Geçici maddeler bugünler için var: “Depremzedelerin ölüm aylıkları”
6 Şubat pazartesi günü, eskisi gibi uyanmadık. Eskisi gibi de uyuyamıyoruz artık. Tarifi imkansız ve telafisi zorlu günlerden geçiyoruz.
Deprem felaketinden hepimiz doğrudan veya dolaylı etkilenmiş durumdayız. Bu etkinin de hızla üzerimizden kalkması gerekiyor.
Ülkemizde yaşanan deprem, sel, heyelan ve maden kazası gibi doğal afet ve mücbir sebeplerde 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasasındaki yetkiyle SGK, primleri erteleyebiliyor.
Bu tür olaylardaki maluliyet ve ölüm halleri için ise geçici maddeler gerekiyor.
Ülkemizde 1999 Gölcük Depremi ve sonrasında yaşanan başka felaketlerde, maluliyet ve ölüm aylıklarında şartlar esnetilerek aylık bağlanmış.
| Kanun | Sebep | Maluliyet/Ölüm Hali Aylık Şartları ile Geçici Ödemeler | SGK’dan Başka Aylık/Gelir Varsa | İstihdam Hakkı |
| 4447 sk. Geçici 5. Md. | 17 Ağustos 1999 ve sonrası depremlerde maluliyet ve ölüm hali | En az 360 gün prim veya 12 ay kesenek ödeme halinde aylık bağlanır. Fark Hazineden ödenir. | Kesilir | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 12. Md. | 13 Mayıs 2014 Eynez (Soma) Maden Ocağında Sigortalı olma | Sigortalı veya hak sahibine son net ücreti Fondan ödenir. Aylık düzenlenmiyor. | Bakanlıkça belirlenen süre boyunca ödenir. | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 12. Md./2 | 13 Mayıs 2014 Eynez, Atabacası ve Işıklar Maden Ocağı işletmelerinde sigortalı olma | İşverence ödenen son ücret İşsizlik Fonundan ödenir. Fondan ödenenler İşverenden faizli tahsil edilir. | Bakanlıkça belirlenen süre boyunca ödenir. | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 13. Md. | 28/10/2014 Konya Ermenek Cenne mevkiindeki maden kazasının olduğu işyerinde sigortalı olma | Brüt Asgari ücretin iki (2) katı | 6 ay süreyle | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 13. Md./2 | 28/10/2014 Konya Ermenek Cenne mevkiindeki maden kazası nedeniyle kapalı olan diğer işyerlerinde sigortalı olma | İşverence ödenen son ücret İşsizlik Fonundan ödenir. Fondan ödenenler İşverenden faizli tahsil edilir. | 3 ayı geçmemek üzere işyerinin kapalı olduğu süre | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 23. Md. | 30 Haziran 2020 tarihine kadar Covid-19 kaynaklı kısa çalışma başvurusu | İşsizlik ödemesinde 120 gün yerine 60 gün, Son üç yılda 600 gün yerine 450 gün | Koşulu taşımayanların kısa çalışma sonrasına işsizlik ödemesi yapılmaz. | Hayır |
| 4447 sk. Geçici 24. Md. | 15 Mart 2020 (Covid-19) tarihinden sonra işsiz kalan ve işsizlik ödemesi alamayan sigortalılar | Günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği (2021 Nisan sonrası 50 TL) | Fesih yasağı süresi kadar | Hayır |
| 5510 sk. Geçici 37. Md. | 19/5/2011, 23/10/2011 ve 9/11/2011 tarihli depremlerde maluliyet ve ölüm hali | Tescil depremden önce yapılmış ise en az 30 gün prim veya kesenek (Bağkur borcu olsa dahi) | SGK’dan kendinden anne babasından eşinden veya çocuğundan aylık alabilir. | Hayır |
| 5510 sk. Geçici 59. Md. (2022 mülga) | 13 Mayıs tarihi ile 28 Ekim 2014 (dahil) tarihleri arasında maden ocaklarının yer altı işlerinde iş kazası sonucu vefat | Prim gün süresi aranmaz. Anne-babaya şartsız aylık bağlanır. | SGK’dan kendinden anne babasından eşinden veya çocuğundan aylık alabilir. | Eşi, çocuğu yoksa kardeşi için 1 kamu istihdam hakkı |
| 5510 sk. Geçici 66. Md. (2022 mülga) | 10 Haziran 2003 (dahil) tarihi ile 13 Mayıs 2014 arası kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde iş kazası sonucu vefat | Prim gün süresi aranmaz. Anne-babaya şartsız aylık bağlanır. (2015 Mayıs) | SGK’dan kendinden anne babasından eşinden veya çocuğundan aylık alabilir. | Eşi, çocuğu yoksa kardeşi için 1 kamu istihdam hakkı (2018) |
İçinde bulunduğumuz süreçte depremzedelerin maddi sıkıntılarının bir an önce çözümü için 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasasına geçici madde eklenmesi gerekiyor.