Küresel Ticarette Konteyner Krizi Nasıl Aşılacak?
Geçen yıl sınırların kapatılmasıyla yavaşlayan uluslararası ticaret, bu yıl normalleşmeye yönelik adımlarla hız kazandı. Ancak artan talebe karşılık ürünlerin sevk edilmesinde sorunlar yaşanıyor. Konteyner tedarikinde yaşanan kriz ve yükselen navlun fiyatları pandemide darbe alan ihracatçının toparlanmasını zorlaştırıyor.
Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşları konteyner krizinin en önemli nedeni oldu. Çin, boş konteynerleri kendi limanlarına çekerek hazırda bekletiyor. ABD ise mal alınmadan konteynerin ülkeden ayrılmasına izin vermiyor.
Süveyş Kanalı’ndan gelen kaza haberi uluslararası ticaretteki endişelere bir yenisini daha ekledi. Kanal, Evergreen Marine şirketine ait geminin karaya oturması nedeniyle trafiğe kapatıldı. 300’den fazla gemi geçiş için bekliyor. Kazanın günlük maliyeti ise 10 milyar dolar düzeyine ulaştı.
Konteyner kıtlığı ve limanlarda yaşanan trafik, navlun fiyatlarında yükselişe sebep oldu. Küresel konteyner navlun endeksi, 2021 yılının ilk çeyreğinde 4000 dolar seviyesini aştı. Yaşanan kriz öncesi, Türkiye’den İngiltere'ye deniz yoluyla taşınacak 40 fitlik konteyner için navlun fiyatı 1900 dolar civarındaydı. Şu an maliyeti 3500 ile 3750 dolar arasında seyrediyor. Çin - Avrupa arası navlun fiyatları ise bir yılda üç kattan fazla arttı.
Deniz yolu taşımacılığının yanı sıra kara nakliyesinde de sorunlar yaşanıyor. Aktarma noktalarında yaşanan yoğunluk ve uzayan tır kuyrukları nedeniyle teslimat süreleri uzadı. Türkiye’den ortalama 7-8 gün süren bölgeler için teslimat süresi 20 güne çıktı.
Yaşanan sorunlar sevkiyata hazır ürünlerin depolarda beklemesine neden oluyor. İhracatçı firmalar geciken teslimatlar nedeniyle sipariş iptalleriyle karşı karşıya kalıyor. Birçok sektörde imalat ve imalata bağlı hammadde ithalatı da yavaşladı.
Navlun fiyatları, uzayan teslimat süreleri ve hammadde fiyatlarındaki yükseliş ihracatçı firmaları 2021 yılının ilk yarısında büyük zararlarla karşı karşıya bırakabilir.