düzenlenmesi
Çözüm ÖnerisiVergi Usul Kanunu 396 sayılı tebliğ değiştirilerek, sigorta acentelerinin 5.000 TL’yi geçen alış-satış işlemi olmadığı zaman BA ve BS formlarını düzenleme zorunluluğu kaldırılmalıdır.
28- TOBB SİGORTA EKSPERLERİ İCRA KOMİTESİSorunGerçek kişi sigorta eksperlerinin ücretli olarak vergilendirilmesi (7.Şura)
Çözüm Önerisi193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda gerçek kişi sigorta eksperi, serbest meslek mensubu olarak tanımlanmalıdır.
29- TÜRKİYE SERAMİK VE REFRAKTER SANAYİ MECLİSİSorunİhracat piyasalarındaki sıkıntılar
Çözüm ÖnerisiSöz konusu ülkelere yönelik yurt dışı yatırım desteği ile Türkiye'den üretimde doğalgaz için ÖTV muafiyeti getirilmeli.
SorunLojistik sorunlar
Çözüm Önerisi- Akaryakıt üzerindeki vergi indirilmeli, Serbestleşme kapsamında yeniden yapılanan demiryollarında kullanılacak mazotta ÖTV indirimi sağlanmalıdır.
30- TÜRKİYE TARIM MECLİSİ SorunMaliyet artırıcı unsurların çözümlenememesi (7.Şura)
Çözüm Önerisi- Tarımda kullanılan mazotta ÖTV kaldırılmalı, tarımsal üretimde yenilenebilir enerjinin kullanımı teşvik edilmeli.
31- TÜRKİYE TEKSTİL SANAYİ MECLİSİSorunYatırımı engelleyen yüksek vergi ve mali yükler
Çözüm ÖnerisiAsgari 100 işçi çalıştıran bu şirketlerin, istihdam vergi oranları OECD ortalamasının altına indirilmeli.
Enerji maliyetlerinin asgari %50’sinin, ödenecek vergilerden mahsup edilerek indirgenmesi sağlanmalı.
32- TÜRKİYE TOPRAK SANAYİ ÜRÜNLERİ MECLİSİ SorunSanayi üretiminde maliyetlerin yüksekliği (7. Şura)
Çözüm ÖnerisiSanayiciler enerji maliyetleri ve SGK prim oranları düşürülerek desteklenmelidir.
33- TÜRKİYE TURİZM MECLİSİSorunTurizm sektöründe haksız rekabet (7:Şura)
Çözüm Önerisiİşletmeler arasındaki KDV farklılıkları ortadan kaldırılmalı,
Kayıt dışı çalışan tesislerin denetimine ve bu tür tesislere yönelik caydırıcı yaptırımların uygulanmasına özen gösterilmeli
34- TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM MECLİSİSorunVakıf üniversiteleri tarafından öğrencilere verilen burslardan alınan KDV (7. Şura)
Çözüm ÖnerisiBurslu öğrencilerden KDV alınmamalıdır
35- TÜRKİYE TELEKOMÜNİKASYON SANAYİ MECLİSİSorunGenişbant internetin yaygınlaşmasını ve makineler arası haberleşmede beklenilen hızlı büyümeyi engelleyen telsiz ücretlerinin sektöre olumsuz etkisi (7.Şura)
Çözüm ÖnerisiMakine ithalatının azaltılması, yurt içinde akıllı makina ve SIM kart üretiminin teşvik edilmesi, daha fazla vergi toplanabilmesi ve internetin yaygınlaştırılmasının sağlanması amacıyla, haberleşebilen makineler ile genişbant internet erişiminde kullanılan KA Band uydu terminal cihazlarından alınan telsiz ruhsat ücretleri kaldırılmalıdır.
36- TÜRKİYE SERMAYE PİYASASI MECLİSİSorunSermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi ve aracılık maliyetleri (7. Şura)
Çözüm Önerisi- Farklı enstrümanlar arasında, gelir/giderler netleştirilebilmeli, aracı kurumlara damga vergisi muafiyeti getirilmeli, Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM) ödemeleri düşürülmeli,
- Borsa’da işlem gören; platin, paladyum ve baz metallere KDV istisnası getirilmeli,
-Cumhuriyet altınının Darphane çıkışında KDV’den muafiyeti, borsalarda işlem görecek meskuk altınları kapsamalı,
-Vergi mevzuatımız uluslararası saklama kuruluşlarının havuz hesaplarını içermeli,
-Menkul varlıklara, emtialara, haklara dayalı kira sertifikası ihraçlarında Varlık Kiralama Şirketlerine (VKŞ) devrinde/satışında ve geri devralınmasında/alışında karın/zararın durumu Kurumlar Vergisi Kanununda, gayrimenkule dayalı portföyler için istisnaların diğer portföylere uygulanabilirliği KDV Kanununda netleştirilmelidir.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor