Maliye çalışanlarına ödenecek fazla mesai ücreti ne kadar fazla?
Maliye’de, vergi dairelerinde iş hiç bitmez.
Teknolojinin katkısı artsa da insana ve emeğe dayalı bir iş süreci her zaman vardır.
Gündelik işler, zamanaşımlı işler ile artık aralıksız uygulanan vergi afları ve yapılandırmalar nedeniyle vergi dairelerinde iş yükü hiç azalmaz.
Öte yandan Gelir İdaresinin ilk kuruluş yılında (2005) 44 bin 691 olan merkez ve taşra çalışan sayısının, 2022 sonu itibariyle 37 bin 290’a inmesi de iş yükünün artmasının bir başka nedenidir.
Fazla mesai ücretin asli bir unsuruydu
Artan iş yükünün acil çaresi, özel sektörde de kamuda da, fazla mesai çalışmasıdır.
Nitekim iş yükünün fazlalığı ve de maaşların düşüklüğü nedeniyle 1980’lerden beri fazla mesai ücreti (Gelirlerin efsane Genel Müdürü merhum Altan Tufan döneminde başlayan Gelir İdaresini Geliştirme Fonundan ödemeler vb.) her zaman hem çalışanların hem de yöneticilerin can simidi olmuştur.
Yanlış hatırlamıyorsam 2009 yılında Bakanlık düzeyinde alınan bir karar neticesinde çalışanların fazla mesai ücreti kaldırıldı.
Bunun anlamı; özellikle düşük ücretli çalışanların toplam net maaşlarının %20-25’ine karşılık gelen bir ücret unsurunun birden bire eksik ödenmesiydi.
Oysaki insan kaynakları yönetiminde ve ücretlendirmede, devamlılık arz eden performans ya da fazla mesai ücretleri bir noktadan sonra ücretin parçası haline gelir, çalışanlar bunu böyle algılar.
Bunların kaldırılması ise ücretlerin azaltılması anlamına gelir.
2023 Bütçesinde saatlik fazla mesai ücreti: 5 lira 40 kuruş
Fazla çalışma saat ücreti, Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun (K) Cetvelinde her yıl yeniden belirlenir.
Bu yıl için belirlenen ücret 5 lira 40 kuruştur.
Yanlış okumadınız; kamuda çalışan bir Devlet memurunun saatlik fazla mesai ücreti 5 lira 40 kuruştur.
Yapılandırma ve vergi affı kanunu fazla mesaisi
Yeni yapılandırma ve af vergi affı kanunu (7440) kapsamında artan iş yükü nedeniyle Gelir İdaresi Başkanlığının merkez ve taşra teşkilatında çalışanların bir kısmına, 1 Nisan – 30 Eylül 2023 tarihleri arasında, bütçede belirlenen saatlik ücretin (5,40 TL) 5 katı tutarında ve ayda 50 saati geçmeyecek şekilde fazla mesai verilebilecek.
Rakama vuracak olursak; bu durumda olan bir vergi dairesi çalışanına fazla mesai ücreti olarak ayda (5,40 TL x 5 kat x 50 saat=) 1.350 TL ödenebilecek.
Vergiler hariç bu rakam yaşamda neye karşılık geliyor?
Örneğin İstanbul’da vergi dairesinde çalışan bir kişi cumartesi günü mesaiye gelecek olursa Metrobüs veya benzeri 2 vesaitle gelse ve saat 14:00’te dönse 50 TL yol parası ödeyecek.
Sabah bir çay bir simit 20 TL, öğleyin de hadi en kolayından bir tavuk döner yese bu da 100 TL yapacak.
Yani hafta sonları vergi dairesine gelen bir çalışanın kişisel masrafı zaten 700 -800 lirayı bulacak..
SGK’da fazla mesai
EYT nedeniyle SGK’da da Mart ayından beri çok ciddi bir iş yükü yaşanmaya başlandı.
Çalışanlar, normal iş yüklerinden çok daha fazla çalıştıkları için TBMM’de 7447 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanuna geçici bir madde eklendi.
Buna göre 1 Nisan – 30 Haziran tarihleri arasında bütçede belirlenen saatlik ücretin 10 katı uygulanarak ve ayda 100 saati geçmeyecek şekilde fazla mesai verilebilecek.
Bu da ayda 5.400 liraya karşılık geliyor.
SGK çalışanı vergi dairesi çalışanının ücretine, vergi dairesi çalışanı da SGK çalışanının fazla mesai ücretine özeniyor
Bugün gerek SGK’da gerekse GİB’de çalışanlarla görüşecek olsanız geçim maliyetlerinin yüksekliği buna karşın ücretlerin düşüklüğü konusunda size haklı şikayetlerini ileteceklerdir.
Hatta biraz daha konuşacak olsanız SGK çalışanının vergi dairesindeki arkadaşının ücretine, vergi dairesinde çalışanın ise SGK’da çalışan arkadaşının fazla mesai ücretine özendiğini işitirsiniz.
Son söz;
Esasen tüm bu yazdıklarımızdan çıkan sonucu şöyle özetlemek mümkün:
Kamu çalışanları için personel ve ücret yönetimini acilen ve kapsamlı bir şekilde ele almakta yarar var.
Zira “personel reformu” hem hakkaniyet ve adalet hem de refah boyutunda toplumun gündeminde ön plana çıkıyor.