Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

İmdat TÜRKAY
İmdat TÜRKAY
2748OKUNMA

Matrah ve Vergi Artırımında Bilinmesi Gerekenler!

7326 sayılı Yapılandırma Kanunu ile ödenmemiş vergi/ceza borçlarına getirilen peşin veya taksitle ödeme kolaylıklarının yanında mükelleflere sağlanan en önemli imkanlardan biri de 2016-2020 dönemi için matrah ve vergi artırımında bulunarak geçmiş 5 yıl için vergi incelemesinden kurtulma imkanı olmaktadır.

Mükellefler, 2016-2020 yıllarına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını, gelir/kurumlar stopaj vergileri ile katma değer vergilerini artırarak belirtilen süre ve şekilde ödemeleri şartıyla, artırımda bulunulan yıllara ait vergi türleri ve dönemleri için vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanların dışında ücret, kira, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat gelir elde edip yıllık beyanname veren veyahut hiç beyanname vermeyen yani kayıt dışı olarak bu gelirlerini beyan etmeyen kişilerde matrah artırımında bulunarak beyan dışı kalmış gelirlerini beyan edebileceklerdir.

Matrah ve vergi artırımının 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılması gerekmektedir. Mükellefler, matrah ve vergi artırımına ilişkin hesaplanan vergi tutarlarını peşin veya ilk taksiti 30 Eylül 2021 tarihine kadar, kalan taksitler de takip eden ikişer aylık dönemler halinde katsayı (1,09) uygulanarak 6 eşit taksitte ödeyebileceklerdir.

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının 30 Eylül 2021 tarihine kadar peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.

Beyanname vermekle birlikte; zarar, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah ve vergi beyan etmeyen ya da ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar da dâhil olmak üzere hiç beyanname vermemiş olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri de asgari matrahlardan az olmamak üzere matrah ve vergi artırımı yapabileceklerdir.

Adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar, komandit şirketlerde komandite ortaklar ile adi komandit şirketlerde komanditer ortaklar da anılan yıllar için matrah ve vergi artırımından yararlanabileceklerdir.

Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri, yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri matrahlarını, ilgili yıllar için belirlenen matrah artırım oranlarından az olmamak üzere artıracaklardır. Ancak, anılan yıllara ilişkin olarak artırılan matrahların tutarı, ilgili yıllardaki asgari matrah artırım tutarlarından da az olamayacaktır.

Artırımda bulunulan yıllara ait zararların sadece %50’si, 2021 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilebilecektir. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilemeyecektir.

Artırılan matrah üzerinden %20 oranında vergi ödenecektir. Ancak, uyumlu mükellefler için bu oran %15 olarak uygulanacaktır. İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması indirimli (%15) oranının uygulanmasına engel olmayacaktır.

Artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır. Yine, 2016-2020 yıllarına ilişkin katma değer vergisi artırımında bulunan mükellefler için, artırımda bulundukları yıllara ait vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak KDV yönünden inceleme ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. Ancak, mükelleflerin yıl bazında seçimlik hakları bulunmaktadır.

Mükelleflerin 2016-2020 yıllarında ücret ödemeleri, serbest meslek erbabına yapılan ödemeler, kira ödemeleri, yıllara sâri inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler, çiftçilere yapılan ödemeler, vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler üzerinden tevkif ederek beyan ettikleri gelir stopaj ve kurum stopaj vergilerini belirlenen oranlarda artırarak ödemeleri halinde bu vergi için vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Kanun kapsamındaki 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında gelir, kurumlar veya katma değer vergileri ile gelir (stopaj)/kurumlar (stopaj) vergisi yönünden farklı vergi dairelerinin mükellefi olanlarca, matrah ve vergi artırımına ilişkin bildirimlerin, en son mükellefiyetleri bulunan vergi dairelerine verilmesi gerekmektedir.

Artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacak ve tahsil olunmayacaktır. Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla ödenen vergiler, gider veya maliyet kabul edilmeyecek, indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacaktır.

Daha önce hakkında vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunabileceklerdir. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla verilen bildirimler için damga vergisi alınmayacaktır.

Mükelleflerin matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle haklarında usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları kesilmeyecektir.

Bu arada, 7326 sayılı Kanunun yayımlandığı 9.6.2021 tarihinden önce başlanılan vergi incelemelerinde matrah ve vergi artırımında bulunulması da belli şartlarla mümkün bulunmaktadır.

Bu konuda Gelir İdaresi tarafından yayımlanan matrah ve vergi artırımına ilişkin rehberde (www.gib.gov.tr) yer alan açıklamalara göre; matrah ve vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında 9.6.2021 tarihinden önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin 2.8.2021 tarihine kadar sonuçlandırılması gerekmektedir. Ancak, 9.6.2021 tarihinden önce başlayan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin 2.8.2021 tarihine kadar tamamlanamaması hâlinde; mükelleflerin matrah ve vergi artırımı başvuru süresinin sonuna kadar başvuruda bulunmuş olmaları şartıyla, 2.8.2021 tarihinden sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden raporlar ve kararlar üzerine tarhiyat yapılmayacağından, vergi incelemesi ve takdir işlemlerine devam edilmeyecektir. Mükellefler sadece artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan veya artırılan vergileri ödeyeceklerdir.

İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, vergi inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir. Bununla birlikte, söz konusu inceleme ve takdir işlemleri 2 Ağustos 2021 tarihine kadar sonuçlandırılırsa ve mükellef inceleme raporları ile takdir komisyonu  kararlarının  vergi  dairesi  kayıtlarına  intikal  ettiği  tarihten  önce matrah artırımında bulunmuş ise; inceleme ve takdir sonucunda bulunan matrah farkı ile mükellefin artırımda bulunduğu matrah tutarı karşılaştırılacaktır.

Bu durumda mükellefin artırdığı tutar;

  • İnceleme ve takdir sonucu ulaşılan matrah farkından az ise aradaki fark üzerinden mükellef hakkında vergi tarhiyatı yapılır ve ceza uygulanır. Ancak mükellefin talep etmesi halinde Kanunun 4 üncü maddesi hükmünden faydalanarak ödeme yapılabilir.
  • İnceleme sonucu ulaşılan matrah farkından fazla veya eşit ise mükellef hakkında ayrıca vergi tarhiyatı yapılmaz ve ceza uygulanmaz.

Diğer taraftan, mükellefler 2.8.2021 tarihinden önce matrah ve vergi artırımında bulunmuş olmakla birlikte artırımlar, vergi inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten sonra yapılmışsa, yukarıdaki mahsup imkânından yararlanamayacaklardır. Ancak, söz konusu inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarına istinaden yapılan tarhiyatlar için 7326 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi (İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler) hükümlerinden faydalanabileceklerdir.

Matrah ve vergi artırımına ilişkin hesaplanan vergilerin Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi durumunda, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilecektir. Bu durumda, mükellefler matrah ve vergi artırımının sağladığı avantajlardan yararlanamayacaktır.

Sonuç olarak matrah ve vergi artırımında bulunacak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin tüm bu hususları dikkate alarak beyanda bulunmaları ve böylece vergi inceleme riskinden kurtulmaları mümkün bulunmaktadır.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor