İhracat bedellerinin Döviz Alım Belgesine bağlanma oranı %30’dan %25’e indirildi
T.C. Merkez Bankası tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığının 28.02.2025 gün, 3815300 sayılı yazısı çerçevesinde “İhracat Genelge”sine eklenen ve 03.03.2025 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen Ek Madde 3 ile 03.03.2025 tarihinden itibaren İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB)’ye veya Döviz Alım Belgesi (DAB)’a bağlanan ihracat bedellerinin bankalara satılması ile ilgili zorunluluk sınırı %30’dan %25’e (yüzde yirmi beş) indirilmiştir.
Ek Madde 3 ile yapılan düzenleme çerçevesinde ihracat bedellerinin en az %25’i İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaca T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılacaktır. Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya ödenecektir.
İhracatçı firmaları çok zorlayan, ihracat bedellerinin %30’unun Merkez Bankasına bozdurulma zorunluluğu %25 oranına indirilerek kısmen de olsa bir rahatlama getirilmiştir.
İhracat bedellerinin Merkez Bankasına bozdurulma zorunluğunda bir rahatlama sağlanırken ve yeri gelmişken ihracatla ilgili bir iki kısa anımsatmalar da yapalım.
1- İhracat bedelini yurda getirmeyenler hakkında uygulanacak cezalar
İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (No: 2018-32/48) (04.09.2018 t. 30525 s. R.G.) 2018-32/48 sayılı Tebliğin İhracat bedellerinin yurda getirilmesi başlıklı meri 3 üncü maddesine göre; “(1) Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. hükmü bulunmaktadır.
İhracat bedeli 180 gün içerisinde getirilmezse önce ilgili banka ihracat yapan şirketin bağlı olduğu vergi dairesine bilgi verir. Vergi dairesi 90 günlük ihtar süresinde ihracat bedeli yurda getirilmezse ya da ek süre alınmazsa doğrudan savcılığa ihbarda bulunacaktır. Savcılık ise ayrı bir soruşturma yapmadan vergi dairesinden gelen ihbara istinaden ihracatçı şirkete para cezası düzenlemektedir.
İhracat bedelinin yurda getirilmemesi durumundan iki tür ceza uygulanacaktır. Birinci tür ceza; maktu ceza. Diğer ceza ise nispi oranda uygulanacak cezadır. Nispi ceza ihracat bedelinin %5’i oranında uygulanacaktır. Bununla birlikte, idari para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere de nispi değil, maktu ceza verilecektir Öte yandan bu şekilde verilecek maktu cezanın tutarına da bir üst sınır konulmuştur. Maktu ceza, yurda getirilmesi gereken ihracat bedelinin %2,5’ini geçemeyecektir. İhracat bedelinin yurda getirmeyen şirket ise şirket tüzel kişiliğine ceza kesilecektir.
Yukarda belirtilen ceza türleri ve ceza tutarları, İhracat bedelinin yurda getirilmesinde istisna tanınan ülkeler ve ihracatçının serbest kullanımına bırakılan dövizleri kapsamamaktadır.
2- İhracatta vergisel avantajlar
- İndirimli kurumlar vergisi (KV): İhracatçı şirketlere tanınan vergi avantalarının başında, indirimli KV gelir. İhracat yapan kurumların sadece ihracattan elde ettikleri kazançlara KV 5 puan indirimli uygulanır. Dolayısıyla, halen normal KV oranı %25 olduğu için, ihracat kazançları için oran %20’dir. İndirimli oran, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları için de geçerlidir.
- Kurumlar vergisinde diğer indirim: Bazı teknik hizmetlerin ihracı çerçevesinde elde edilen kazancın %80’inin matrah hesabında kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, indirilmesi mümkündür. Bunun anlamı, söz konusu kazancın sadece %20’si üzerinden KV ödenecek olmasıdır. Bu hizmetler, mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, veri saklama hizmetleri ve ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak verilen eğitim ve sağlık hizmetleridir. İndirimi için, yurt dışında yerleşik/mukim kişinin, bu alanlarda faaliyette bulunan Türkiye’deki şirketin Türkiye’de verdiği hizmetten münhasıran yurt dışında yararlanması şarttır. (KVK Md. 10/1-ğ)