Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
10835OKUNMA

Motorlu Taşıtların Hurdaya Ayrılmasının Esasları

Özet: 7020 sayılı Kanunla getirilen düzenlemeye göre hazırlanan 48 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğinin yürürlüğe girdiği 27.07.2017 tarihinden itibaren31.21.2018 tarihine kadar kapsam dahilindeki araçların kayıt ve tescillerinin silinmesi ve hurdaya çıkarılması suretiyle il özel idarelerine veya büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak teslim edilmesi halinde; gerçek ve tüzel kişiler adına, hurdaya çıkarılan taşıta ilişkin olarak 31.12.2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıtlar vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31.12.2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilecektir. Aynı düzenlemeye göre; model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtlardan mevcut olmadığı trafik tescil kuruluşunca tespit edilen veya trafik kazası, yanma, tahrip olma ve benzeri nedenlerle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş taşıtlar için motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4'ünün ödemeleri şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla yapılan düzenlemelerden biri de ekonomik ömrünü tamamlamış araçların hurdaya ayrılmasının teşvik edilmesine ilişkin olarak yapılan düzenlemedir. Kamuoyunda hurda araçların trafikten çekilmesi sonucunda birikmiş motorlu taşıtlar vergisi borcu ve cezaların silinmesi olarak bilinen düzenlemeye ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından usul ve esaslar belirlenmiş bulunmaktadır. Düzenleme iki kısım motorlu taşıtları ilgilendirmekte olup birincisi 1997 model ve öncesi olan taşıtların 31.12.2018 tarihine kadar hurdaya çıkarılması şartıyla ödenmemiş MTV, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları (vergi ziyaı cezası ve usulsüzlük cezaları) ve idari para cezalarının (trafik para cezası) silinmesini; ikincisi ise modeli 2005 ve daha eski olan taşıtlardan mevcut olmadığı trafik tescil kuruluşunca tespit edilen veya trafik kazası, yanma, tahrip olma ve benzeri nedenlerle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş taşıtlar için motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4'ünün ödemeleri şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilmesidir.

Bilindiği üzere 7020 sayılı Kanun TBMM tarafından 18.05.2017 tarihinde kabul edilmiştir. 7020 sayılı Kanunla vergi borçlarının yeniden yapılandırılması başta olmak üzere çeşitli düzenlemeler yapılmıştı ve anılan Kanunun Geçici 1 inci maddesinde ise, ekonomik ömrünü tamamlamış araçların hurdaya ayrılmasının teşvik edilmesine ilişkin düzenleme yer almaktaydı. 7020 sayılı Kanunla getirilen düzenleme kapsamında Maliye Bakanlığı tarafından motorlu taşıtların hurdaya ayrılmasına ilişkin olarak 48 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.

Bu çalışmada 7020 sayılı Kanunla getirilen düzenlemeye ilişkin olarak yayımlanan Genel Tebliğde yer alan açıklamalar çerçevesinde; hurdaya ayrılmak suretiyle kayıtları silinecek taşıtlara ilişkin olarak araç sahibi gerçek ve tüzel kişilerin ne şekilde başvuru yapacakları, başvuru yapılacak birimlerin neler yapması gerektiği, vergi daireleri tarafından yapılacak işlemler ile gerçeğe aykırı bildirimde bulunulması durumunda uygulanacak cezai müeyyideler gibi konular incelenecektir. Ayrıca, 27.05.2017 tarihi itibariyle fiilen sahiplerinde mevcut olmayan ancak kayıtları trafikte kayıtlı bulunan 2005 model ve öncesi taşıtların birikmiş MTV’nin ¼’ünün ödenmesi şartıyla trafik tescil kayıtlarının ne şekilde silineceği konusu da incelenecektir.

1. Düzenlemeye İlişkin Yasal Hükümler

7020 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesinde yer alan ve Kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı 27.05.2017 tarihinde yürürlüğe giren motorlu taşıtların hurdaya ayrılması ve mevcut olmayan taşıtların trafikteki kayıtlarının silinmesine ilişkin yasal hükümler şöyledir.

- İlgili trafik sicilinde adlarına kayıt ve tescilli bulunan, model yılı 1997 veya daha eski olan motorlu taşıtlarını; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2018 tarihine kadar ilgili mevzuat gereğince kayıt ve tescillerinin silinmesi ve hurdaya çıkarılması suretiyle il özel idarelerine veya büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak teslim eden veya 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasında düzenlenen uygulama çerçevesinde Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerinden herhangi birine teslim eden gerçek ve tüzel kişiler adına, hurdaya çıkarılan taşıta ilişkin olarak 31/12/2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıtlar vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31/12/2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilir.
 -Motorlu taşıtlarını noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alıp ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan gerçek ve tüzel kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2018 tarihine kadar kayıt ve tescil işlemlerini tamamlayarak bu maddenin öngördüğü diğer şartları da yerine getirmeleri halinde bu madde hükmünden yararlanabilirler.
- Bu madde kapsamında trafik tescil kayıtları silinen motorlu taşıtların, adlarına tescil kaydı bulunanlar tarafından ilgili kurumlara teslimi ile il özel idarelerinin veya büyükşehir belediyelerinin bu kapsamda teslim aldıkları hurda taşıtların satışından elde ettikleri kazançlar ve bu faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır. Bu madde kapsamında yapılan motorlu taşıt teslimlerine ilişkin olarak 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin (a) bendi hükmü uygulanmaz.
- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla mevcut olmayan veya herhangi bir nedenle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş olup model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtların, bu durumlarının kanaat verici belgelerle tevsik edilmesi veya ilgili trafik tescil kuruluşu nezdinde adlarına kayıtlı olanlar tarafından yazılı bildirimde bulunulması halinde, bu taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergilerinin 1/4'ünün 31/12/2018 tarihine kadar ödenmesi şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir ve ödemeyi müteakip trafik tescil kayıtları silinir. Bu fıkra kapsamında trafik tescil kayıtları silinen motorlu taşıtların daha sonra bulunması veya varlığının tespiti halinde, terkin tarihi itibarıyla trafik tescil kaydı yapılır. Bu takdirde terkin edilen vergi ve diğer amme alacakları ayrıca bir işleme gerek olmaksızın bulundukları veya tespit edildikleri yılın Ocak ayında motorlu taşıtlar vergisi adıyla tahakkuk etmiş sayılır ve Ocak ayının son günü vade tarihi kabul edilerek takip ve tahsil edilir. Bulunan veya varlığı tespit edilen taşıtın noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alındığının tevsiki halinde taşıt, satış tarihi itibarıyla alıcı adına tescil edilir ve alıcı adına motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti tesis edilir.
- Bu madde hükmünden gerçeğe aykırı bildirimde bulunmak suretiyle yararlananlar, bu fiilleri başkaca bir suç teşkil etmediği takdirde 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 206 ncı maddesi gereğince, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğünce bu madde hükmüne göre teslim alınan taşıtları, taşıt vasfını kaybettirecek şekilde kullanılamaz hale getirmeyenler ile bu hususa ilişkin gerekli tedbirleri almayanlar aynı Kanunun 257 nci maddesi gereğince cezalandırılır.
- Bu madde kapsamında tescil kayıtları silinen motorlu taşıtlara ait daha önce ödenmiş olan motorlu taşıtlar vergisi ile buna ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve idari para cezaları red ve iade edilmez. Tescil kayıtları silinen bu taşıtlar üzerine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş olan hacizler kaldırılır.
- Dördüncü fıkra gereğince trafik tescil kayıtları silinecek taşıtların, motorlu taşıt vasfını kaybettikleri haller ile mevcut olmadıklarının kabul edileceği durumları tespite ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, İçişleri ve Maliye Bakanlıkları müştereken yetkilidir.

2. Uygulamanın Kapsamı

48 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği ile 7020 sayılı Kanununun Geçici 1 inci maddesiyle getirilen;

  • 1997 ve daha eski model taşıtların il özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya Makine Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) hurda müdürlüğüne teslimi ve hurdaya ayrılması halinde, hurdaya çıkan taşıtlarla ilgili olarak, tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıt vergileri ve buna bağlı gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezası ve 31.12.2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilmesine,
  • Model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtlardan mevcut olmadığı trafik tescil kuruluşunca tespit edilen veya trafik kazası, yanma, tahrip olma ve benzeri nedenlerle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş taşıtlar için motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4'ünün ödemeleri şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilerek terkin edilmesine,

ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

2.1. Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Taşıtlar

Uygulama kapsamına 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin (I) sayılı tarifesinde yer alan;

  • Otomobil,
  • Kaptıkaçtı,
  • Arazi taşıtları ve benzerleri,
  • Motosikletler ile

aynı Kanunun 6 ncı maddesinin (II) sayılı tarifesinde yer alan;

  • Minibüs,
  • Panel van,
  • Motorlu karavan,
  • Otobüs ve benzeri,
  • Kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtlar,

girmektedir.

2.2. Uygulamadan Yararlanabilecek Mükellefler

Uygulamadan;

  • İlgili trafik sicilinde model yılı 1997 veya daha eski olan ve 197 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (I) sayılı tarifesinde yer alan; otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletler, aynı Kanunun 6 ncı maddesinin (II) sayılı tarifesinde yer alan; minibüs, panel van, motorlu karavan, otobüs ve benzerleriyle kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtları adlarına kayıt ve tescilli bulunan,
  • Madde kapsamında yer alan taşıtlarını bu maddenin yürürlük tarihinden önce noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alan ancak, ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan mükelleflerden, 31/12/2018 tarihine kadar, adlarına kayıt ve tescil ettiren,
  • İlgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescilli; model yılı 2005 veya daha eski taşıtı olup, bu taşıtı 27/5/2017 tarihi itibarıyla mevcut olmayan veya herhangi bir nedenle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş bulunan,

gerçek ve tüzel kişiler ile bunların mirası reddetmemiş mirasçıları yararlanabileceklerdir. Gerekli başvuruların mükellef veya mükellef adına veli, vasi, kanuni temsilciler ile konuya ilişkin olarak vekâletname ile tayin edilen vekiller tarafından yapılması mümkündür.

3. Uygulamadan Yararlanmak İçin Gerekli Olan Bazı Şartlar

  • Uygulamadan faydalanmak için başvuracak mükellefler, adlarına kayıt ve tescilli taşıtları üzerinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş bulunan mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhleri kaldırılmadıkça madde hükmünden yararlanamazlar.
  • Motorlu taşıtlarını noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alıp ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan gerçek ve tüzel kişilerin, madde hükmünden yararlanabilmeleri için 31/12/2018 tarihine kadar bu madde kapsamındaki taşıtları adlarına kayıt ve tescil ettirmeleri gerekir.
  • Uygulamadan faydalanan mükelleflerin bu madde kapsamında tescil kayıtları silinen taşıtlarına ilişkin 27/5/2017 tarihinden önce ödemiş oldukları motorlu taşıtlar vergileri, gecikme zamları, gecikme faizleri, vergi cezaları ve idari para cezaları ile bu tarihten sonra ödenmekle beraber anılan Kanun maddesi hükmünden faydalanmak için müracaat edilmeden önce ödenen motorlu taşıtlar vergileri, gecikme zamları, gecikme faizleri, vergi cezaları ve idari para cezaları mükellefe red ve iade edilmez.
  • Uygulama kapsamındaki motorlu taşıtların tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tespitinde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 116 ncı maddesi (1) esas alınacaktır.

4. Model Yılı 1997 ve Daha Eski Olan Taşıtlara İlişkin Yapılacak İşlemler

4.1. Mükellefler Tarafından Yapılacak İşlemler

Mükelleflerin söz konusu düzenlemeden yararlanabilmeleri için trafik sicilinde adlarına kayıt ve tescilli bulunan model yılı 1997 veya daha eski motorlu taşıtlarını, 31/12/2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) il özel idarelerine veya büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak teslim etmeleri veya Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Hurda İşletmesi Müdürlüğü hurda müdürlüklerinden (Kırıkkale ve İzmir-Aliağa MKEK hurda müdürlükleri) yetkilendirilen birine, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde teslim etmeleri gerekmektedir. Uygulamadan yararlanarak taşıtlarını il özel idarelerine/büyükşehir belediyelerine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim etmek isteyen mükelleflerin, adlarına kayıt ve tescilli taşıtlar üzerinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş bulunan mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhlerin bulunmadığına dair herhangi bir trafik tescil kuruluşundan belge almaları gerekmektedir. Madde hükmüne göre trafik tescil kuruluşlarına yapılacak başvurular sırasında taşıta ait motorlu taşıtlar vergisi ilişiğinin kesildiğine dair belge aranılmayacaktır.

  • Trafik Tescil Kuruluşuna Başvuru: Taşıtlarını il özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim etmek isteyen mükelleflerin Genel Tebliğ ekinde yer alan (EK:1a / EK:1b) dilekçeyle herhangi bir trafik tescil kuruluşuna başvurarak taşıtın madde hükmünden yararlanabileceğine dair belge (EK:2) almaları gerekmektedir. Motorlu taşıtını 27/5/2017 tarihinden önce noter satış senedi ile iktisap eden veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alan ancak, ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan mükellefler ise, noter satış senetlerinin veya kamu kurum ve kuruluşundan satın aldığını gösterir belgenin bir örneğini ilgili trafik tescil kuruluşuna verilecek dilekçelerine eklemeleri gerekmektedir.

 

  • İl Özel İdarelerine, Büyükşehir Belediyelerine veya MKEK Hurda Müdürlüklerine Başvuru: Uygulamadan faydalanmak isteyen mükellefler trafik tescil kuruluşundan (EK:2) belgesini aldıktan sonra, bir dilekçe (EK:3a / EK:3b) ve ekleri ile birlikte taşıtlarını diledikleri il özel idaresine ve büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak veya MKEK hurda müdürlüklerinden yetkilendirilen birine, belirlenecek esaslar çerçevesinde teslim edebileceklerdir. Motorlu taşıtını 27/5/2017 tarihinden önce noter satış senedi ile iktisap eden veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın alan ancak, başvuru tarihi itibarıyla henüz taşıtını ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan mükellefler ise, noter satış senedinin veya kamu kurum ve kuruluşundan satın aldığını gösterir belgenin bir örneğini dilekçeye (EK:3a / EK:3b) ekleyeceklerdir. Taşıt sahiplerinin, taşıtlarını il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim ettikten sonra, almış oldukları teslim tutanakları (EK:4) ve Tebliğ ekinde yer alan dilekçe (EK:5) ile birlikte herhangi bir trafik tescil kuruluşuna giderek, taşıtlarının hurdaya çıkarılma işlemini tamamlamaları gerekmektedir. Trafik tescil kuruluşunda hurdaya çıkarma işlemi yapılmayan taşıt için bu madde hükmünden faydalanılamayacaktır. Mükelleflerin taşıtlarını en geç 31/12/2018 tarihine kadar il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim ederek hurdaya çıkarma işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir.

4.2. İl Özel İdareleri, Büyükşehir Belediyeleri veya MKEK Hurda Müdürlükleri Tarafından Yapılacak İşlemler

İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri veya MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğü uygulama kapsamında teslim alınan taşıtları, taşıt vasfını kaybettirecek şekilde kullanılamaz hale getireceklerdir. Söz konusu taşıtları il özel idarelerine ve büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak veya 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 21 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasında düzenlenen uygulama çerçevesinde MKEK hurda müdürlüklerine teslim etmek isteyen taşıt sahipleri tarafından verilen dilekçe (EK:3a / EK:3b) üzerine, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve MKEK hurda müdürlükleri taşıtı Tebliğ ekinde yer alan tutanakla (EK:4) teslim alacaklardır. Mükellef kendisine verilen tutanaklardan bir nüshasını ilgili trafik tescil kuruluşuna verecektir. MKEK hurda müdürlükleri, trafik tescil kuruluşu tarafından hurdaya çıkarma işlemi tamamlanan taşıta ilişkin “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhli “Motorlu Araç Tescil Belgesi” kendilerine ibraz edildikten sonra taşıtları bertaraf edebileceklerdir.(2)

4.3. Trafik Tescil Kuruluşları Tarafından Yapılacak İşlemler

Trafik tescil kuruluşlarına yapılan mükellef başvuruları üzerine, teslim edilecek olan taşıtlar üzerinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tatbik edilmiş hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve şerhlerin bulunmaması halinde düzenlenecek belge (EK:2) ilgiliye verilecek, aksi halde belge düzenlenmeyecektir. Taşıtların hurdaya çıkarılma işlemi, herhangi bir trafik tescil kuruluşunda yapılabilecektir. Ancak, motorlu taşıtını noter satış senediyle veya kamu kurum ve kuruluşlarından satın aldığını gösteren belgeyle iktisap eden ve ilgili trafik tescil kuruluşunda adlarına kayıt ve tescil ettirmemiş olan mükellefler tarafından yapılacak başvurularda; Karayolları Trafik Yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda, alıcının ikamet veya iş adresinin bulunduğu yerin trafik tescil kuruluşunda kayıt ve tescil işlemleri yapıldıktan sonra hurdaya çıkarma işlemi tamamlanacaktır.

İl özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüğüne teslim edilen taşıtlarda, hurdaya çıkarma işlemi trafik tescil kuruluşuna hurdaya ayırmak için yapılan başvuru tarihi itibarıyla yapılacaktır. Taşıta ait “Motorlu Araç Tescil Belgesi”ne “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhi konularak sahiplerine geri verilecek, “Motorlu Araç Trafik Belgesi” ile tescil plakaları geri alınarak iptal edilecektir. Taşıtların hurdaya çıkarılması için yapılacak başvurularda tebliğ ekinde yer alan dilekçe (EK:5) kullanılacaktır. Trafik tescil kuruluşlarınca madde hükmüne göre yapılacak kayıt ve tescil işlemleri sırasında taşıta ait motorlu taşıtlar vergisi ilişiğinin kesildiğine dair belge aranılmayacaktır. Hurdaya çıkarma işleminin trafik tescil kuruluşunca yapılmasından sonra, taşıtın kayıt ve tescilinin silindiği hususu 3 iş günü içerisinde kayıtlı bulunduğu vergi dairesine bildirilecektir. Vergi dairesine gönderilen yazıya, "Hurdaya Çıkarılmıştır" damgası vurulmuş bulunan "Araç Trafik Tescil Müracaat ve İşlem Formunun" onaylı bir örneği eklenecektir. Bu madde hükmü uyarınca tescil kaydı silinecek taşıtın trafik tescil kaydında, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre konulmuş hacizler varsa, tescil kuruluşları haczi koyan idarelerden bildirim beklemeksizin bu hacizleri kaldıracak ve hacizlerin kaldırıldığı hususu haczi koyan ilgili tahsil dairelerine trafik tescil kuruluşu tarafından ayrıca bildirilecektir.

4.4. Vergi Daireleri Tarafından Yapılacak İşlemler

Başvuruda bulunan mükellefin motorlu taşıtlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi daireleri tarafından, trafik tescil kuruluşundan gelen, taşıtın hurdaya çıkarılmak suretiyle kayıt ve tescilinin silindiğini belirten yazı ve ekinde yer alan belgelerdeki bilgiler ile vergi dairesi kayıtları karşılaştırılarak bilgilerin doğruluğu kontrol edilecektir. Bilgilerin doğruluğu tespit edildikten sonra ilgili taşıttan dolayı motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerin motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetleri sona erdirilecektir. Bu düzenleme kapsamında teslim edilen taşıtlara ilişkin olarak 31/12/2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıtlar vergisi ile gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31/12/2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilecek, bu alacaklar nedeniyle 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre mükellefin sair mal varlığına tatbik edilmiş olan hacizler kaldırılacak ve yapılan işlem sonucundan mükellefe bilgi verilecektir.

5. Mevcut Olmayan veya Motorlu Taşıt Vasfını Kaybetmiş Olan Taşıtlara İlişkin Yapılacak İşlemler

Mevcut olmayan veya motorlu taşıt vasfını kaybetmiş olan taşıtlar hakkında iki şartın yerine getirilmesi gerekmektedir. Birincisi model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtın mevcut olmadığının tespit edilmesi, ikincisi ise birikmiş MTV’nin ¼’ünün ödenmesi gerekmektedir. Bu şartlar sağlandıktan sonra önce trafik tescil kuruluşu taşıtın kayıtlarını silecek daha sonrada vergi dairesi mükellefiyeti kaldıracaktır. Şimdi Genel Tebliğde belirtilen şartlara bir bakalım.

5.1. Taşıtın mevcut olmaması veya motorlu taşıt vasfını kaybetmiş olması halinde yapılacak işlemler

7020 sayılı Kanunla yapılan düzenlemenin yürürlüğe girdiği 27/5/2017 tarihi itibarıyla mevcut olmayan veya motorlu taşıt vasfını yitirmiş, model yılı 2005 ve daha eski olan taşıt sahiplerinin; durumlarını kanaat verici belgelerle tevsik etmeleri veya trafik tescil kuruluşu tarafından taşıtın mevcut olmadığının kabulü halinde, Tebliğ ekinde yer alan dilekçe (EK:6/EK:7) ile herhangi bir trafik tescil kuruluşuna bildirimde bulunmaları ve bu taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergisi asıllarının 1/4'ünü 31/12/2018 tarihine kadar ödemeleri şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 2918 sayılı Kanunun 116 ncı maddesine istinaden tescil plakasına kesilen trafik idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek ve ödemeyi müteakip trafik tescil kayıtları silinecektir.

- Taşıtın mevcut olmadığının Kabul edilmesinin şartları: Trafik tescil kuruluşu tarafından, taşıta ilişkin olarak içinde bulunulan takvim yılından önceki beşinci yılın 1 Ocak tarihinden itibaren;

  • Taşıta (taşıtın tescil plakasına veya taşıtın sürücüsüne) ait tebliğ edilmemiş trafik idari para cezası karar tutanağı bulunmadığının,
  • Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi kayıtlarına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının yaptırılmamış olduğunun,
  • Taşıtın tescil kayıtlarında herhangi bir işlem (teknik değişiklik, renk değişikliği, zayi veya yıpranma nedeniyle belge yenileme, şahsi hal ve adres değişikliği gibi) yapılmamış olduğunun,
  • Taşıtın ölüm veya yaralanmayla sonuçlanan trafik kazasına karışmadığının,
  • Taşıtın fenni muayenesinin yaptırılmamış olduğunun,

tespiti halinde taşıtın mevcut olmadığı kabul edilecektir. Taşıtın mevcut olmadığının kabulünde yukarıda yer alan tespitlerin tamamının varlığı aranacaktır.

Öte yandan;

  • Taşıtın mevcut olmadığının mahkeme kararıyla tevsik edilmesi,
  • Taşıtın yurt dışına çıktığının ve çeşitli nedenlerle (müsadere, çalınma, yanma, trafik kazası, tahrip edilme gibi) tekrar giriş yapmadığının belgelenmesi veya bu hususun Gümrük ve Ticaret Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı'ndan alınan yazıyla tevsik edilmesi,
  • Taşıtın kaza, yanma, tahrip edilme gibi nedenlerle 27/5/2017 tarihi ve öncesinde motorlu taşıt vasfını kaybettiğinin mahkeme kararı veya resmi kurumlarca düzenlenmiş belgelerle (itfaiye tutanağı, polis veya jandarma birimlerince düzenlenen tespit tutanağı gibi) tevsik edilmesi,

durumlarında ibraz edilen belgeler taşıtın mevcut olmadığına veya taşıt vasfını kaybettiğine ilişkin kanaat verici belge olarak kabul edilerek, yukarıda sayılan diğer şartlar aranılmayacaktır.

- Trafik tescil kuruluşu/vergi dairesi tarafından yapılacak işlemler: Taşıtın mevcut olmadığının veya herhangi bir nedenle motorlu taşıt vasfını kaybettiğinin tevsik edilmesi halinde kaydının silinmesi için yapılacak başvurularda (EK:7) dilekçe kullanılacaktır. İlgili trafik tescil kuruluşundan uygulamadan yararlanabileceğine dair belge (EK:8/EK:9) alan mükellefler, belgeyi ekleyecekleri bir dilekçe (EK:10) ile motorlu taşıtlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine başvuracaklardır. Vergi dairesi, başvuruda bulunan mükelleflerden başvuru tarihi itibarıyla vadesi geçmesine rağmen ödenmemiş olan motorlu taşıtlar vergi asılları ile ödeme süresi başlamış motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4'ünü tahsil ederek, her bir taşıt için ayrı ayrı mükellefin T.C. Kimlik No/Vergi Kimlik No, adı soyadı (unvanı), tahsil edilen vergi tutarı ve tahsil tarihi ile taşıtın plaka numarasına ilişkin bilgileri içeren bir yazı (EK:11) düzenleyecektir.  Bu yazı (EK:11), vergi dairesince 3 iş günü içerisinde bir yazı ekinde ilgili trafik tescil kuruluşuna gönderilecektir.

İlgili trafik tescil kuruluşu, vergi dairesinden gelen yazıda yer alan bilgilerle tescil bilgilerini karşılaştırarak taşıta ilişkin tescil kaydını, vergi dairesine ödeme yapıldığı tarih itibarıyla silecek ve ilgili vergi dairesine 3 iş günü içerisinde bildirecektir. Bu madde hükmü uyarınca trafik tescil kaydı silinecek taşıtın tescil kaydında, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre konulmuş hacizler varsa, tescil kuruluşları haczi koyan idarelerden bildirim beklemeksizin bu hacizleri kaldıracak ve hacizlerin kaldırıldığı hususu haczi koyan ilgili tahsil dairelerine ayrıca bildirilecektir. Trafik tescil kuruluşlarınca madde hükmüne göre yapılacak kayıt silme işlemleri sırasında taşıta ait motorlu taşıtlar vergisi ilişiğinin kesildiğine dair belge aranılmayacaktır. Vergi dairesi trafik tescil kuruluşundan, tescil kaydının silindiğine ilişkin yazının gelmesi üzerine mükellefin kalan motorlu taşıtlar vergi aslı ile vergi aslının tamamına ilişkin gecikme zammını, gecikme faizini, vergi cezalarını ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarını terkin ederek motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetini sona erdirecektir.

5.2. Taşıtın varlığının tespiti halinde trafik tescil kuruluşları/vergi daireleri tarafından yapılacak işlemler

Uygulama kapsamında gerekli şartlar sağlandıktan sonra trafik tescil kayıtları silinen motorlu taşıtların daha sonra bulunması veya varlığının tespiti halinde, ilgili trafik tescil kuruluşu tarafından terkin tarihinde adına kayıt ve tescilli olan kişi için tescil kaydının silindiği tarih itibarıyla trafik tescil kaydı yapılarak, durum ilgili vergi dairesine üç iş günü içerisinde bildirilecektir. İlgili trafik tescil kuruluşu tarafından, bulunan veya varlığı tespit edilen taşıta ilişkin tescil bilgilerinin vergi dairesine gelmesi üzerine, vergi dairesince mükellef adına motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti tesis edilerek daha önce terkin edilen vergi ve diğer amme alacakları ayrıca bir işleme gerek olmaksızın taşıtın bulunduğu veya tespit edildiği yılın Ocak ayında motorlu taşıtlar vergisi adıyla tahakkuk etmiş sayılarak işlem yapılır ve Ocak ayının son günü vade tarihi kabul edilerek takip ve tahsil edilir.

6. Gerçeğe Aykırı Bildirimde Bulunanlar ile Madde Hükmüne Aykırı İşlem Tesis Edenler Hakkında Uygulanacak Cezai Hükümler

Uygulama kapsamında gerçeğe aykırı bildirimde bulunmak suretiyle yararlananlar 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 206 ncı maddesi gereğince, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğünce teslim alınan taşıtları, taşıt vasfını kaybettirecek şekilde kullanılamaz hale getirmeyenler ile bu hususa ilişkin gerekli tedbirleri almayanlar hakkında aynı Kanunun 257 nci maddesi gereğince işlem yapılacaktır.

7. Yapılan İşlemlere ve Düzenlenen Kağıtlara Getirilen Vergi İstisnası

Uygulama kapsamında trafik tescil kayıtları silinen motorlu taşıtların, adlarına tescil kaydı bulunanlar tarafından ilgili kurumlara teslimi ile il özel idarelerinin ve büyükşehir belediyelerinin bu kapsamda teslim aldıkları hurda taşıtların satışından elde ettikleri kazançlar ve bu faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna edilmiştir.

8. Sonuç

Genel Tebliğle usul ve esasları belirlenen düzenlemenin yürürlüğe girdiği 27.07.2017 tarihinden itibaren 1997 ve daha eski model taşıtların il özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya Makine Kimya Endüstrisi Kurumu hurda müdürlüğüne 31.12.2018 tarihine kadar teslimi ve hurdaya ayrılması halinde, hurdaya çıkan taşıtlarla ilgili olarak, tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan motorlu taşıt vergileri ve buna bağlı gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezası ve 31.12.2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilecektir. Aynı düzenlemeye göre; model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtlardan mevcut olmadığı trafik tescil kuruluşunca tespit edilen veya trafik kazası, yanma, tahrip olma ve benzeri nedenlerle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş taşıtlar için motorlu taşıtlar vergi asıllarının 1/4'ünün ödemeleri şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Söz konusu araçların trafik tescil kayıtları ve vergi dairesindeki MTV mükellefiyetleri de silinmiş olacaktır.

Kapsam dahilindeki motorlu taşıtlara sahip olan gerçek ve tüzel kişilere çok büyük bir imkan ve kolaylık sağlayan bu düzenleme, büyük risk taşıyan eski model araçların trafikten çekilmesiyle trafik kazalarının azalmasına ve daha güvenli bir trafik sisteminin oluşmasına da katkı sağlayacaktır. Ayrıca, fiilen elinde olmadığı halde yıllarca aracın trafik tescil kaydını sildiremedikleri için yasal hükümler gereğince MTV ödemek zorunda kalan binlerce mükellefin bu yükten kurtulması sağlanmış olacaktır. Uygulamadan yararlanmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin 48 Seri No.lu MTV Genel Tebliği ekinde yer alan başvuru dilekçeleri ile ilgili yerlere zamanında başvurmaları ve gerekli işlemleri yapmaları gerekmektedir.

(Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.)

(Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin Eylül 2017 sayısında yayımlanmış olup S. Türkay’ın özel izniyle yayımlanmaktadır)

Dipnot:

  • 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun “Tescil plakasına göre tutanak düzenlenmesi” başlıklı 116 ncı maddesine göre; trafiği tehlikeye düşürecek, engel olacak şekilde veya yasaklanmış yerlerde park etmiş araçlara veya trafik kural ve yasaklarına aykırı davranışları belirlenmiş bulunan, karayolları ağırlık kontrol mahallerinde işaret, ışık, ses veya görevlilerin ikazına rağmen tartı sistemine girmeden seyrine devam eden ve sürücüsü tespit edilemeyen araçlara tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir. Para cezasının ödenmesi gerektiği hallerde trafik kaydında araç sahibi olarak görülen kişiye cezayı ödemesi için posta yoluyla tebligat yapılır,  bu şekilde tebliğ edilemeyen tutanaklar ilgili tahsil dairesinin ilân asmaya mahsus yerinde liste halinde ilân edilir, ilân tarihini takip eden otuzuncu gün tebligat yapılmış sayılır ve bu cezalar 114 ve 115 inci maddelerde belirtilen şekilde takip ve tahsil olunur.
  • İl özel idareleri ve büyükşehir belediyeleri bu kapsamda teslim aldıkları hurda taşıtları 19/3/2001 tarihli ve 2001/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca yalnızca MKEK hurda müdürlüklerine satacaklardır.

KAYNAKÇA

1. 18.05.2017 tarih ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
2. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve Gerekçesi (http://www2.tbmm.gov.tr/d26/2/2-1703.pdf)
3. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu
4. 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu
5. 48 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor