Her Bağ-Kurlu kızına neden aylık bağlanmaz!
Sosyal güvenlik sistemimizde yetim aylıkları düzenlenirken kız çocukları için şartlar daha esnektir. Örneğin erkek çocuklar için yaş şartı varken kız çocukları için yaş şartı yoktur.
Kız çocuklarının anne babasından aylık alabilmeleri için iki olumsuz şart vardır:
Evli olmamak ve çalışmamak.
Çalışmak, sosyal güvenlik sistemimizde sigortalı olmak demek. Yani sigortalı kişiler çalışan kişilerdir. Sigorta türünün önemi yoktur.
Kanuna göre sigortalı: “Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişiyi” tanımlıyor. Uzun vadeli sigorta kolu emeklilik için biriken prim günlerini ifade ediyor.
Uzun vadeli sigorta koluna tabi çalışan kız çocukları yetim aylığı alamıyorlar. Vefat eden Bağ-Kurluların kız çocukları ise çalışmasalar da aylıktan mahrum kalabiliyor.
Ekim 2008’e yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunla Bağ-Kurlulara artık 4/1-b ya da 4-b sigortalısı deniyor. Bu sigortalılık türüne göre;
“- Köy ve mahalle muhtarları
- Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,
- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,
- Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,
- Tarımsal faaliyette bulunanlar,
- At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler”
Bağ-Kurlu sayılıyor.
Bağ-Kur türlerinin çoğu doğrudan kişiye bağlı(1). Dolayısıyla mirasa konu edilmiyor. Ancak anonim ve sermayesi paylara bölünmüş şirket dışındaki tüm şirketler ve gemi işletmesinin (donatma iştiraki) tüm ortakları Bağ-Kurlu sayılıyor. Aynı durum tarlası bahçesi olanlar için de geçerli.
Limited şirket ortağı veya çiftçinin ölümü halinde şirket ortaklığı ve tarla bahçe de mirasa konu oluyor. Şirketin hisselerinin veya tarla bahçe payının miras yoluyla geçmesiyle çocuklar da Bağ-Kurlu oluyor. Hal böyle olunca kalan mirasın içinde Bağ-Kur da olan kız çocuğu, Bağ-Kurlu olacağı için aylık alamıyor.
1- Muhtarlık, yönetim kurulu üyeliği, serbest meslek erbabı olmak kişiye ait haklardır. Mirasa konu değildir.