Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Ekonomi, Maliye

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
2712OKUNMA

Mükellef Hizmetlerinde Elektronik Uygulamalar ve e-Tebligat

(Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 29.12.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 467 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde (456 Sıra No) Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Tebliğ ile 27/8/2015 tarihli ve 29458 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 456 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin; “5.1. Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Bildirimi ve Elektronik Tebligat Adresi Edinmesi”, “5.2. Gelir Vergisi Mükelleflerinin Bildirimi ve Elektronik Tebligat Adresi Edinmesi” ve “10. Diğer Hususlar” başlıklı bölümlerinde yer alan “01.01.2016” ibareleri “1/4/2016” şeklinde değiştirilmiştir. Buna göre, 467 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile e-Tebligat sistemine başvuru süreleri 01/04/2016 tarihine kadar uzatılmıştır. Dolayısıyla, çalışmada yer alan e-Tebligat sistemine başvuru sürelerinin 01/04/2016 olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Ülkemizde, daha verimli ve etkin bir şekilde çalışan kamu yönetim sisteminin oluşturulması son yıllarda temel bir politika olarak benimsenmiş ve kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması çalışmalarına hız verilmiştir. Bu kapsamda, özel sektörde çok başarılı bir şekilde uygulanan “müşteri odaklı yönetim anlayışı”, kamu sektöründe de “vatandaş odaklı yönetim anlayışı” olarak uygulanmaya başlanmıştır.

Kamu yönetiminde benimsenen bu yeni anlayış doğrultusunda, son yıllarda kamu kurumları tarafından bilişim teknolojilerinden yararlanmak suretiyle internet ortamında sunulan e-hizmet uygulamalarında gözle görülür bir artış yaşanmaktadır. Vatandaşların kamu hizmet binalarına gitmeden internet ortamında yararlandıkları e-hizmetler ile zaman ve kaynak israfı önlenmekte ve de hizmet kalitesi artmaktadır. İnternet ortamında kamu hizmetlerinin elektronik olarak sunulduğu e-Devlet Kapısı (https://www.turkiye.gov.tr) üzerinden verilen kamu hizmet sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından mükellef hizmetlerinde yeni bir uygulama olan ve 01.01.2016 tarihi itibariyle (önceden bildirimde bulunanlar 01.10.2015 tarihinden itibaren) hayata geçecek olan elektronik tebligat (e-Tebligat) uygulaması hakkında açıklamalar yapılacaktır.

Vergi Usul Kanununda yer alan hükümlere göre; tahakkuk fişinin dışında vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden tüm vesikalar ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzelkişilere posta yoluyla ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ilan yolu ile ilgilinin kabul etmesi şartıyla da daire veya komisyonda tebliğ edilmektedir. Maliye Bakanlığı, yapmış olduğu düzenlemelerle mevcut tebligat usullerine ilave olarak, çağın gerekleri doğrultusunda gerekli teknik altyapıyı oluşturmak suretiyle elektronik ortamda tebliğ uygulamasına geçmektedir.

E-tebligat uygulaması ile mevcut tebliğ işlemlerine nazaran daha hızlı, düşük maliyetle ve etkin bir tebligat yapılmasının sağlanması öngörülmektedir. Bu çalışmada, öncelikle e-Devlet Kapısından sunulan e-hizmetlere ve Gelir İdaresinin mükellef hizmetlerinde günümüzde sunmuş olduğu elektronik uygulamalara kısaca değinilecek, daha sonra da e-tebligat uygulamasının usul ve esaslarından bahsedilecektir.

E-Devlet Kapısında Sunulan Elektronik Hizmetler
İngilizce “electronic” sözcüğünün başındaki küçük (e) harfi bir sembol olup, “electronic” sözcüğünün kısaltılmış şeklini gösterir. Bu sözcüğün bilgisayar dilindeki karşılığı bilgisayarla yapılan her türlü işlemi ifade etmiş olmasıdır. Örnek verecek olursak başta e-Devlet, e-ticaret, e-imza, e-beyanname, e-fatura gibi. Bu deyim hem isim hem de sıfat gibi kullanılabilmektedir. Bu deyimler Türkçeye aynen girmiş ve yaygın bir şekilde de kullanılmaktadır.Kamu hizmetlerinin internet ortamında elektronik olarak sunulduğu e-Devlet Kapısı olan “www.turkiye.gov.tr” internet sayfasında Eylül/2015 tarihi itibariyle 196 kurum tarafından toplam 1.282 hizmet sunulmakta ve 23.821.936 kayıtlı kullanıcı bu imkandan yararlanmaktadır. Vatandaşlar, kamu kurumlarının sunduğu bu hizmetlere tek noktadan hızlı ve güvenli erişim sağlamaktadırlar. E-Devlet Kapısı, tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan erişim imkanı sağlayan büyük bir internet sitesidir. E-Devlet Kapısı olan "türkiye.gov.tr" kamu kurumlarının sunduğu hizmetlere tek noktadan hızlı ve güvenli erişim sağlamaktadır. Kapı’nın amacı kamu hizmetlerini, vatandaşlara, işletmelere, kamu kurumlarına bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkin ve verimli bir şekilde sunmaktır.

E-Devlet Kapısı'nın kurulması, işletilmesi ve yönetilmesi görev ve sorumluluğu 24.3.2006 tarihli ve 2006/10316 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Başbakanlık adına Ulaştırma Bakanlığı yetkisine verilmiştir. Anılan Bakanlar Kurulu Kararı ve 2006/22 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereği; kamu hizmetlerinin elektronik ortamda, ortak bir platformda ve vatandaş odaklı sunumu için iş süreçlerinin gözden geçirilmesi, içerik yönetimi, entegrasyon ile ilgili standartlar ve gerekli hukuki düzenlemeler konusundaki çalışmalar, Ulaştırma Bakanlığı'nın koordinasyonunda ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının etkin katılımıyla Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme A.Ş. tarafından yürütülmektedir.

E-Devlet Kapısında en çok kullanılan hizmetlere ve kurumlara baktığımızda Maliye Bakanlığı “e-Bordro Hizmeti” ile Gelir İdaresi Başkanlığı da “Vergi Borcu Sorgulama” hizmetiyle sitede (www.turkiye.gov.tr) en sık kullanılan hizmetler arasında yer almaktadır. Sitede en sık kullanılan diğer kamu hizmetleri ise şöyledir; mahkeme dava dosyası sorgulaması, BİMER başvuru sonucu sorgulama, mobil hat sorgulama, araç sorgulama, işsizlik ödeneği sorgulama, 3 günlük hava tahmini sorgulama, SGK’nın 4A hizmetleri ve öğrenci bilgi sistemi.

Mükellef Hizmetlerinde Elektronik Uygulamalar  
Türk Gelir İdaresi 16.05.2005 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı olarak yeniden yapılanmış ve mükelleflerin vergiye gönüllü uyumu, mükellef odaklı yaklaşım ve mükellef hakları konusu daha önce gelir idaresinin görevleri arasında bulunmazken, 5345 sayılı kuruluş Kanununda; mükelleflerin vergiye uyumunu kolaylaştırmak ve hizmetlerini yerine getirmek, mükellef haklarının korunması ve mükellef ile Vergi İdaresi ilişkilerinin karşılıklı güven esasına dayanması konusunda gerekli tedbirleri almak ve mükellefleri vergi mevzuatından doğan hakları ve ödevleri konusunda bilgilendirmek hususları Vergi İdaresinin görevleri arasında yer almıştır. Bu yenilikçi anlayış, Gelir İdaresi çalışanlarının görevlerini mükellef odaklı hizmet anlayışı çerçevesinde yerine getirmeyi gerekli kılmıştır.

Son yıllarda Gelir İdaresi Başkanlığı, mükellef odaklı yaklaşım ve sürekli gelişim ilkesi doğrultusunda, internet ve bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanarak yeni hizmet seçenekleri ile mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu artırmaya devam etmektedir. Bu kapsamda bugüne kadar uygulamaya geçirilen e-uygulamalara (hizmetlere) bir bakacak olursak, Gelir İdaresinin bu alanda ne kadar başarılı olduğu ortaya çıkmaktadır. Gelir İdaresinin mükelleflere yönelik olarak uygulamakta olduğu bazı e-hizmetler şöyledir; internet vergi dairesi (https://intvd.gib.gov.tr), motorlu taşıt vergi dairesi, e-vergi levhası sorgulama, vergi borcu sorgulama, önceden hazırlanmış kira beyanname sistemi, iadem nerede, cep telefonu harcı ödeme, e-beyanname, e-fatura, e-defter, e-bilet, e-girişimci, e-yoklama, e-arşiv ve e-tebligat gibi. Vergilendirmeye ilişkin olarak internet ortamında sunulan söz konusu bu hizmetler, mükelleflerin vergiye uyum maliyetini düşürmekte ve vergiyi gönüllü olarak ödeme alışkanlıklarını artırmaktadır.

E-Tebligat Uygulaması
Maliye Bakanlığı tarafından, Vergi Usul Kanunu 107/A maddesi gereğince kurulum ve usul/esasları kendi yetkisine verilen Elektronik Tebligat’a ilişkin gerekli mevzuat çalışmaları tamamlandıktan sonra, uygulamaya yönelik olarak yayımlanan 456 Seri Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesi uyarınca; vergi dairelerince düzenlenen ve muhataplarına 213 sayılı VUK hükümlerine göre tebliği gereken evrakın, Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesi ile ilgili usul ve esasları açıklanmıştır. Yapılan düzenleme ile vergi daireleri tarafından düzenlenen ve muhataplarına tebliği gereken evrakın, Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla elektronik ortamda tebliğ edilmesini sağlayan bir elektronik tebligat sistemi oluşturulmaktadır.

Vergi İdaresinin yapmış olduğu idari işlemlerin doğru, hızlı ve güvenli bir şekilde mükelleflere tebliğini sağlayacak olan e-tebligat uygulaması, e-dönüşüm konusunda son yıllarda yapılan en önemli düzenlemelerden biridir. Bu uygulama ile bir yandan mükelleflerin tebligattan kaçınmaları ortadan kalkmış olacak ve mükelleflerin tebligatın konusunu oluşturan işlemler hakkında yasal haklarını kullanmaları için süreç biran önce başlamış olacak; diğer yandan da Vergi İdaresinin posta maliyetleri düşecek, zaman ve kaynak israfı önlenmek suretiyle vergisel işlemlere ilişkin tebligatta etkinlik sağlanacaktır.  Şimdi uygulamanın yasal dayanağı ile e-tebligatın usul ve esasları hakkında yapılan düzenlemelere bir bakalım.

a) Yasal Düzenleme ve Konuya İlişkin Tanımlamalar
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 21. maddesine göre tebliğ, vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir. VUK’nın “Tebliğ Esasları” başlıklı 93. maddesine göre, tahakkuk fişinin dışında , vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden bilumum vesikalar ve yazılar adresleri bilinen gerçek ve tüzelkişilere posta vasıtasıyla ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ilan yolu ile tebliğ edilir. Ayrıca, ilgilinin kabul etmesi şartıyla, tebliğin daire veya komisyonda yapılması da mümkündür. VUK’nın 103. maddesinde yer alan hükme göre; muhatabın adresi hiç bilinmezse, muhatabın bilinen adresi yanlış veya değişmiş olur ve bu yüzden gönderilmiş olan mektup geri gelirse, başkaca sebeplerden dolayı posta ile tebliğ yapılmasına imkan bulunmazsa, yabancı memleketlerde bulunanlara tebliğ yapılmasına imkan bulunmazsa tebliğ ilan yoluyla yapılır. VUK’nın 107. maddesinde ise Maliye Bakanlığının tebliğleri posta yerine memur vasıtasıyla da yaptırtmaya yetkili olduğu ve bu madde hükmünün uygulanmasında da bu kısımdaki tebliğ esaslarına uyulacağı hüküm altına alınmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Elektronik ortamda tebliğ” başlıklı 107/A maddesinde; “Bu Kanun hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, 93 üncü maddede sayılan usullerle bağlı kalınmaksızın, tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir.

Elektronik ortamda tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.

Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurmaya veya kurulmuş olanları kullanmaya, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 148.  maddesinde; Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzelkişiler, Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecbur oldukları hüküm altına alınmıştır. Kanunun 149. maddesinde ise Maliye Bakanlığının kamu idare ve müesseseleri ile gerçek ve tüzel kişilere vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermek mecburiyeti getirmeye; mükerrer 257/4. maddesinde de Kanunun 149. maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.

456 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre;

Elektronik İmza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 4. maddesinde tanımlanan güvenli elektronik imzayı,

Elektronik Tebligat: 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliği gereken evrakın Elektronik Tebligat Sistemi ile muhatapların elektronik adreslerine tebliğ edilmesini,

Elektronik Tebligat Adresi: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından internet vergi dairesi bünyesinde oluşturulacak tebliğe elverişli elektronik ortamı,

Elektronik Tebligat Sistemi: Bilişim sistemleri vasıtasıyla muhatabın elektronik tebligat adresine iletilmek üzere, tebliğ evrakının gönderildiği ve elektronik ortamda delillendirilerek tesliminin sağlandığı sistemi,

İnternet Vergi Dairesi: Mükellefler tarafından beyanname gönderilmesi, ödeme yapılması, vergi levhası, borcu yoktur yazısı alınması gibi vergisel işlemlerin yapıldığı ve https://intvd.gib.gov.tr adresinden ulaşılan elektronik ortamı,

İşlem Zaman Bilgisi: Bir elektronik verinin, üretildiği, değiştirildiği, gönderildiği, alındığı ve/veya kaydedildiği zaman bilgisini,

Muhatap: Elektronik ortamda tebligat yapılacak olanları,

Olay Kaydı: Elektronik tebligat hizmetinin verilmesi esnasında meydana gelen tüm bilişim sistemi işlem kayıtlarını,

Vergi dairesi: Muhataplara 213 sayılı Kanun hükümlerine göre tebliğ edilecek evrakı düzenleyen daireyi,
ifade etmektedir.

b) Elektronik Tebligat Yapılacak Kişiler ve Mükelleflerin Elektronik Tebligat Adresi Edinmesi
Tebliğe elverişli elektronik tebligat adresi, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından internet vergi dairesi bünyesinde oluşturulmuştur. Kanun hükümlerine göre tebliği gereken elektronik imzalı evrak, elektronik tebligat sistemi kullanılmak suretiyle muhatabın elektronik tebligat adresine tebliğ edilebilecektir. Genel Tebliğ ile tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirilen ve kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar şöyledir;

  • Kurumlar vergisi mükellefleri,
  • Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç),
  • İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler.

Kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar, Tebliğle belirlenen sürelerde bildirimde bulunarak elektronik tebligat adresi almak ve elektronik tebligat sistemini kullanmak zorundadır. Bu mükelleflerin dışında kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden kişiler de sistemden isteğe bağlı olarak yararlanabileceklerdir.

Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin Bildirimi ve Elektronik Tebligat Adresi Edinmesi
Elektronik tebligat sistemini kullanmak zorunda olan kurumlar vergisi mükelleflerinin, 01.01.2016 tarihine kadar örneği Tebliğ ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Şirketler ve Diğer Tüzel Kişiler İçin)”ni (EK:1) kurumlar vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Bu mükellefler, söz konusu bildirimi kanuni temsilcileri veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla bizzat teslim edeceklerdir. Genel Tebliğde getirilen zorunlulukların başladığı tarihten sonra mükellefiyet tesis ettiren kurumlar vergisi mükellefleri ise işe başlama tarihini takip eden 15 gün içerisinde Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde bulunmak zorundadır. Yapılan başvurunun değerlendirilmesi sonucu, gerekli şartları taşıyan mükelleflere internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi verilecektir. Böylece bu mükellefler elektronik tebligat adresi edinmiş olacaklardır.

Gelir Vergisi Mükelleflerinin Bildirimi ve Elektronik Tebligat Adresi Edinmesi
Elektronik tebligat sistemini kullanmak zorunda olan gelir vergisi mükelleflerinin, 01.01.2016 tarihine kadar örneği Tebliğ ekinde yer alan “Elektronik Tebligat Talep Bildirimi (Gerçek Kişiler İçin)”ni (EK:2) internet vergi dairesinde elektronik ortamda doldurmaları ve elektronik tebligat sistemini kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Bu mükelleflerin, söz konusu bildirimi kendileri veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine bizzat vermeleri de mümkündür. İnternet vergi dairesini kullanarak elektronik ortamda bildirimde bulunan gelir vergisi mükelleflerine internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi verilmeyecek olup, bu mükellefler sisteme her girişlerinde sistem tarafından kimlik doğrulaması yapılmak suretiyle elektronik tebligat sistemini kullanabileceklerdir.

Vergi dairesine bizzat veya vekili aracılığıyla başvuran gerçek kişi mükelleflerin başvuruları değerlendirilecek ve gerekli şartları taşıyan mükelleflere internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi verilecektir. İnternet vergi dairesini kullanarak elektronik ortamda veya vergi dairesine bizzat başvurarak sistemi kullanacak olan gelir vergisi mükellefleri, elektronik tebligat adresi edinmiş olacaklardır. Tebliğde getirilen zorunlulukların başladığı tarihten sonra mükellefiyet tesis ettiren gelir vergisi mükellefleri, mükellefiyet tesisi sırasında bizzat veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla örneği Tebliğin ekinde (EK: 2) yer alan bildirimi doldurarak ilgili vergi dairesine vermek zorundadır.

İsteğe Bağlı Olarak Elektronik Tebligat Yapılmasını Talep Edenler
Genel Tebliğ ile getirilen zorunluluk kapsamına girmeyen ancak isteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep eden tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküller Tebliğde açıklandığı şekilde katma değer vergisi veya gelir (stopaj) vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine başvuruda bulunarak sistemi kullanabileceklerdir. Benzer şekilde, Tebliğ ile getirilen zorunluluk kapsamına girmeyen gerçek kişi muhatapların, Tebliğde açıklandığı şekilde internet vergi dairesi aracılığıyla başvurarak veya ikametgahlarının bulunduğu yer vergi dairesine bizzat veya elektronik tebligat sistemi ile ilgili işlemleri yapmaya yönelik özel yetki içeren noterde verilmiş vekâletnameyle yetkili kılınan kişiler aracılığıyla başvuruda bulunarak sistemi kullanmaları mümkündür.

c) Elektronik Tebligatın Gönderilmesi ve Muhatabına İletilmesi
Elektronik tebligat sistemini kullanmak üzere, Tebliğ ekinde yer alan Elektronik Tebligat Talep Bildirimi ile bildirimde bulunan mükelleflere vergi dairesince, müracaat anında sistemden üretilecek internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilecektir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tebliği gereken evrak, elektronik imza ile imzalanacak ve vergi dairesi adına Başkanlık tarafından tebliğ yapılacak muhatabın elektronik tebligat adresine iletilecektir. Elektronik tebligat sistemine internet vergi dairesi üzerinden erişilecektir. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresine sahip olan gerçek ve tüzel kişiler şifreleriyle elektronik tebligat adreslerine ulaşacaklardır. İnternet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi olmayan gerçek kişiler ise sisteme her girişte yapılan kimlik doğrulaması ile elektronik tebligat adreslerine erişeceklerdir.

VUK’nın 107/A maddesi gereğince, elektronik imzalı tebliğ evrakı, muhatabın elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen 5. günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacaktır. Olay kayıtları, işlem zaman bilgisi eklenerek, erişilebilir şekilde arşivlerde 30 yıl süreyle saklanacaktır. Hesaba erişim bilgilerinin iletimi ile sisteme erişimin güvenli bir şekilde yapılması için gerekli tedbirler Başkanlık tarafından alınacak olup, talep halinde elektronik tebligata ilişkin delil kayıtları ilgilisine veya yetkili mercilere sunulacaktır.

Öte yandan, zorunlu veya ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine dahil olanların aşağıdaki durumlar dışında sistemden çıkmaları mümkün değildir.

  • Tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silindiği (nevi değişikliği ve birleşme halleri dahil) tarih itibarıyla, elektronik tebligat adresi kapatılır.
  • Gerçek kişilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla ilgilinin elektronik tebligat adresi re’sen kapatılır.
  • Mirasçıların bağlı olunan vergi dairesine başvurması halinde de müteveffanın elektronik tebligat adresi kullanıma kapatılır.

d) Muhatabın Sorumluluğu ve Ceza Hükümleri
Elektronik ortamda tebligat yapılacak olanlar;

  • Elektronik Tebligat Talep Bildirimini süresinde, tam ve doğru olarak vergi dairesine beyan etmekle,
  • Beyan edilen bilgilerde meydana gelecek değişiklikleri öncesinde veya en geç değişiklik tarihinde vergi dairesine bildirmekle,
  • Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde belirtilen tüm şartlara riayet etmekle,
  • Sistem kullanımına ilişkin olarak kendisine verilmiş olan kullanıcı kodu, parola ve şifre gibi bilgilerini korumakla, üçüncü kişilerle paylaşmamakla ve başkasına kullandırmamakla,
  • Sistem kullanımına ilişkin olarak kendisine verilmiş olan kullanıcı kodu, parola ve şifre gibi bilgilerin istenmeyen şekilde üçüncü kişilerin eline geçtiğini tespit ettiğinde derhal vergi dairesine bilgi vermekle,

yükümlüdür. Bu sorumlulukların yerine getirilmemesinden doğacak hukuki sonuçlar muhatabın sorumluluğunda olup tüm bildirimler vergi dairesine ulaştığı anda sonuç doğuracaktır. Öte yandan, elektronik tebligat sistemine dahil olması zorunlu olanlardan bu Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere uymayanlar için VUK’nın 148, 149 ve mükerrer 257. maddeleri uyarınca, Kanunun Mükerrer 355. maddesindeki cezai müeyyide uygulanacaktır. Ceza uygulaması sonrasında re’sen oluşturulan internet vergi dairesi kullanıcı kodu, parola ve şifresi gerçek kişilerde mükellefe, tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde doğrudan kanuni temsilcisine tebliğ edilir ve elektronik tebligat adreslerine tebligat gönderimine başlanılır.

Sonuç
Maliye Bakanlığı son yıllarda vergide elektronik dönüşümde mükelleflere sürekli olarak yeni hizmet seçenekleri sunmaktadır. Vergilemede e-hizmet alanında son olarak yapılan düzenleme ise genel itibariyle 1.1.2016 tarihinde yürürlüğe girecek olan e-tebligat uygulamasıdır. Gelir İdaresi mükellef hizmetlerinde yeni bir uygulama olan e-tebliğ hizmeti ile büyük bir maliyet unsuru olan vergisel olaylara ilişkin olarak yapılan idari işlemlerin mükelleflere ve diğer ilgililere tebligatı konusunda büyük bir dönüşüm yapmaktadır. E-tebligat hem mükelleflere hem de vergi dairelerine çok büyük imkanlar ve kolaylıklar sağlayacaktır. E-tebligat uygulaması ile bir yandan posta masrafları ve kırtasiyecilik azaltılmak suretiyle vergi toplama maliyeti düşürülmekte; diğer yandan da idari bir işlem olan vergisel konularda hukuki sonuç doğuran ödeme emri ve vergi/ceza ihbarnamesi gibi belgeler mükellefe veya muhatabına zamanında tebliğ edilerek, ilgililerin yasal haklardan yararlanmaları için mevcut süreçler kısalmış olacaktır.

27.08.2015 tarihinde yürürlüğe giren 456 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre; Kanun hükümlerine göre tebliği gereken evrak muhataplara elektronik tebligat sistemi ile tebliğ edilebileceği gibi Vergi Usul Kanununda yer verilen diğer tebligat hükümlerine göre de tebliğ edilebilecektir. Bağlı vergi dairesi müdürlüklerinin (malmüdürlükleri) mükellefleri e-tebligat kapsamında bulunmamaktadır. Elektronik Tebligat uygulamasına, 01.01.2016 tarihi itibariyle başlanılacaktır. Ancak, bu tarihten önce bildirimde bulunanlara 01.10.2015 tarihinden itibaren elektronik tebligat yapılabilecektir. 

(Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.)

  • Selahattin TUNCER, Cirosu 10 Milyon TL ve Üzeri Olan İşletmeler e-Fatura ve e-Defter Tutmak Zorundalar, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Eylül/2015, Sy.141
  • https://www.turkiye.gov.tr (Erişim tarihi: 17.09.2015)
  • 27.08.2015 tarihli ve 29458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
  • 6009 sayılı Kanunun 7. maddesiyle eklenen madde, Yürürlük 01.08.2010.
  • 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 107/A maddesine birinci fıkradan sonra gelmek üzere 6637 sayılı Kanunun 5. maddesiyle eklenen fıkra, yürürlük 07.04.2015.
  • 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan diğer tebliğ usulleri; posta vasıtasıyla ilmühaberli taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere ilan yoluyla ve ilgilinin kabul etmesi şartıyla tebliğin daire veya komisyonda yapılması mümkündür.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor