Çağlar KARNIYARIKGiriş: 23.05.2022 - 08:51Güncelleme:23.05.2022 - 09:56

1702OKUNMA

İmalatçı ihracatçılar için götürü KDV sistemi

29/3/2018 tarihinde kabul edilen 7104 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar İle 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10. maddesiyle 01/01/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere KDV Kanunu’nun 32. maddesinin üçüncü fıkrasında aşağıdaki değişiklik yapılmıştır.

imalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırmaya yetkilidir.” şeklinde değiştirilmiştir.”

7104 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar İle 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10. maddesinin gerekçesinde ise;

“3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ile iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin iadesinin talep edilebileceği süre Kanunda açıkça belirlenmektedir.

Ayrıca, imal ettikleri mallar bizzat ihraç eden imalatçılara, yüklenilen katma değer vergisi yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırabilme hususunda Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir.” denilmektedir.

Yapılan bu değişiklikle; farklı sektörlerde faaliyette bulunan imalatçı ihracatçılar için farklı oranlarda  götürü KDV iadesi belirleme noktasında Maliye Bakanlığı’na yetki verilmişti.

21.04.2022 Tarihli ve 31816 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 41) ile  İmalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, yüklenilen KDV yerine sektörler itibarıyla ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yaptırma konusunda 3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tanınan yetki çerçevesinde kendisine verilen bu yetkiyi kullanmıştır.

Bu çerçevede, imalatçılar tarafından yapılan mal ihracatı işlemlerinden kaynaklanan iadelerde, sektör ayrımı yapılmaksızın, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklenilen KDV tutarına bakılmaksızın, ihracat bedelinin %10’una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebilmesine imkân sağlanmıştır.

Bu uygulama ihtiyari olup, uygulamadan yararlanabilecek imalatçıların şu şartları sağlaması gerekmektedir.

• Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden(üretici belgesi) herhangi birine sahip olması, (Bu belgeler sonraki bölümlerde “imalatçı belgesi” olarak anılacaktır.)
• İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,
• Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması, gerekmektedir.

İmalatçılar imalatçı belgelerinde yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin iade talep edebilirler. İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılabilir. Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, bu kapsamda iade uygulanmasına engel olmayacaktır.

Ancak İmalatçıların, piyasadan hazır olarak satın alıp ihraç ettikleri mallar için bu uygulamadan yararlanma imkanları bulunmamaktadır. Üretime konu edilmeyen ticari alım-satıma konu mallar için ihracat istisnası kapsamında yüklenilen KDV’nin iadesi talep edilebilecektir.

Bunun yanında imalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülecek ve iade edilecek KDV kalan tutar dikkate alınarak hesaplanmalıdır.

Bu kapsamında iade talep eden imalatçıların, aynı ihracat teslimi ile ilgili olarak iadesini alamadığı tutar için ayrıca yüklenilen KDV tutarına göre iade talep etmeleri mümkün olamayacaktır.

İmalatçılar, bu uygulama yerine imal ettikleri ürünlerin ihracatına ilişkin olarak ihracat istisnası kapsamında yüklenilen KDV’nin iadesi talep edilebilecektir

Ayrıca bir dönem bu uygulamadan yararlanan mükellefler diğer dönemlerde yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasından faydalanabileceklerdir. Yani ihtiyari bir uygulama olan İhracat Bedeline Göre İade uygulamasını istedikleri dönemlerde kullanabileceklerdir.

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki mahsuben iade talepleri ve 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri, tebliğin ilgili bölümünde belirtilen istenilen belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.

10.000 TL’yi aşan nakden iade talepleri ise süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL olarak uygulanacaktır.

Nakden iade talebinin 10.000 TL’yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilecek. Teminat verilmesi halinde ise, mükellefin iade talebi yerine getirilerek alınan teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülecektir.

İade; ilgili dönem KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığının “Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda 338 kodlu “İmalatçıların Mal İhracatları” satırını kullanmak suretiyle beyan edecektir.

Bu satırdaki “Yüklenilen KDV” sütununa, ihraç edilen mallara ilişkin yüklenilen KDV hesabı yapılmaksızın, ihracat bedelinin %10’unu aşılmamak kaydıyla iadeye konu olan KDV tutarı yazılacaktır.

Düzenleme kapsamında iade dönemi ve önceki 12 aylık indirilecek KDV listesinin elektronik ortamda sisteme girişi gerekmektedir. Bu düzenleme ile yüklenilen KDV listesi hazırlanmadığı için mükellefin son 1 yıllık indirilecek KDV listesi risk analizi kapsamında kontrol edilerek indirime uygun olmayan alışların/devreden KDV’nin doğruluğunun kontrolü amaçlandığı anlaşılmaktadır.

İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade, uygulamasına ilişkin örneklere aşağıda yer verilmiştir;

Örnek-1

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ firmasının 2022/Haziran döneminde ihracat tutarı 2.000.000 TL’dir. DEMİR AŞ firmasının DİİB kapsamında alımı bulunmamaktadır.

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ İmalatçılara tanınan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulanmasından faydalanmak istemesi durumunda; 1 nolu KDV beyannamesinde 338 koduyla beyan ederek 2022/Haziran ve önceki 12 ay indirilecek KDV listesi ve tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek Teslim bedelinin  %10 u üzerinden yapılan hesaplama da 200.000.-TL iade alması gerekmekte olduğu halde devreden KDV nin yeterli olmaması nedeniyle en fazla 120.000.-TL iade talep edilebilecektir.

Uygulamadan faydalanmak istememesi halinde ise 1 nolu KDV beyannamesinde 301 koduyla beyan ederek 2022/Haziran dönemine ilişkin tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 120.000.-TL’ye kadar yüklenilen KDV’nin iadesi talebinde bulunabilecektir. 

Örnek-2

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ firmasının 2022/Haziran döneminde ihracat tutarı 2.000.000 TL’dir. DEMİR AŞ firmasının DİİB kapsamında alımı bulunmamaktadır.

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ İmalatçılara tanınan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulanmasından faydalanmak istemesi durumunda; 1 nolu KDV beyannamesinde 338 koduyla beyan ederek 2022/Haziran ve önceki 12 ay indirilecek KDV listesi ve tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 200.000.-TL iade talebinde bulunabilecektir. 

Uygulamadan faydalanmak istememesi halinde ise 1 nolu KDV beyannamesinde 301 koduyla beyan ederek 2022/Haziran dönemine ilişkin tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 360.000.-TL’ye kadar yüklenilen KDV’nin iadesi talebinde bulunabilecektir. (360.000.-TL yi aşan iade talebi olması halinde ise aşan kısmın iadesi münhasıran inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.

Örnek-3

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ firmasının 2022/Haziraz döneminde ihracat tutarı 2.000.000 TL’dir. DEMİR AŞ firmasının DİİB kapsamında yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bedeli 500.000.-TL dir ve KDV ödemeksizin temin ettiği malları ihraç edilen malların imalinde kullanmıştır.

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ İmalatçılara tanınan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulanmasından faydalanmak istemesi durumunda; 1 nolu KDV beyannamesinde 338 koduyla beyan ederek 2022/Haziran ve önceki 12 ay indirilecek KDV listesi ve tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 150.000.-TL iade talebinde bulunabilecektir. 

Şöyle ki; 2.000.000.-TL tutarında ihracat teslimi için bu ürünlerin üretimi için alınan malların içerisinde DİİB kapsamında KDV ödemeden yaptığı 500.000.-TL’lik alım bulunmakta olup (KDV Oranı %18) 90.000.-TL KDV ödenmemiştir.

Bu durumda iade talep edebileceği tutar 2.000.000 - 500.000 = 1.500.000 x %10 = 150.000.-TL olabilecektir. 

Örnek-4

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ firmasının 2022/Haziran döneminde İmal ettiği mallardan gerçekleştirilen ihracat tutarı; 1.600.000.-TL,  İmalata konu olmayan ticari alımlar nedeniyle gerçekleştirilen ihracat tutarı ise 400.000.- TL olmak üzere toplam 2.000.000 TL’dir. DEMİR AŞ firmasının DİİB kapsamında alımı bulunmamaktadır.

İmalatçı-ihracatçı DEMİR AŞ İmalatçılara tanınan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulanmasından faydalanmak istemesi durumunda; imal edip ihracatını gerçekleştirdiği ürünler için 1 nolu KDV beyannamesinde 338 koduyla beyan ederek 2022/Haziran ve önceki 12 ay indirilecek KDV listesi ve tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek (1.600.000 * %10) 160.000.-TL iade talebinde bulunabilecektir. 

İmalata konu olmayan ticari alımlar nedeniyle gerçekleştirilen ihracatları için ise 1 nolu KDV beyannamesinde 301 koduyla beyan ederek 2022/Haziran dönemine ilişkin tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 72.000.-TL’ye kadar yüklenilen KDV’nin iadesi talebinde bulunabilecektir. (72.000.-TL yi aşan iade talebi olması halinde ise aşan kısmın iadesi münhasıran inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.

İmalatçılara tanınan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulanmasından faydalanmak istememesi halinde ise 1 nolu KDV beyannamesinde 301 koduyla beyan ederek 2022/Haziran dönemine ilişkin tebliğin ilgili bölümünde sayılan bilgi/belgeleri ibraz ederek 360.000.-TL’ye kadar yüklenilen KDV’nin iadesi talebinde bulunabilecektir. (360.000.-TL yi aşan iade talebi olması halinde ise aşan kısmın iadesi münhasıran inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.

Sonuç olarak;

İmalatçıların ürettiği malları ihracatça konu etmeleri halinde ihraç edilen malın bünyesinde kullanılan mallar için ödedikleri KDV’nin doğru hesaplanması uygulamada çok zor olabilmektedir. İmalatçı işletmelerde üretim girdilerinin fazla olması, maliyet muhasebesinin tutulmaması gibi nedenlerle yüklenilen KDV’nin doğru hesaplanması, iadesi istenilen tutarın doğru olduğunun idareye ispatı zaman alabiliyor bazı durumlarda da yüklenilen KDV’nin yanlış hesaplanmasına bağlı olarak KDV iadesi tutarından tenzil istenilebilmekteydi. Yeminli Mali Müşavirler açısından ise analitik inceleme tekniklerinin uygulanması aşamasında sıkıntılar yaşanabilmekteydi.

Her ne kadar kamuoyunda reform olarak nitelendirilse de 41 nolu tebliğ ile uygulanmasına başlanılacak olan İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade uygulaması yüklenilecek KDV yi tam olarak doğru hesaplamada sorunlar yaşayan imalatçı ihracatçılar için önemli bir kolaylık sağlayacağı aşikardır.

Ayrıca, ihraç bedelinin %10’nundan daha az tutarda KDV yüklenen firmalar açısından bu yeni sistem dolaylı bir ihracat teşviki olarak da değerlendirilebilir.

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecek nakden iade sınırı süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL olarak uygulanacak olması Tam tasdik sözleşmelerinin artmasına neden olabilecektir.

• 6 Nisan 2018 Tarih ve 30383 sayılı Resmi Gazete yayımlanan 7104 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar İle 178 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
• 04.2022 tarih ve 31816 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 41)” 
• “Maliye’den iki yeni KDV güzellemesi” Numan Emre ERGİN, https://vergialgi.net/maliyeden-iki-yeni-kdv-guzellemesi
• “İmalatçılar Tarafından Yapılan Mal İhracında İhracat Bedeline Göre İade Uygulaması”, Ömer Demir, https://www.verginet.net
• “İhracatçıların KDV İadesinde Yüklenim Çilesi Bitiyor”. Bülent Ak, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/bulentak/029/