Navlun fiyatları neden düşüyor?
Pandemi öncesinde 1.500$ seviyesinde seyreden Freightos Baltık Küresel Konteyner Endeksi (FBX) pandemi döneminde 11.109$ düzeyiyle rekor kırmıştı. Mart 2023 tarihi verilerini incelediğimizde endeksin %86 düşüşle 1.568$ düzeyine gerilediğini görüyoruz. Navlun fiyatlarındaki gerilemenin altında yatan nedenleri açıklamak için arz ve talep yönlü gelişmeleri birlikte ele almak gerekiyor.
Düşüşün nedenlerini ve yükseliş senaryolarını birkaç maddeyle açıklamak mümkün.
- Pandemi döneminde tedarik zincirlerinde yaşanan darboğazın aşılmasıyla talep düşüşe geçmişti. 2022 yılının ikinci yarısından bu yana küresel talep zayıf seyrediyor.
- Aynı dönemde konteyner gemilerinde kapasite artışı yaşandı. Bu durum arz fazlasına neden olarak navlun fiyatlarının düşüşünde önemli rol oynadı.
- Düşüşün süreceğine ilişkin beklenti güçlendikçe ithalatta yavaşlama görülmeye başlandı. Sevkiyatlar daha düşük maliyetle gerçekleştirilmek üzere öteleniyor.
Freightos Baltık Küresel Konteyner Endeksi
Beklentiler navlun fiyatlarında düşüşün süreceği yönünde yoğunlaşıyor. Küresel enflasyonun yüksek seyrettiği senaryoda tüketiciler harcamalarını kısmaya devam edebilir.
Öte yandan düşüş beklentisini boşa çıkarabilecek gelişmeleri de incelemek gerekiyor. Taşımacılık şirketlerinin planlanan yeni gemi siparişleri bulunuyor. Bu siparişlerin askıya alınması uluslararası taşımacılıkta arz yönlü daralmaya yol açabilir. Siparişlerin ertelenmesi ya da iptal edilmesi navlun fiyatlarının yükselişinde rol oynayan en önemli faktörlerden biri olacaktır. Ayrıca pandemi döneminde depolarda stoklanan malların azalmasıyla 2023 yılının ikinci çeyreğinde tüketici talebinde kısmen hareketlenmenin yaşanacağını da bekleniyor. Tüm bu etkenler yaz dönemi boyunca navlun fiyatlarında yeniden yükselişi tetikleyebilir.