İhraç Kayıtlı Teslimlerde Süresinde Düzenlenmeyen e-Faturalar İade ve Terkin Rejimini Değiştiriyor!
29 Mart 2021 tarihinde Vergi Algı’da yer bulan yazımızda, geçmiş tarihli olarak düzenlenen e-faturaların tespitinin ne derece kolay olduğunu, imza tarihi ile fatura tarihi arasında 7 günden fazla bir süre söz konusu ise e-faturanın hiç düzenlenmemiş sayılacağını ve dolayısıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 353/1 maddesi hükmü uyarınca özel usulsüzlük cezası ile karşı karşıya kalınacağını ifade etmiştik.
Bu kez, ihraç kayıtlı teslim gerçekleştiren mükellefleri yakından ilgilendiren, son derece önemli ve risk katsayısı yüksek bir konuyu gündeme getireceğiz: Fatura düzenleme sürelerine uyulmaması ihraç kayıtlı teslimlerden kaynaklanan KDV iadeleri ile terkin işlemlerine ilişkin rejimi değiştiriyor.
Kısaca İhraç Kayıtlı Teslim
3065 sayılı Kanunun (11/1-c) maddesi gereğince; ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV, ihracatçılar tarafından ödenmez. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Tecil edilen vergi ihracatın gerçekleştiği dönemde terkin edilir. İhraç kaydıyla teslimin gerçekleştiği ay toplam indirilecek KDV tutarı toplam hesaplanan KDV tutarından fazla ise, tahsil edilemeyen KDV tutarı kadar ihracatın gerçekleştiği dönemde KDV iadesine hak kazanılır.
Kısaca KDV İadesi
Mükelleflerin ihraç kaydıyla teslimlerinden kaynaklanan mahsuben iade talepleri, KDV Genel Uygulama Tebliğinde (Tebliğ) belirtilen belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
Mükelleflerin ihraç kaydıyla teslimlerinden kaynaklanan ve 5.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.
İade talebinin 5.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.
Fatura Düzenleme Sürelerine Uyulmaması Durumunda KDV İadesi
Yazının bu bölümünde Tebliğin “II.A.8.1. Kapsam” başlıklı bölümünde yer alan bazı açıklamaları dikkatinize sunmak isteriz:
“İhraç kaydıyla teslimlere ait faturanın esas itibarıyla ihracatçı firmanın düzenlediği fatura tarihinden önceki bir tarihte düzenlenmiş olması gerekir. İmalatçı tarafından düzenlenen fatura tarihinin; ihracatçı firmanın düzenlediği fatura tarihi veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olması halinde, 213 sayılı Kanundaki fatura düzenleme sürelerine uyulması kaydıyla tecil-terkin uygulamasından yararlanılabilir.
Ancak, bu durumlar dışında ihraç kaydıyla teslime ilişkin faturanın, fiili ihraç tarihinden sonraki tarihi taşıması halinde işlemin ihraç kaydıyla teslime ilişkin şartlar açısından yapılacak inceleme veya YMM raporu ile tespit edilmesi şartıyla terkin ve/veya iade işlemleri sonuçlandırılır.”
Açıklamalardan anlaşılacağı üzere; ihraç kayıtlı teslimlerde 213 sayılı Kanundaki fatura düzenleme sürelerine uyulmaması, fatura düzenleme tarihinin ihracatçı tarafından düzenlenen fatura tarihi veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olması halinde iade talepleri sadece vergi inceleme raporu veya YMM raporu ile sonuçlandırılacaktır. Dolayısıyla teminat verilmek suretiyle iade seçeneği ortadan kalkacaktır.
Fatura Düzenleme Sürelerine Uyulmadığının Sonradan Saptanması
İhraç kayıtlı teslimler nedeniyle KDV iadesi alacağı doğan mükelleflerin çok büyük bir kısmı nakden iade taleplerinde teminat göstermek suretiyle KDV iadelerini almakta, nakden iade gerçekleştikten ortalama 4 ay sonra vergi dairesine intikal eden YMM raporları ile teminat çözümü gerçekleşmektedir.
Bir e-faturanın düzenlendiği tarih, faturanın imzalanarak e-fatura uygulaması ile muhatabına iletildiği tarihtir. XML dosyasında fatura tarihi bölümüne hangi tarih yazılırsa yazılsın durum değişmeyecektir. Yürütülen bir vergi incelemesi sırasında ihraç kayıtlı teslimlerde 213 sayılı Kanundaki fatura düzenleme sürelerine uyulmadığının ve fatura düzenleme tarihinin ihracatçı tarafından düzenlenen fatura tarihi veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olduğunun tespit edilmesi durumunda:
- Eğer ihraç kayıtlı teslime ilişkin KDV iadesi teminat verilerek alınmış ve teminat YMM raporu ile çözülmüş ise, değişen iade rejimi gereği YMM raporu veya vergi incelemesi ile alınabilecek bir vergi iadesi öngörülmeyen bir yöntemle alınmış olacaktır. Teminatın çözümüne ilişkin YMM raporu ihraç kaydıyla teslime ilişkin şartların gerçekleşip gerçekleşmediğini ortaya koyacağından, KDV iadesinin gerçekleşmesi gereken tarih YMM raporunun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih olacaktır. Bu tarih ile fiili iade tarihi arasında oluşacak süre kadar erken iade söz konusu olacaktır. Bu noktada mükelleflerin gecikme zammı yükü ile karşılaşmaları muhtemeldir. (Vergi ziyaı cezası tanımındaki “geç tahakkuk” kavramından yola çıkılarak, erken iade durumunun vergi ziyaı cezası gerektirip gerektirmediği de ayrıca tartışılması gereken bir durumdur.)
- Söz konusu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılacağından VUK’un 353/1 maddesi kapsamında özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekecektir.
Son Söz
Hukuken geçerliliği olan bir belgenin hangi tarihte düzenlendiği hayati önem taşımaktadır. O belgenin hukuken doğduğu tarih düzenlendiği tarihtir. Bir hukuki belgeye düzenlendiği tarihten farklı bir tarihte düzenlenmiş gibi tarih bilgisi yazmak etik anlamda üzerinde çokça düşünülmesi gereken bir husustur. Elektronik ortamda düzenlenen ve arkasında onlarca kanıt bırakan bir belge üzerine farklı bir tarih yazmak ise beyhude bir çabadan ibarettir.