İşyeri Kira Stopajında ve KDV’sinde İndirimli Günler Bitiyor. Mükellefler Ne Yapacak?
Yılın sonuna yaklaşırken, işyeri kiracısı durumunda olan vergi mükelleflerine Devlet tarafından tanınan teşvikin sonuna geliyoruz.
31 Temmuz’da, Kurban Bayramının birinci günü başlayan ve 31 Aralık’ta bitecek olan düzenlemeyle;
- İşyeri, motorlu araç, nakil vasıtaları, gayrimenkul, gemi, maden, taş ocağı, vb.nin ve telif haklarının kiralanmasında gelir vergisistopaj oranı %20’den %10’a
- KDV’ye tabi olan işyeri kiralamasında KDV oranı %18’den %8’e
indirilmişti.
VERGİALGI’da 16 Ağustos’ta yayınlanan Gelecek Yılın İşyeri Kirasını Peşin Ödeyene Stopaj ve KDV İndirimi başlıklı yazımızda; nakit durumu müsait olan kiracıların, sözleşme gereği gelecek yıla sarkan kira bedellerini yılsonuna kadar ödemeleri halinde indirimli vergi avantajından yararlanabileceğini belirtmiştik.
İşyeri kiracılarının kafası karıştı
Özellikli, ilk kez verilen ve tüm mükellefleri ilgilendiren özelgeler olduğu için Gelir İdaresinin internet sitesinde yayınlanması gerekirken, kamuoyunun bilgisine sunulmayan iki özelgede İdarenin;
“Kira bedeli peşin tahsil edilen ancak 1/1/2021 tarihinden sonra ifa edilecek olan işyeri kiralama hizmetleri için bu dönemde (31/07/2020-31/12/2020 tarihleri arasında) fatura ve benzeri belge düzenlenmesi halinde ise, Şirketin kiralama işlemlerindeki mutat uygulamasının bu yönde olması ve işlemde muvazaa olmaması kaydıyla, fatura ve benzeri belgenin düzenlendiği tarihte geçerli olan indirimli %8 oranında KDV hesaplanması gerektiği”
şeklinde görüşler verdiğini biz de sizler gibi internette yayınlanan makalelerden öğrendik. (Eskişehir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 26.11.2020 tarihli ve 26696128-130[28-2020/37]-E.52530 sayılı özelgesi, Erdoğan Sağlam, T24 internet sitesi, ve Kocaeli VDB’nin 30.10.2020 tarihli ve 97726449-130(178054410)-E.95748 sayılı özelgesi, Abdullah Tolu, Dünya Gazetesi internet sitesi)
Kanuna aykırı özelge olabilir mi?
Sözü uzatmadan yazalım.
Gelir İdaresinin vermiş olduğu özelgeler, hem Gelir Vergisi Kanunundaki hem de Katma Değer Vergisi Kanunundaki iki maddeye açıkça aykırıdır.
Çünkü;
- Kira stopajı, GVK’nun 94. maddesi kapsamına giren işlemlere ilişkin nakden veya hesaben yapılan ödemelere (avans olarak yapılan ödemeler dâhil) uygulanır ve hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemlerdir. (GVK Md. 96)
- KDVK’nun 10/b maddesine göre “Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi” durumunda vergiyi doğuran olay meydana gelmiş olur.
Peki, özelge hangi gerekçeyi ileri sürerek bu iki yasa maddesinin de üzerine çıkabilmiştir?
“Şirketin kiralama işlemlerindeki mutat uygulamasının bu yönde olmaması ve bu işlemde muvazaa olması”
Kanunda yer almayan “mutat uygulama olmaması ve muvazaa (danışıklık) olmaması” şeklinde iki koşulla, iki kanun maddenin devre dışı bırakılması açıkça hukuka aykırıdır.
Zira iki maddenin sözsel ifadesi (lafzı), yorum gerektirmeyecek kadar açıktır.
Detayını göremediğimiz bu özelgelerde, lafızla çelişecek bir yorum yapılarak Kanun maddeleri devre dışı bırakılmıştır.
Vergi mükellefleri ne yapacak şimdi?
Bize göre; iki Kanun maddesi bu şekliyle yürürlükte olduğu sürece, 31 Aralık’a kadar gelecek yıllara ait peşin kira ödeyen mükellefler kendi lehlerine sonuç doğuran bu hükümlerden yararlanabilirler.
Tersi bir durum söz konusu olsa; yani oranlar geçici olarak artırılıp sonra da azaltılacak olsaydı her iki maddeyi İdaremiz nasıl uygulayacaktı diye aklımıza bir soru gelmiyor değil hani.
Madde mükellefin lehine olunca uygulamamak aleyhine olunca uygulamak her şeyden önce hukuksal değildir.
Böylesi yorumlar iş dünyası için belirsizlik yaratılması anlamına geliyor.
Belirsizlik ise hem güven hem de ekonomik performans kaybı demektir.
Burada son birkaç şey daha söylemek gerekirse;
- Eğer kanun koyucu ve İdare, Kanunların mükellefe tanıdığı haktan yararlanmasını istemiyor idiyse, 31 Temmuz’daki düzenlemede “peşin ödemeler için bu düzenlemenin uygulanmayacağını” açıkça ifade etmesi daha uygun olurdu. (Bunun yasallığı da ayrı bir tartışma konusu olacaktır!)
- Gelir İdaresinin düzenlemelerinde açıkça hukuka aykırılık söz konusu olduğunda Mali Müşavirler (YMM ve SMMM) bu durumu danışmanlık yaptıkları mükelleflere aktarmalıdırlar. Bir görüş, açıkça Kanunun lafzına aykırı ise, görüş İdare tarafından verildi diye konuyu ortada bırakmak, kanaatimizce uygun değildir. Mali müşavirlikte esas olan, mükelleflerin yasalar uyarınca ödemeleri gereken vergiyi tam ve doğru ödemelerini sağlamaktır; ne bir kuruş eksik ne de bir kuruş fazla.
- Yılsonunda bitecek olan işyeri kira ödemelerinde indirimli oran hakkında Gelir İdaresinin vermiş olduğu ve Türkiye genelini ilgilendiren özelgeleri internet sitesinden kamuoyu ile paylaşmaması, şeffaflık ve mükellef haklarını koruma anlamında eleştirilebilecek bir durumdur. Bu görüşümü, bugün kullandığımız ve Ocak 2010’da kamuoyunun kullanımına sunulan Yeni Özelge Sistemi Projesinin o dönemki proje sorumlusu olarak aktarmak isterim.
Düşük oranlı stopaj ve KDV desteği uzatılmalıdır!
Konuyu bağlarken Koronavirüs salgınının ikinci dalgasının oldukça şiddetli yaşandığı bugünlerde, pek çok sektörde yine işyerlerinin zorunlu kapatmalarla karşı karşıya olduğu gözönüne alınırsa;
31 Aralık’ta bitecek olan işyeri kiralamasında düşük oranlı stopaj ve KDV düzenlemesinin Cumhurbaşkanı Kararı ile 31 Mart 2021’e kadar uzatılmasının yerinde olacağını belirterek sözlerimizi tamamlayalım.
SON DAKİKA: Yazımız sitemizde yayınlandıktan sonra, Kabine toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada iş yeri kiralamada KDV oranı ve gayrimenkul kiralarındaki stopaj oranı indirimlerinin süresinin 30 Haziran 2021’e kadar uzatılacağını açıkladı.