Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Muhasebe ve Denetim

Doç. Dr. Engin ERGÜDEN
Doç. Dr. Engin ERGÜDEN
6559OKUNMA

Finansal Tabloların Sunuluş Standardına Göre Finansal Tablolar Nasıl Sunulur?

Türkiye’de ulusal muhasebe sistemi denildiğinde üç temel düzenlemeden bahsetmek mümkündür. Bunlar; Türkiye Muhasebe Sistemi Uygulamaları Genel Tebliği (TMSUGT) Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları ve 01.01.2018 tarihinden bu yana uygulanmaya başlanan Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı’dır.

01.01.1994 tarihinde yürürlüğe giren TMSUGT ile finansal raporlamada reform niteliğinde bir gelişim sağlanmış ve mali raporlamada yeknesaklık sağlanmıştır.

01.01.2005 tarihinden itibaren halka açık A.Ş.’ler de ve Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile KAYİK (Kamuya Yararlı İşletme ve Kuruluşlar) TMS/TFRS’lere göre finansal raporlamanın yapılması ve son olarak da halka açık ve KAYIK olmayıp bağımsız denetime tabi işletmelere isterler ise finansal raporlamalarını Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardına göre yapacaklardır.

Yazımızda TMS 1- Finansal Tabloların Sunuluşu Standardı genel bir bakış açısı ile ele alınacaktır.

Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları İle İlgili Genel Bilgiler

Uluslararası ticaretin hız ve hacminin artması, çok uluslu olarak faaliyet gösteren işletmelerin sayılarının artması, para ve sermaye piyasalarının küresel entegrasyonu, uluslararası yatırımların dünya genelinde hız kazanması bazı gereklilikleri beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda özellikle yatırımların ticari sınırların kalkarak dünyanın tamamına yayılması muhasebe ve finansal raporlamada ortak bir dilin gelişimine salık vermiştir.

Buna dayanarak 1973 yılında ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya, Almanya, Fransa, Japonya, Hollanda, Meksika, ve İrlanda tarafından Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi – International Accounting Standarts Comitee ( IASC ) kurulmuştur. Komitenin amacı, finansal tabloların sunuluşunda ihtiyaç duyulan muhasebe standartlarının oluşturulması, ülkeler arasında yeknesaklığın sağlanması ve yapılan çalışmaların kamuoyuyla açık bir şekilde paylaşılmasıdır. Bununla birlikte, komite, farklı ülkelerdeki ulusal muhasebe standartlarını düzenleyen kurumlarla birlikte çalışarak, dünya genelinde muhasebe standartlarını birbirine yaklaşması amaçlamıştır. 2000 yılına kadar kurul tarafından yayımlanan standartlar; UMS - International Accounting Standards (IAS) adını taşırken, 2000 yılından sonra; UFRS- International Financial Reporting Standards (IFRS ) adını almıştır.

Türkiye de ise UMS’ye uyum süreci 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa 18.12.1999 tarih ve 4487 sayılı kanunla eklenen EK-1’inci madde uyarınca; Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK)’nın kuruluşuyla başlamıştır.

UMS’nin Türkiye mevzuatına ilk kez girişi ise Sermaye Piyasası Kurulu tebliği ile olmuştur. Türkiye’de Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi borsada işlem yapan işletmeler UMS/UFRS ile uyumlu olan SPK Seri:XI, No: 25 Tebliğini 1.1.2005- 09.04.2008 tarihleri arasında uygulamışlardır. Sonra gelişmelere paralel olarak TMSK’nın yetkileri 2 Kasım 2011 tarihli Kanun Hükmünde Kararname ile “Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu” (KGK)’ ya devredilmiştir. Şu an KGK tarafından yayımlanmış 25 adet TMS 16 adet TFRS bulunmaktadır.

TMS 1 – Finansal Tabloların Sunuluşu Standardının Özellikleri

  1. Finansal Raporlamanın Amaçları; Mevcut ve potansiyel yatırımcılar, borç verenler ve kredi veren diğer taraflara, raporlayan işletme hakkında; işletmeye kaynak sağlamaya yönelik kararlar verirken yararlı olacak finansal bilgiyi sağlamaktır.
  2. Finansal Tablolarda Sunulan Finansal Bilginin Özellikleri;
    1. Temel Niteliksel Özellikler; İhtiyaca Uygunluk, Önemlilik, Gerçeğe Uygun Sunum.
    2. Destekleyici Niteliksel Özellikler; Karşılaştırılabilirlik, Anlaşılabilirlik, Doğrulanabilirlik ve Zamanında Sunum
  3. Sunulacak Finansal Tablolar Seti

Genel Amaçlı (Zorunlu) Finansal Tablolar; Finansal Durum Tablosu, Kâr Veya Zarar Ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu, Nakit Akış Tablosu, Önemli Muhasebe Politikalarını Ve Diğer Açıklayıcı Bilgileri İçeren Dipnotlar, Bir Önceki Döneme Ait Karşılaştırmalı Bilgiler.

Özel Amaçlı Finansal Tablolar; Standartta özel amaçlı finansal tablolar tanımlanmış ancak neler olduğu ve düzenlemeleriyle ilgili bilgi verilmemiştir.

  1. TMS/TFRS (Raporlamanın Genel Özelliği); - İşletmenin Sürekliliği, - Tahakkuk Esası, - Önemlilik ve Birleştirme, - Netleştirme, - Raporlama Sıklığı, - Karşılaştırmalı Bilgi, - Sunuluşun Tutarlılığı
  2. Finansal Tablolarda Yer alması Gereken Bilgiler;
  3. Raporlayan işletmenin ticaret unvanı veya işletmeyi tanımlayan diğer bilgiler ve bir önceki raporlama döneminin sonundan itibaren bu bilgilerde meydana gelen değişiklikler,
  4. Finansal tabloların tek bir işletmeye mi yoksa bir işletmeler grubuna mı ait olduğu,
  5. Raporlama döneminin sona erdiği tarih veya finansal tablolar setinin ya da dipnotların kapsadığı dönem,
  6. TMS 21’de tanımlanan şekilde sunum para birimi
  7. Finansal tablolarda sunulan tutarlarda yapılan yuvarlama derecesi. 

d. TMS/TFRS Finansal Tabloların Unsurları

Varlıklar; Geçmişteki olayların bir sonucu olarak işletme tarafından kontrol edilen mevcut ekonomik fayda üretme potansiyeline sahip bir hak olan ekonomik kaynaklar

Yükümlülükler; İşletmenin geçmişteki olayların bir sonucu olarak bir ekonomik kaynağı devretme konusundaki mükellefiyeti.

Özkaynaklar; İşletmenin tüm yükümlülükleri düşüldükten sonra varlıkları üzerinde kalan hak.

Gelir; Özkaynak üzerindeki talep hakkı sahiplerinin yaptığı katkılar hariç, özkaynakta artışlara yol açan yükümlülüklerdeki azalışlar veya varlıklardaki artışlar.

Gider; Özkaynak üzerindeki talep hakkı sahiplerine yapılan dağıtımlar hariç, özkaynaklarda azalışlara yol açan yükümlülüklerdeki artışlar veya varlıklardaki azalışlar.

Ekonomik kaynaklarda ve talep haklarındaki diğer değişiklikler; Özkaynak üzerindeki talep hakkı sahiplerinin katkıları ve onlara yapılan dağıtımlar ve Özkaynakta artış veya azalışa yol açmayan varlıklardaki veya yükümlülüklerdeki değişiklikler.

e. TMS ve TFRS’de Ölçüm Esasları

  • Tarihi Maliyet
    Cari Değer
    Gerçeğe Uygun Değer
  • Kullanım Değeri
  • İtfa Değeri

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor