Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Araştırmalar

Hasan Halil GÖNÜL
Hasan Halil GÖNÜL
1501OKUNMA

Gayrimenkuller Nasıl Vergilendirilmelidir?

Seçmenler Emlak Vergisi Hakkında Ne Düşünüyor?” başlıklı yazımızda The Economist dergisindeki yayınlanan bir haber-analizi kısaca özetlemiştik. (“Seçmenler Emlak Vergisi Hakkında Ne Düşünüyor?” başlıklı yazıyı okumak için tıklayınız)

Haberde kaynak gösterilen asıl yayın ise IMF’nin “Gayrimenkullerin vergilendirmesi” adlı çalışmasıdır*. Bu yazımızda ise söz konusu çalışmada yer alan bazı önemli hususları aşağıda özet olarak sunuyoruz.

  • Yüksek gelir grubundaki ülkelerde GSYİH'nin yüzde 1,06’sı düzeyindeki emlak vergisi geliri, orta gelir grubundaki ülkelerdeki GSYİH'nin yüzde 0,40’ı düzeyinden 2,5 katı fazladır.

  • Emlak vergisi birçok ülkenin genel gelir sistemleri içinde merkezi bir yer kaplamasa da, yerel yönetimlerin finansmanına sıklıkla önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır.

  • Ülkeler gelişip zenginleştikçe taşınır ve taşınmaz mülk üzerinden alınan vergilerin GSYİH’ye oranı artma eğilimindedir.

  • Arazi ve binalar üzerine konulan ve her yıl tahakkuk ettirilen vergiler (emlak vergisi) genellikle diğer vergilerden daha etkin olarak kabul edilirler. Bunun nedeni olarak bu vergilerin ekonomide kaynakların dağılımına –işgücü arzını, yatırımları ve yeniliği etkilemeyerek- daha az olumsuz etkisi olmasıdır.

  • Emlak vergilerinin bu niteliği, biriktirilmiş servet üzerinden alındığı sürece, bu vergilerin gelecekteki davranışları değiştirmiyor olmasından kaynaklanmaktadır.

  • Önemli gelir potansiyeli olarak değerlendirilmesine ek olarak, emlak vergileri, genellikle yöre sakinleri tarafından yüklenilmesinden ve kaçağının az olmasından dolayı, yerel yönetimler için ideal bir kaynak olarak kabul edilir.

  • Emlak vergileri iyi yerel vergiler olarak kabul edilirler ancak yerel ve merkezi yönetimler arasında sorunlar yaratır.

  • Ayrıca, gayrimenkullerin değerlerinin bir dereceye kadar yerel yönetimler tarafından verilen hizmetleri yansıtıyor olması, bu kaynakların yerel faaliyetleri finanse etmek için makul olduğu argümanını güçlendirmektedir. Bu vergiler ayrıca, istikrarlı ve öngörülebilir bir gelir kaynağı olarak kabul edilir.

  • Yerel yönetimlere yapılan büyük mali transferler, yerel yönetimlerin emlak vergisi gelirlerini artırma konusuna kaynak ayırmalarına bir engel oluşturmaktadır. Mali transferlerin azaltılması bu konuda yardımcı olabilir.

  • Emlak vergilemesinin güçlendirilmesi aynı zamanda yerel yönetimlerin merkezi yönetimden yapılan transferlere bağımlılığını azaltmaya yardımcı olabilir ve bu da yerel hesap verebilirliği güçlendirilmek yoluyla ekonomik verimliliği artırabilir.

  • Emlak vergilerinin gelir amaçlı olarak daha yaygın kullanımını savunan görüş bu vergilerin genellikle artan oranlı olduğu varsayımına dayanmaktadır. Ancak bu varsayım hala bir fikir birliği oluştuğu anlamına gelmemektedir.

  • Bununla birlikte, emlak vergilerinin ağırlıklı olarak sermaye ve toprak sahipleri tarafından yüklenildiği yönünde ve bu kişilerin de ağırlıklı olarak yüksek gelirli kişiler olmasından dolayı bu vergilerin de artan oranlılık niteliğine sahip olduğu yönünde çalışmalar mevcuttur.

*IMF Working Paper (WP/13/129) Taxing Immovable Property - Revenue Potential and Implementation Challenges

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor