Finansal Raporlama Standartlarına göre ertelenmiş vergi varlığı/borcu hesaplama zorunluluğu
KAYİK'ler - TFRS
SPK, BDDK ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Düzenlemelerine Tabi İşletmeler: Halka Açık Şirketler - Bankalar - Faktoring Şirketleri - Finansman Şirketleri - Finansal Kiralama Şirketleri - Sigorta Şirketleri V.B. Toplam 2162 Civarında İşletme Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK’ler) olarak bağımız denetime tabidir ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına tabidir.
Büyük ve Orta Boy İşletmeler -BOBİ FRS-
| Büyük İşletmeler | Orta Boy İşletmeler | |
| Aktif Toplamı | 200 Milyon TL Üstü | 150 Milyon TL Üstü |
| Net Satış Hâsılatı | 400 Milyon TL Üstü | 300 Milyon TL Üstü |
| Çalışan Sayısı | 250 Üstü | 150 Üstü |
KAYİK'ler dışında kalan- bağımsız denetime tabi 150 Milyon TL üstü aktif toplamı, 300 milyon TL üstü net satış hâsılatı ve 150 üstü çalışan sayısı şartlarından ikisini iki takvim yılı geçen işletmelerdir. BOBİ FRS standartlarına tabidirler. BOBİ FRS Standartları 27 bölümden oluşmaktadır. Nakit Akış Tablosu hariç, tüm finansal tablolar tahakkuk esasına göre düzenlenir. Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında; işletmenin, bağlı ortaklıklarının ve iştiraklerinin BOBİ FRS’ye göre hazırlanmış finansal tabloları dikkate alınır. Bununla birlikte işletmenin BOBİ FRS’ye göre finansal tablo hazırlamayan bağlı ortaklıkları ve iştirakleri varsa bu bağlı ortaklıkların ve iştiraklerin vergi mevzuatı çerçevesinde hazırlanıp vergi dairelerine sunulan finansal tabloları esas alınır.
BOBİ FRS KAYİK'ler dışındaki Bağımsız Denetime tabi işletmelerin gerçeğe uygun, finansal bilgi ihtiyacını karşılayan ve karşılaştırılabilir finansal tablolar düzenlemesini sağlamak amacıyla 1.1.2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Küçük ve Mikro İşletmeler- KÜMİ FRS
| Küçük İşletmeler | Mikro İşletmeler | |
| Aktif Toplamı | 3,5 Milyon TL Üstü | 3,5 Milyon TL Altı |
| Net Satış Hâsılatı | 7 Milyon TL Üstü | 7 Milyon TL Altı |
| Çalışan Sayısı | 10 Üstü | 1-9 Çalışan |
Bağımsız denetime tabi olmayan gerçek ve tüzel kişi tacirler tarafından aşağıdaki finansal tablolarda uygulanır. Burada dikkate alınan mükellefler bağımsız denetime tabi olmayan ancak İşletme Esası sınırını aşan yani Bilanço Esasına tabi ticaret erbaplarıdır.
Aşağıda sayılanların dışındaki küçük ve mikro işletmeler Türk Ticaret Kanunu uyarınca hazırlayacakları finansal tablolarda KÜMİ FRS’yi İHTİYARİ olarak uygulamayı tercih edebilirler. Görüldüğü üzere genel olarak zorunluluk yoktur.
- Diğer mevzuat uyarınca bağımsız denetime tabi olarak hazırlanan finansal tablolarda KÜMİ FRS uygulamak zorundadır.
- Belirli alanların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu kurum, kurul veya kuruluşlarca talep edilen denetimden geçmiş veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan standartlara atıf yapılarak hazırlanması istenen finansal tablolarda KÜMİ FRS uygulamak zorundadır.
KÜMİ FRS Alt Sınırı
Vergi Usul Kanunu 177-178. maddelerine İstinaden Bilanço Esasına göre defter tutma hadlerini geçenler- kısaca İşletme Hesabı esasına göre defter tutma sınırı üstünde olanlar KÜMİ FRS’ ye tabidir. (Alış tutarı: 1.400.000,00 TL - Satış tutarı: 2.000.000,00 TL) İşletme Hesabı esasına göre defter tutma sınırı altında alanlara ise standart uygulama bulunmamaktadır.
Bu durumda özet olarak uygulanacak standartlar:
- KAYİK'LER: TFRS ( Zorunlu)
- BÜYÜK VE ORTA BOY İŞLETMELER: BOBİ FRS ( Zorunlu)
- KÜÇÜK VE MİKRO İŞLETMELER: KÜMİ FRS ( İhtiyari)
- İşletme Hesabı: Standart Yok
Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Ertelenmiş Vergi Borcu / Varlığı
Dönem Vergisi: Vergiye tabi mali kâr/zarar açısından o döneme ait ödenecek gelir vergisini (geri kazanılacak gelir vergisini) ifade eder.
Ertelenmiş Vergi Borçları: Vergiye tabi geçici farklar üzerinden gelecek dönemlerde ödenecek gelir vergilerini ifade eder.
Ertelenmiş Vergi Varlıkları: İndirilebilir geçici farklar, gelecek dönemlere devreden kullanılmamış mali zararlar ve Gelecek dönemlere devreden kullanılmamış vergi avantajları suretiyle gelecek dönemlerde geri kazanılacak olan gelir vergisi tutarlarını ifade eder.
TMS 12 Gelir Vergileri Standardı, işletmenin ertelenmiş vergi borcu veya ertelenmiş vergi alacağı muhasebeleştirmesini zorunlu kılar. Vergi gideri (vergi geliri): Dönem kârının veya zararının belirlenmesinde dönem vergisi ve ertelenmiş vergi toplamı vergi giderini ifade eder.
BOBİ FRS'ye göre büyük işletmelerin konsolide ve münferit finansal tablolarında ertelenmiş vergi tutarlarını sunmaları zorunludur. Orta Büyüklükteki işletmelerin ertelenmiş vergi tutarlarını finansal tablolarında sunmaları şart değildir.
KÜMİ FRS uygulayan küçük ve mikro ölçekli işletmeler ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü hesaplamaz. Sadece vergiye tabi kâr üzerinden ödenecek olan dönem vergisi finansal tablolara yansıtılır.