Genç nüfus
Nüfus, ülkelerin kalkınması, siyasi ve kültürel gelişimi açısından kilit noktalardan biridir. Nüfus artışı ile sanayileşme, ulaşım, eğitim ve sağlık gibi hizmetler doğrudan etkilenir. Mal ve hizmetlere olan talebin artması ile gerekli altyapı sağlanabildiğinde yeni üretim alanları doğar ve piyasa genişler. Ancak nüfusun azalması, yaşlı nüfus oranının artması halinde tam tersi etki ile karşılaşılır. Her iki durumda da dengeyi sağlamak için ülkeler çeşitli politikalar ile nüfus miktarlarına ve artış oranlarına müdahale eder.
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler nüfusun nitelik ve niceliğini iyileştirecek politikalar uygulamaktadır. Bu politikaların en güçlü ve en kolay yer bulduğu yaş grubu ise 15-24 yaş aralığında yer alan, gelişimin odağı genç nüfustur.
Türkiye’nin genç nüfusu
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 2020 yılı sonu itibarıyla Türkiye'nin toplam nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişi iken 15-24 yaş grubundaki genç nüfus 12 milyon 893 bin 750 kişi oldu. Genç nüfusun yüzde 28,6'sı 15-17 yaş grubunda, yüzde 19,8'i 18-19 yaş grubunda, yüzde 31,3'ü 20-22 ve yüzde 20,4'ü ise 23-24 yaş grubunda yer aldı.
2016 yılından 2020 yılına kadar genç nüfusun toplam nüfus içerisindeki payı yüzde 16,3’ten yüzde 15,4’e düşmüştür. Son dört yılda genç nüfus oranı gittikçe azalırken nüfus projeksiyonlarının tahminlerine göre azalış devam edecek ve 2025 yılında bu oran yüzde 14 civarında olacak.
Türkiye ve AB ülkelerinin genç nüfusu
TÜİK verilerine göre Türkiye 2019 yılında yüzde 15,6, 2020 yılında ise yüzde 15,4 genç nüfus oranı ile Avrupa Birliği üyesi 27 ülkeye kıyasla en genç ülke oldu. En yüksek genç nüfusa sahip ülkeler sırasıyla Türkiye, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Danimarka ve Hollanda olurken en düşük genç nüfusa sahip ülkeler İtalya, Estonya, Çekya ve Bulgaristan oldu.
Genç nüfus avantaj mı? Dezavantaj mı?
Genç nüfusun artması, ülkelerin kalkınması yönünde ciddi bir iktisadi potansiyel yaratır. Fakat bu artışı kaldıracak mekanizmalar sağlanamadığı takdirde istihdam, eğitim gibi sosyo-ekonomik yönden toplumu zayıflatacak sonuçlar doğurabilir. İnsani ve ekonomik kalkınmanın sağlanabilmesi için genç nitelikli nüfus gereklidir. Eğitimde fırsat eşitliği, genç istihdam politikaları, toplumsal Ar-Ge çalışmalarına teşvik uygulamaları ile bu yönde gelişim sağlanabilmektedir. Gerekli altyapı sağlanamadığında ise genç nüfus avantajının dezavantaj haline gelmesi çok olasıdır.
(Bu yazı; Temmuz 2021’de, YENİ E-KONOMİ Dergisinin “Gençlik 4.0” başlıklı 2. sayısında yayımlanmıştır. YENİ E-KONOMİ Dergisine “Turkcell Dergilik” ve “Türk Telekom e-dergi” platformlarından ulaşabilirsiniz.)