Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Nazmi KARYAĞDI
Nazmi KARYAĞDI
61525OKUNMA

Millî Piyangonun Şans Oyunlarının Vergilendirmesinde Gerçek Durum Ne?

Günümüz Türkiye’sinde doğru bilgiye ulaşmak o kadar zorlaştı ki.

Gerçek tek iken hemen her gün kendisinin gerçek olduğunu söyleyen iki farklı söylemle karşılaşıyoruz.

İşte bu kasıtlı karmaşa ve yönlendirmeler içinde biz de, VERGİALGI yazarları olarak, gerçeği olabildiğince yalın bir şekilde ortaya koymaya çalışıyoruz.

Bilgimize, tecrübemize ve ahlâkımıza dayanarak…

Bugünkü yazımda da kamuoyunda ne olup bittiği net olarak anlaşılmayan bir konuyu ele alayım istedim.

Millî Piyangonun Şans Oyunlarının Vergilendirmesinde Gerçek Durum Ne? 

Özeleştirilen nedir?

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü (MPİ), 2002’den beri özelleştirilmesi sürekli gündemde olan ve farklı modellerle özelleştirilmeye çalışılan bir kurumdu.

En sonunda 2019 yılının ortalarında, 10 yıl süreli hizmet alım sözleşmesi modeliyle Sisal - Şans Ortak Girişimi, Milli Pİyango’nun şans oyunlarının bir anlamda işleticisi durumunda geldi.

Ancak bundan önce 2017’de Piyango, Hemen-Kazan, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto oyunları, Nakit Karşılığı Şans Oyunları Lisansı adı altında MPİ’den Türkiye Varlık Fonuna (TVF) 49 yıllığına devredilmişti.

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü

Nakit Karşılığı Şans Oyunları Lisansının asıl sahibi
Sisal - Şans Ortak Girişimi

Hasılat üzerinden yüzde 9,5’luk komisyon karşılığında 10 yıllığına operatörlük hizmeti sunan girişim
Türkiye Varlık Fonu

49 yıllığına Nakit Karşılığı Şans Oyunları Lisansını devraldı


 MPİ’nin Faaliyet Raporlarını ve mali tablolarını incelediğimizde lisans devri konusunda bir bedelin alınmadığını tespit ediyoruz.

Ancak lisansın devredilmesindeki temel amacın TVF’de kaynak yaratmak olduğunu dikkate aldığımızda bu durumu makul görmek mümkün.

Şunu da belirtmek gerekir ki TVF, dünyadaki örneklerinin aksine varlığını sonradan mevcut kamu varlıklarından temin etmektedir.

 Son 5 yılda MPİ’nin hasılatı nedir?

Öncelikle gelin birlikte MPİ, son 5 yılda ne kadar hasılat elde etmiş bir bakalım.

Aşağıda detayları görüldüğü üzere göre lisans devrinden önceki son yıl olan 2019’da MPİ’nin hasılatının 2,8 milyar liradır.

Yıllar İtibariyle Hasılatın (KDV hariç satış geliri ) Oyun Türlerine Göre Dağılımı

YILLAR20152016201720182019
Piyango582.172.519625.117.154683.425.741710.772.057686.658.662
Hemen Kazan181.990.249192.461.145206.762.391243.333.581247.381.460
Sayısal Oyunlar1.326.289.8871.494.668.5741.721.795.5441.928.053.4751.886.092.244
Toplam 2.090.452.6552.312.246.8732.611.983.6762.882.159.1132.820.132.366

(Kaynak: MPİ Faaliyet Raporları) 

Özelleştirme öncesi Millî Piyangonun şans oyunlarında vergilendirme nasıldı?

Şans oyunları işletmeciliği MPİ tarafından yürütülürken (1 Ağustos 2020’ye kadar);

  • Şans oyunu bedelinden %18 KDV
  • Bayi kârı (komisyonu) üzerinden %18 KDV
  • KDV hariç hasılat bedeli üzerinden %10 oranında Şans Oyunları Vergisi (ŞOV)

ödenmekteydi.

Bu kapsamda ödenen vergilerin ve kamu paylarının son 5 yıllık görünümü ise şu şekildeydi.

KAMUYA SAĞLANAN KAYNAKLAR VE TOPLUMSAL KATKILAR

YILLAR20152016201720182019
Katma Değer Vergisi373.369.167412.983.707466.497.662,59514.571.833503.247.003
Şans Oyunları Vergisi209.045.265231.224.687261.198.367,64288.215.911282.013.237
Hazineye Devredilen AYGET Karşılıkları10.006.47611.251.79512.593.987,4014.328.24912.933.518
Hazine Toplamı (KDV, ŞOV ve Diğer)592.420.908655.460.189740.290.017,63817.115.993798.193.758
Kamuya Doğrudan Aktarımlar Toplamı483.562.360581.397.120653.901.869,37768.783.973640.163.593
TOPLAM1.075.983.2681.236.857.3091.394.191.887,001.585.899.9661.438.357.351

(Kaynak: MPİ Faaliyet Raporları)

Kısaca AYGET olarak belirtilen kalem ise; MPİ’nin aylık gayrisafi hasılatının yüzde biri oranında araştırma yenileme, geliştirme, eğitim ve teşvik hizmetlerine karşılık olarak ayırdığı yönetmelikle belirlenen esaslar ve sarf şekli çerçevesinde yapılan giderlerden kalan ve her yılsonunda genel bütçeye gelir yazılmak üzere Hazine hesaplarına intikal ettirilen bakiyedir. 

Özelleştirme sonrasında Millî Piyangonun şans oyunlarında vergilendirmesinde değişen bir şey var mı?

TVF’nin 10 Aralık 2020’de yaptığı basın açıklamasına göre; şans oyunlarından elde edilen tüm hasılat, TVF’nin Halk Bankasınndaki hesaplarında toplanıyor.

TVF, hasılat bedeli üzerinden ikramiyeleri, operatör komisyonunu ve vergileri ödüyor.

Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6741 sayılı Kanun) ile 2016’da Katma Değer Vergisi Kanununun17/4 maddesine (i) bendi eklendi.

Bu bent ile “Varlık ve hakların, Türkiye Varlık Fonu ve alt fonlara devri ile bu varlık ve hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi tarafından yönetilmesi suretiyle yapılan teslim ve hizmetler” KDV’den istisna edildi.

Bunun anlamı şudur: Oyunseverlerin ödediği bedelin içinde yer alan KDV yürürlükten kaldırılmış oldu.

Oyun bedeli içindeki %18’lik KDV Hazine ve Maliye Bakanlığına ödenmeyip TVF’de kamu payı olarak kalmış oldu.

Buna göre; özel matrah usulüne tabi olan şans oyunu KDV’si, artık satış bedeli üzerinden değil, işletmeci komisyon payı (Hasılatın %9,5’u) üzerinden %18 oranında hesaplanan KDV olarak kaynakta TVF tarafından kesilerek vergi dairesine ödeniyor.

Keza; Şans Oyunları Vergisinde herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. TVF tarafından beyan edilip ödenmesi gerekiyor.

 Vatandaş, 2020’de çareyi şans oyunlarında mı aradı?

Bu arada yeri gelmişken 2020 yılı içinde Şans Oyunları Vergisi tahsilatında meydana gelen olağanüstü artışa da dikkat çekmekte yarar var.

Önceki yıl 1,7 milyar lira vergi tahsil edilmişken 2020’nin 11 ayında yaklaşık 3 milyar lira vergi tahsil edildi.

Geçmiş yıllarda MPİ tarafından ödenen Şans Oyunları Vergisi tutarı 300 milyon TL civarındaydı.

Sisal Sanş Oyunları Girişiminin faaliyete başladığı 1 Ağustos 2020’den 30 Kasım 2020’ye kadar olan dönemde şans oyunları hasılatını %107 oranında arttırmasının Şans Oyunları Vergisindeki bu ciddi artışı tek başına izah edemediğini gösteriyor.

Bu durumda geriye tek seçenek kalıyor. Vatandaş sağlık ve ekonomi açısından bir buhranın yaşandığı 2020’de şans oyunlarına yöneldi.

Geçmişteki idari deneyimlerimizden hareketle bu durumu şöyle yorumlamak mümkün: Ekonomik daralma dönemlerinde halk bir yandan kredi kartı, tüketici kredisi gibi araçlarla borçlarını artırırken diğer yandan da şans oyunlarına daha fazla ilgi göstermeye başlıyor.

Vergide işin doğrusu;

Milli Piyango şans oyunlarının işletilmesinin özelleştirilmesi sonucunda; şans oyunları üzerinden alınan %18’lik KDV’nin ortadan kalkması nedeniyle Türkiye Varlık Fonuna kaldı.

Özelleştirme sonrası işletmeci durumunda olan Sisal - Şans Ortak Girişimi ise %9,5’luk komisyon bedeli üzerinden %18 KDV öder durumdadır.

Yorumlar

  • B
    Bilgi arayan
    2019 den 2020 ye artış için bir ihtimal daha var, haftada bir çekiliş yerine üçe çıkması olabilir mi, önce sayısal loto sonra süper loto... İkramiye kazanan vergi öder mi, öderse ne kadar hiç değinilmemiş... bilgi odaklı yazılsa daha iyi olurdu, iyi günler

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor