ÖTV destekli Bursalı Doblo, Vigolu (İspanya) Doblo olacak!
Türkiye’deki otomotiv üreticilerinin 2000’li yılların başındaki hedefi, “Türkiye’yi hafif ticari araçların üretim üssü” haline getirmek idi.
Hafif ticari araç kavramı belki bazı okuyucularımızda tam bir karşılık bulmamış olabilir.
Doblo, Connect, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transporter ve Starex olarak modelleri sıralarsak belki neden söz ettiğimiz daha kolay anlaşılacaktır.
2000’lerin başındaki bu hedefe ulaşabilmek için, ölçek ekonomisi gereği, hem yurtiçinde hem de yurtdışında önemli bir pazar payına ulaşmak gerekiyordu.
İşte bu hedefe ulaşmak için Türk kamu maliyesi de önemli bir özveride bulundu.
Bu özveri, binek otomobil olarak tanımlanan hafif ticari araçlara %15 gibi düşük oranda bir Özel Tüketim Vergisinin (ÖTV) uygulanmasıydı.
ÖTV’nin düşük oranda olması sayesinde alıcıya daha düşük fiyattan alış imkanı sağlandı.
Bu sayede de Türkiye, hafif ticari araç üretiminde önemli bir üs haline geldi.
*****
Ancak geçen hafta önce FIAT firmasının ana ortağı Stellantis Grubu tarafından yapılan basın açıklaması ve buna istinaden TOFAŞ tarafından KAP’a yapılan açıklama ile kara haber kamuoyuna duyurulmuş oldu:
“Bursa’da üretilen Doblo, artık İspanya’nın Vigo şehrindeki fabrikada Yeni Doblo olarak üretilecekti”
Bir başka ifadeyle Yeni FIAT Doblo’nun üretim üssü Türkiye’den İspanya’ya kaydırılıyordu.
*****
Hafif ticari araçların yıllar itibariyle satış grafiğini incelediğimizde, dalgalı da olsa bir azalış eğilimini görmekteyiz.
Kaynak: Otomotiv Distribütörleri Derneği Makroekonomi Değerlendirme Raporları, www.odd.org.tr
Her ne kadar Türkiye 2021 sonu itibariyle, AB pazarı içinde satış adedi olarak 5. sırada yer alsa da hacim olarak ilk üç ülkeye göre daha zayıf durumdadır.
Ancak yıllar itibariyle duruma bakıldığında ise Doblo’yu kaptırdığımız İspanya’dan daima bir basamak üstte yer aldığımızı görmekteyiz.
Kaynak: Otomotiv Distribütörleri Derneği Makroekonomi Değerlendirme Raporu, Ocak 2022, www.odd.org.tr
Yeni Doblo’nun İspanya’ya kaydırılmasının ekonomik etkileri
TOFAŞ Bursa fabrikasında ortaya çıkan atıl kapasitenin ne şekilde doldurulacağı konusunda henüz bir açıklama yapılmış durumda değil.
Bu üretim kaydırması, ana fabrikanın yanısıra yan sanayi de de olumsuz etki yapma ihtimaline sahip. Öte yandan Yeni Doblo modelinin yanında %100 elektrikli model olan e-Doblo’nun da Vigo’da üretilecek olması ülkemiz açısından bir kayıp olarak dikkate alınmak durumunda.
Umarız bu kayıp en kısa zamanda telafi edilir ve Türk otomotiv sanayi değişim sürecinden güçlenerek çıkar.