Merkez Bankası Finansal Hesaplar Raporu Yayımlandı
TC Merkez Bankası Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürlüğü Tarafından 2021 Yılı İkinci Çeyrek Finansal Hesaplar Raporu Yayımlandı.
Raporda yer alan verilere göre yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançoları incelendiğinde,
Toplam Ekonominin 2.767 Milyar TL finansal borçlu pozisyonunda olduğu,
Hane Halkının 2.156 Milyar TL ve Dünyanın Geri Kalanının 3.120 Milyar TL yurt içi sektörlerden alacaklı,
Finansal Olmayan Kuruluşlar 3.360 Milyar TL ve Genel Yönetimin ise 1.423 Milyar TL diğer sektörlere borçlu pozisyonda olduğu görülmekte.
Finansal Kuruluşlar sektörü ise finansal aracılık rolü gereği 139 Milyar TL borç pozisyonuyla dengeye yakın bir net finansal değer yarattığı anlaşılmakta.
Sektörlere Göre Net Borç Alma-Verme İşlemlerinin GSYH’ye Oranı
Raporda yer alan beş sektörün borç alma-verme oranları bir önceki çeyrekle kıyaslandığında;
Toplam Ekonomi: ilk çeyrekte GSYH’nin %1,3’ü ile net borç veren konumunda iken,
2021 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin %2,6’sı oranında net borç aldığı anlaşılmakta.
Bu orana sektörlerin katkısı incelendiğinde,
Finansal Kuruluşların GSYH’nin %7,2 ile bu dönemde en fazla borç alan sektör olduğu ve bunu yaklaşık GSYH’nin %3’ü ile Finansal Olmayan Kuruluşların ve Genel Yönetimin izlediği gözlenmiştir. Diğer taraftan, Hane Halkı sektörü ise TL mevduatlardaki artışın etkisiyle GSYH’nin %10’u oranında net borç veren konumunda.
Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin GSYH’ye Oranı
Finansal varlıkların büyük çoğunluğunu Finansal Kuruluşlar sektörü oluştururken, yükümlülüklerin en büyük sektörü ise Finansal Olmayan Kuruluşlardan oluşmakta.
Toplam Ekonomideki Finansal Araç Dağılımı
Finansal Varlıklarda para ve mevduat ile diğer alacaklar;
Yükümlülüklerde ise sırasıyla krediler ile para ve mevduat kalemleri en yüksek paya sahip araçlar olarak gözlenmekte.
Kredi ve Mevduat Kalemlerinin Ekonomik Sektörler Arası İlişkileri Bir Önceki Yılın Aynı Dönemi ile Karşılaştırıldığında
Kredi: Parasal ve finansal kuruluşlar toplamda 4.503 milyar TL tutarında kredi kullandırmış, bunun 2.909 milyar TL’lik kısmını finansal olmayan kuruluşlara ve 915 milyar TL’lik kısmını hane halkına ayrıldığı anlaşılmakta.
Yurt içi sektörler tarafından dünyanın geri kalanından 1.787 milyar TL’lik kredi kullanılmış, bunun 896 milyar TL’lik kısmını finansal olmayan kuruluşlar, 645 milyar TL’lik kısmını ise parasal ve finansal kuruluşlar kullandığı anlaşılmakta.
Mevduat: 2021 yılı ikinci çeyreğinde, açılan toplam 7.015 milyar TL’lik mevduatın 6.065 milyar TL’lik kısmı parasal ve finansal kuruluşlarda, 950 milyar TL’lik kısmı ise dünyanın geri kalanında olduğu anlaşılmakta.
Parasal ve finansal kuruluşlarda açılan mevduatın büyük bölümü hane halkına (2.282 milyar TL), diğer parasal ve finansal kuruluşlara (1.295 milyar TL) ve finansal olmayan kuruluşlara (1.097 milyar TL) ait.
Dünyanın geri kalanında açılan mevduatın önemli bir bölümü ise (796 milyar TL) parasal ve finansal kuruluşlar tarafından açıldığı anlaşılmakta.
Hanehalkının Finansal Varlık ve Yükümlülükleri
Hanehalkı finansal varlıkları; 2021 yılı ikinci çeyreklik döneminde bir önceki döneme göre 238 milyar TL artış göstermiş, bu artışın 45 milyar TL’si değerleme, 193 milyar TL’si ise işlem kaynaklı olarak gerçekleştiği anlaşılmakta.
Hanehalkının Finansal Varlıkları %73 ile para ve mevduat olup, bunu hisse senetleri ve özkaynaklar takip etmekte.
Hanehalkı yükümlülükleri aynı dönemde bir önceki döneme göre 31 milyar TL artış göstermiş, bu artışın tamamına yakını işlem kaynaklı olarak gerçekleştiği görülmekte.
Hanehalkı yükümlülükleri incelendiğinde; tamamına yakınının kredilerden oluştuğu görülmekte.
Hanehalkı Net Finansal Değeri 2021 yılı ikinci çeyreğinde 208 milyar TL artış görülmekte.
Hanehalkı borcunun GSYH’ye oranı ile borcun harcanabilir gelire oranı bir önceki döneme göre bir miktar azalış göstererek sırasıyla %16 ve %46 olarak gerçeklemiş, borcun toplam finansal varlıklara oranı ise %30 seviyelerinde yatay seyretmekte.
Hanehalkı yükümlülüklerinin GSYH’ye oranına bakıldığında; 2021 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye’nin karşılaştırma yapılan ülkeler arasında aynı yılın birinci çeyreğinde yer alan ülkelerle kıyaslandığında borçluluk düzeyi en düşük ülke olduğu görülmekte.
Finansal Olmayan Kuruluşların Varlık ve Yükümlülükleri
Finansal olmayan kuruluşların finansal varlıkları 2021 yılı ikinci çeyrek döneminde bir önceki döneme göre 632 milyar TL artış görülmekte. Söz konusu artış; diğer alacaklar kalemindeki artışın etkisiyle 504 milyar TL işlem artışı ile diğer taraftan 128 milyar TL değerleme artışı pozitif yönde katkı sağladığı anlaşılmakta.
Finansal olmayan kuruluşların yükümlülükleri ise aynı dönemde 577 milyar TL artış göstermiş. Bu artışta 551 milyar TL’lik işlem artışı ile 26 milyar TL değerleme artışı etkili olduğu anlaşılmakta.
Net Finansal Değeri 2021 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki döneme göre 56 milyar TL artmıştır. Borçlarının GSYH’ye oranı %72’den %69 seviyesine gerilemiştir. Borçların toplam finansal varlıklara oranı ise yatay seyrederek %43 seviyesinde gerçekleştiği görülmekte.
Finansal olmayan kuruluşların yükümlülüklerinin GSYH’ye oranları çeşitli ülkelerle karşılaştırıldığında; 2021 yılı ikinci çeyreğinde, Türkiye’nin borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer aldığı görülmekte.
Yerleşik Sektörlerin Toplam Borcu
Yurt içinde yerleşik sektörlerin kullandıkları krediler ve ihraç ettikleri borçlanma senetlerinin toplam borcu GSYH’ye oranı, 2021 yılı ikinci çeyreğinde 8 puan azalarak %155 seviyesinde gerçekleştiği anlaşılmakta.
Söz konusu borçluluk oranı diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında; 2021 yılı ikinci çeyreği itibarıyla Türkiye’de yerleşik sektörlerin toplam borcunun düşük seviyede gerçekleştiği anlaşılıyor.
Kredi borçluluk oranında GSYH’nin %67’si Finansal Olmayan Kuruluşlar ile en büyük sektör olurken, borçlanma senetlerinde %34 ile Genel Yönetim sektörünün yer aldığı belirtiliyor.