Öğretmenlerin uzmanlık/başöğretmenlik ücret farkında belirsizlik
Öğretmenlik geleceğin temellerini büyük bir bilgelik ve sabırla inşa eden, kıymetinin ölçülmesi zor bir meslek. Yine de bu kıymetin onurlandırılması adına pek çok ülkede öğretmenler günü kutlanmakta. Ülkemizde de bu kıymetin farkındalığıyla birlikte 1981 yılından beri 24 Kasımda öğretmenler günü kutlanıyor. Tarihin belirlenmesinde ise ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün başöğretmenlik unvanını aldığı gün etkili oluyor. Aynı unvan 24 Kasım 2022 tarihi itibariyle Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı sonuçlarının ilan edilmesi ile birlikte 66 bin 679 uzman öğretmen ile paylaşıldı. Aynı sınavda 516 bin 974 öğretmen, uzman öğretmen unvanına kavuşmuş oldu.
Peki, bu unvanların maddi karşılığı belli mi?
| Ocak 2023’te %60 tazminat olursa | Zam oranı ort. %15 olursa | Zam oranı ort. %30 olursa | |
| 1.- 2. Derece uzman öğretmen | 1.899 ₺ | 2.183,85 ₺ | 2.469 ₺ |
| 3.-4. Derece uzman öğretmen | 1.425 ₺ | 1.638,75₺l | 1.852,5 ₺ |
| Başöğretmen | 3.798 ₺ | 4.367,70 ₺ | 4.937,4 ₺ |
Not: Bu oran ve rakamlar tahminidir.
Yukarıdaki tablo, Ocak 2023 beklentileri ve mevcut maaş bordrolarına göre tahmini olarak hesaplandı. Öyle ki mevcut tüm hesaplamalar da aslında birer tahminden ibaret. Yine de elimizdeki bilgilerden yola çıkarak mantık yürütecek olursak, uzmanlık ve başöğretmenlik ücret farkları ek ödeme olarak baz alınacak ve vergilendirilmesi maaş toplamı üzerinden yapılacak gibi görünüyor. Bu da öğretmen maaşının (asgari ücret kadarlık kısmının üstündeki miktardan) vergi matrahı hesaplandığında, uzmanlık/başöğretmenlik ücret farklarına göre farklı vergi dilimlerine girebileceğini gösteriyor. Dolayısıyla alınan ücret üzerinden (uzmanlık/başöğretmenlik farkları dahil) bir vergi tahsilatının söz konusu olacağını söylemek yanlış olmayacak.
Öğretmenler uzmanlık/başöğretmenlik unvanlarından ne zaman yararlanacak?
Öğretmenlik Meslek Kanununa göre öğretmenler, uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren unvanlarından yararlanabilecek.
Notlar
Milli Eğitim Bakanlığı’nın unvan karşılığı olarak vereceği maaş farkının miktarı net olmamakla birlikte uzman öğretmenler için 1.000, başöğretmenler için 2.000 liranın altında olmayacağı kesin. Ancak ücret farkı ne kadar olursa olsun netlik kazanmamış bir diğer nokta daha var! Açıklanacak rakamda maaş ile birlikte zam gelip gelmeyeceği belirsiz. Bunun yanı sıra ek ödemelerin kat sayıya bağlanması konusu da önemli, aksi halde unvan karşılığı ücret farkları belirli aralıklarda kalacak gibi görünüyor.
Sonuç olarak bu konu ile alakalı belirsizlik ve bilgi kirliliği çok fazla, ya bir açıklama ya da Ocak maaşını görmek şart.