Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

Bülent TAŞNazmi KARYAĞDI
Bülent TAŞ/ Nazmi KARYAĞDI
3062OKUNMA

Sanal Mobil Şebeke Hizmetlerinde Atılan Adımlar: Bir İleri İki Geri

Kamuoyunda sanal operatör olarak yetkilendirilmiş 45 işletme bulunduğu halde bunlardan hiç birisi aktif olarak sanal mobil haberleşme hizmeti vermemektedir.

Sanal Mobil Şebeke Hizmeti, Bilgi Teknolojileri İletişim Kurul Kararı ile onaylanan Elektronik Haberleşme Hizmet, Şebeke ve Altyapılarının Tanım, Kapsam ve Süreleri belgesinde, işletmeci tarafından, adına tahsis edilmiş frekans bandı olmaksızın, mobil elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere Bilgi Teknolojileri İletişim Kurulu ile imtiyaz sözleşmesi imzalayan işletmecilerin altyapıları üzerinden, ağırlayan işletmecinin Kurumca verilen yetkilendirmesi kapsamında, kendi markası ile abonelerine mobil elektronik haberleşme hizmetlerinin sunulması olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlama sonrası Kurul bu hizmetin verilmesine yönelik olarak yetkilendirmeler yapmaktadır.

Amaç, mobil pazarda rekabet seviyesini artırmak
Kısaca bu işletmeler mevcut mobil operatörlerin altyapılarını kullanarak mobil haberleşme hizmeti verecek işletmelerdir. Mobil operatörler varken sanal operatörlerin mobil haberleşme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmesindeki temel amaç, mobil pazardaki mevcut rekabet seviyesini artırmaktır.

Kurul Kararının alındığı tarih 7 Temmuz 2009’dur. O tarihten bu yana 86 işletme yetkilendirilmiş 41 işletmenin yetkilendirilmesi iptal edilmiştir. Anlaşılan 45 adet yetkili işletme bulunmakla beraber, bu işletmelerden hiç birisi 2009 yılından bu yana bu hizmeti sunamamaktadır.

Yetkilendirilmiş İşletme86
Yetkilendirilmesi İptal Edilen İşletme41
Mevcutta Yetkili İşletme45
Hizmet Sunan İşletme0


Sanal operatörleri faaliyetten alıkoyan nedenler

Bu işletmelerin piyasaya girememelerinin en önemli nedeni ödemekle yükümlü oldukları Hazine Payına ilişkindir.

Sanal Operatörlerin Hazine payına tabi tutulması 5793 sayılı Kanun ile Telgraf Kanununa eklenen Ek 37. madde ile birlikte 2008 yılından itibaren başlamıştır.

Buna göre; Yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden telekomünikasyon hizmeti sunan diğer işletmeciler, süresinde ödenmeyen bedeller için abonelerine tahakkuk ettirdikleri gecikme faizi ile vasıtalı vergiler, harç ve resim gibi malî yükümlülükler ve raporlama amacıyla muhasebeleştirdikleri tahakkuk tutarları hariç olmak üzere, bu şebekeler üzerinden sundukları hizmetlerden elde ettikleri aylık brüt satışlarının yüzde 15’ini, hazine payı olarak öderler.

Bu düzenleme sanal operatörlerin gelirleri üzerinden çifte hazine payı ödenmesi sonucunu doğurmuştur. Zira şebeke kullanım ücretleri üzerinden Hazine Payı hesaplandığı gibi, sanal operatörlerin bu şebekeler üzerinden sundukları hizmetlerden elde ettikleri aylık brüt satışlar üzerinden de Hazine payı hesaplamaları gerekmektedir.

Bu durum, sanal operatörlerin satış fiyatlarını en az %15 oranında yüksek tutmalarını zorunlu kılmakta olup bu fiyatlarla da mobil operatörlerle rekabet etme şansları bulunmamaktadır. Bu nedenle de hiç bir sanal operatör faaliyete geçememiştir.

Çifte Hazine payı sorunu 2010 yılı Ağustos ayına kadar devam etmiş ve bu tarihte çıkarılan 6009 sayılı Kanun ile çifte Hazine payı sorunu ortadan kaldırılmış ancak bu sefer de sanal operatörlerin şebekeler üzerinden sundukları hizmetlerden elde ettikleri gelirlerle birlikte tüm diğer gelirleri de Hazine payına tabi hale gelmiştir. 2010’daki düzenleme şöyledir:

“Yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden elektronik haberleşme hizmeti sunan diğer işletmeciler brüt satışlarından, hizmet sunmak için şebeke kullanımı karşılığında söz konusu işletmecilere ödedikleri ya da borçlandıkları tutar düşüldükten sonra kalan tutarın yüzde 15'ini Hazine Payı olarak öder.”

Böylece sanal operatörler çifte Hazine payı sorunundan kurtulurken sanal mobil şebeke hizmetleri dışındaki tüm diğer gelirleri üzerinden de Hazine payı öder hale gelmiştir. Sonuçta yine hiç bir sanal operatör faaliyete geçememiştir.

Daha sonra Şubat 2011 tarihinde çıkarılan 6111 sayılı Kanun ile diğer gelirlerden Hazine Payı hesaplanması sorunu giderilmiş ancak çifte Hazine payı ödenmesine dönüş yapılmıştır. Yani 2008 yılında yapılan ilk düzenlemeye geri dönülmüştür.

6111 sayılı Kanundaki düzenlemeye bakacak olursak;

“Yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen diğer işletmeciler, bu yetkilendirme kapsamında doğan aylık brüt satışlarının yüzde 15’ini Hazine Payı olarak öder.” şeklindedir.

Sonuçta 2011 yılında en başa dönülmüş olup hala hiç bir sanal operatör faaliyette değildir. Bu son dönüşe gerekçe olarak, mobil operatörler arasındaki işlemlerde de (ara bağlantı) çifte Hazine payının ödenmekte olması gösterilmektedir.

Çözüm
Çözüm aslında oldukça basittir. 2010 yılında yapılan düzenleme ile 2011 yılında yapılan düzenlemenin bir karışımı ile aşağıdaki gibi bir Kanuni düzenleme sorunu çözecektir.

Yetkilendirilen işletmecilerin şebekeleri üzerinden elektronik haberleşme hizmeti sunmak üzere yetkilendirilen diğer işletmeciler, bu yetkilendirme kapsamında doğan aylık brüt satışlarından hizmet sunmak için şebeke kullanımı karşılığında söz konusu işletmecilere ödedikleri ya da borçlandıkları tutar düşüldükten sonra kalan tutarın yüzde 15’ini Hazine Payı olarak öder.”

(ICT Media dergisinin Mart 2015 sayısında yayımlanmıştır.)

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor