Fahri Konsolosların Statüleri ve Vergi Kanunları Karşısındaki Durumları
Fahri konsoloslar (1); diğer devletler ile Türkiye Cumhuriyeti arasında ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesine yardımcı olunması ve ülkelerin tanıtımına en üst düzeyde katkı sağlamanın yanı sıra pasaport, seyahat belgesi ve bu devlete gitmeyi arzu eden kişilere gerekli işlemlerin nasıl yapılacağı konularında yardımcı olunması amacıyla faaliyette bulunmaktadırlar (2).
Bu faaliyetleriyle ilgili olarak fahri konsolosların; defter ve belge düzeni, mükellefiyet durumları, bunlara yapılacak bağışların gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılıp yapılamayacağı, anılan bağışlar üzerinden katma değer vergisi hesaplanıp hesaplanmayacağı, fahri konsoloslukta çalışanlara fahri konsolosça ödenecek ücretlerin gelir vergisi tevkifatına tabi olup olmayacağı, fahri konsolosluk olarak kullanılmak üzere kiralanacak bina ile ilgili olarak gelir vergisi kesintisi durumu, fahri konsoloslukta tüketilmek üzere satın alınacak mal ve hizmetlerin katma değer vergisi karşısındaki durumu, fahri konsolosluk makamı için alınacak araç için vergi muafiyeti, indirimi veya istisnasının olup olmadığı, hususları araştırma konusu yapılmıştır.
Fahri Konsolosların Statüleri
Hukuki Durumları
Devletlerarası konsolosluk ilişkilerini düzenleyen 24.04.1963 tarihli Viyana Sözleşmesi (3) ile konsolosluk kavramı meslekten konsolosluk ve fahri konsolosluk olarak ikiye ayrılmış ve Fahri Konsolosluk Memurlarına ve Bunlar Tarafından Yönetilen Konsolosluklara Uygulanacak Rejim’e ilişkin III. Bölümde bu sıfatı haiz kişi ya da kurumların yararlanabileceği diplomatik haklar konsolosluk ve memurlarının yararlanabileceği haklardan ayrılarak sınırlanmıştır. Fahri konsolosluklar ilke olarak söz konusu sözleşmenin 5 inci maddesinde belirtilen görevleri tümüyle yerine getirebilmektedir.
Ancak, bu görevlerin ve görevlerden doğan yetkilerin kullanımı tamamıyla ilgili ülkenin milli mevzuatı ile belirlenmektedir. Uygulamada, fahri konsolosluklarımızın görevleri daha ziyade temsile yönelik olmuştur. Vatandaşa yönelik konsolosluk işlemleri açısından yetkileri son derece sınırlı olup, belge tasdikinden öteye gitmemektedir. Fiiliyatta fahri temsilciliklerimizden gerek temsil, tanıtım açısından gerek yardıma ihtiyaç duyan vatandaşlarımız açısından yararlanılmaktadır.
Fahri konsolosların statüleri ile ilgili olarak en fazla gündeme gelen diğer konular (4)
a. Trafik Cezaları
Fahri konsolosların bu alanda muafiyeti yoktur. Trafik kurallarına titizlikle riayet edilmesi ve düzenlenen tutanaklarda yer alan cezaların ödenmesi gerekmektedir.
b. Kimlik Kartları
Türkiye’de görev yapan fahri konsoloslara Dışişleri Bakanlığınca düzenlenen kimlik kartları sadece tanıtım amaçlıdır. Bu kimlik belgeleri yabancı uyruklu fahri konsoloslar için ikamet tezkeresi yerine de geçmekte, ayrıca ikamet tezkeresi alınmasına gerek kalmamaktadır.
c. Fahri Konsolosluk Binaları
Münhasıran resmi konsolosluk işlemlerinin yürütülmesinde kullanılması kaydıyla fahri konsolosluk memuru tarafından resmi bina kiralanabilmektedir. Fahri konsoloslukların bina dokunulmazlığı yoktur.
ç. “CC” Panel Plakalar
Araçlarının tescil plakalarının yanına CC panel plaka taktırmak üzere ilgili trafik şube müdürlüklerine müracaat eden fahri konsoloslar, Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli süresi bulunan kimlik kartını ibraz etmek suretiyle, kimlik kartında belirtilen ilin plakasını haiz bir adet araca, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa bağlı Trafik Yönetmeliği uyarınca panel plakalardan alabilmektedirler. Fahri konsolosların araçlarında, geçiş üstünlüğü hakkına sahip olunduğu şeklinde izlenim yaratacak ses ve ışık donanımları ile özel işaretler kullanılamaz.
d. Silah Taşıma İzinleri
Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler hakkındaki 91/1779 Karar sayılı Yönetmeliğin 9. maddesinin (b) bendi, “Yurdumuzda ikamet eden ve başka bir ülkenin fahri temsilciliğini yapan dışişleri meslek mensubu olmayan ve bu görevi Dışişleri Bakanlığınca yazılı olarak teyit edilen Türk vatandaşlarına,” silah taşıma ruhsatı düzenlenmesine imkan vermektedir.
e. Gümrüksüz Bölgeye Giriş ve VIP
Fahri konsolosların havaalanlarında gümrüksüz bölgeye girmeleri, temsil ettikleri ülkelerden gelecek üst düzey şahsiyetlerin karşılanması ve uğurlanması gibi münhasıran resmi görevin ifasının zorunlu kıldığı bazı özel durumlarda Büyükelçilikçe resmi başvuruda bulunulması halinde Dışişleri Bakanlığının özel izniyle mümkün olabilmektedir. Fahri konsolosluk unvanı VIP salonlarından yararlanma hakkı vermemektedir.
f. Yargı Bağışıklığı
Fahri konsoloslar yalnızca resmi görevlerinin yerine getirilmesi sırasındaki fiilleri nedeniyle yargı dokunulmazlığından yararlanabilirler. Bu dokunulmazlık, Gönderen devletin vekili sıfatıyla yapılmayan sözleşmelere bağlı hukuk davası, Bir kara taşıt aracının, geminin ya da hava aracının neden olduğu zararlar nedeniyle üçüncü kişilerin açtığı hukuk davalarını kapsamamaktadır.
Fahri konsolosluk memurları ile öteki konsolosluk mensuplarının görevlerinin yerine getirilmesi ile ilgili olaylara ilişkin olarak tanıklık yapmak ya da resmi yazışma ve belgeleri göstermek yükümlülükleri bulunmamaktadır. Yine, anılan görevlilerin gönderen devletin ulusal mevzuatına ilişkin olarak bilirkişilik yapmak yükümlülüğü söz konusu değildir. Bu durumların dışında fahri konsolosluk mensupları tanıklık yapmaya çağrılabilir. Fahri konsolosluk memuruna karşı bir ceza davası açıldığı zaman, bu memur yetkili merciler önüne çıkmakla yükümlüdür.
Vergi Kanunları karşısındaki durumları
Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden
a) Ücret ödemeleri
Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi'nin "Akçalı Bağışıklık" başlıklı 66 ncı maddesinde "Fahri konsolosluk memuru, konsolosluk görevlerinin yerine getirilmesi nedeniyle gönderen Devletten aldığı tazminat ve aylıklar üzerinde her türlü vergi ve harçlardan muaftırlar." hükmü yer almaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde "Yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları, Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartıyla Gelir Vergisinden muaftırlar.
Bu muaflığın menkul sermaye iradı üzerinden tevkif suretiyle alınan vergiye şümulü yoktur." hükmü yer alırken aynı Kanunun 16 ncı maddesinde, "Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15 inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartiyle Gelir Vergisinden istisna edilir." hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun 61 inci maddesinde ise "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez…" düzenlemesi yer almaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında tevkifat yapmaya mecbur olanlar sayılmıştır. Anılan Kanunun 28 inci maddesinde ise, tahsil ve tahkikat giderleri karşılığı olarak yapılan ödemelerden Gelir Vergisinden istisna edilenler sayılmış olup, Fahri Konsoloslukta çalışılması karşılığı öğrencilere yapılan ödemeler bu kapsama girmemektedir.
Bu hükümlere göre, fahri konsolosların, konsolosluk görevlerinin yerine getirilmesi nedeniyle gönderen Devletten aldığı tazminat ve aylıklar her türlü vergi ve harçlardan muaftırlar (5). Ancak, fahri konsoloslukta çalışanların Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi'nin 66 ncı maddesinde yer alan "fahri konsolosluk memuru" kapsamında sayılmamaları veya tazminat ve aylıkların gönderen devletçe karşılanmaması halinde bunlara yapılacak olan ödemeler istisna kapsamında değerlendirilmediğinden ücret olarak vergilendirilmesi gerekecektir.
Öte yandan, Fahri Konsoloslar Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde yer alan tevkifat yapmakla yükümlü bulunanlar arasında sayılmadığından, ücretleri fahri konsolos tarafından ödenen çalışanların ücret gelirlerini Gelir Vergisi Kanununun 95 inci maddesi kapsamında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmesi gerekmektedir.
b) Kira ödemeleri
Gelir Vergisi Kanunu’nun 70 inci maddesinde, aynı maddede bentler halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinin 5/a bendinde, 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre, fahri konsolosluklar, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde tevkifat yapmak zorunda olanlar arasında sayılmadığından, fahri konsolosluk faaliyetlerinin yerine getirilmesi amacıyla kiralanacak bina için yapılacak kira ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacak olup, söz konusu gelirlerin elde edenlerce yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
c) Bağışların indirim konusu
Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden indirilebileceği; Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde de genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre fahri konsolosluklar Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yer almadığından, fahri konsolosluklara yapılacak bağışların gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılması mümkün değildir.
ç) Harcamaların gider yazılması
Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinde safi kazancın tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup, anılan maddenin (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere, bir giderin ticari kazançtan indirilebilmesi için giderin yapılmasıyla gelirin elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan ve açık bir ilişkinin bulunması gerekmektedir.
Fahri konsolos ünvanı ile yapılan harcamalar, Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (1) numaralı bendinde belirtildiği üzere şahsi ticari kazancı ile ilgili olmadığından, söz konusu kazancın tespitinde bu harcamaların gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu, Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Yönünden
a)Katma Değer Vergisi
KDV Kanununun 1 inci maddesiyle Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan her türlü teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithali verginin konusunu oluşturmaktadır.
Aynı Kanunun "Diplomatik İstisnalar" başlıklı 15/1-a maddesinde ise; karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerin KDV den istisna edileceği belirtilmiş, 2 nci fıkrasında da bu istisnanın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite Maliye ve Gümrük Bakanlığının yetkili bulunduğu hüküm altına alınmıştır.
Konuyla ilgili olarak yayımlanan KDV Genel Tebliğlerinde bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir (6).
Buna göre; fahri konsoloslar tarafından yapılan işlemler KDV Kanununda yer alan "diplomatik istisna" kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, KDV yönünden istisna uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.
b) Özel Tüketim Vergisi
Özel Tüketim Vergisi Kanununun "Diplomatik İstisna" başlıklı 6 ncı maddesinde; "Bu Kanuna ekli (I), (II)ve (III) sayılı listelerde yer alan malların, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları tarafından kendi ihtiyaçları için ilk iktisabı, ithali veya bunlara teslimi vergiden müstesnadır." hükmüne yer verilmiş olup, aynı kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında ise özel tüketim vergisine ilişkin muaflık ve istisna hükümlerinin, bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği; bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıkların hükümsüz olduğu; uluslararası anlaşma hükümlerinin saklı bulunduğu belirtilmiştir.
Özel Tüketim Vergisi (I) (II) ve (III) Sayılı Listeler Uygulama Genel Tebliğleri (7) II/B "Diplomatik İstisna" başlıklı bölümlerinde bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Yabancı devletler adına ülkemizde yapılan fahri konsolosluk faaliyetleri ile ilgili olarak özel tüketim vergisi yönünden herhangi bir istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
c)Motorlu Taşıtlar Vergisi
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun "İstisnalar" başlıklı 4 üncü maddesinin (b) fıkrasında, karşılıklı olmak şartıyla, yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçilik ve konsolosluklarıyla, elçi, maslahatgüzar ve konsoloslarına (Fahri konsoloslar hariç) ve o devletin uyruğunda bulunan elçilik ve konsolosluk memurlarına ve merkezi Türkiye'de bulunan uluslararası kurullar ile bu kurulların yabancı uyruklu memurlarına ve resmi bir görev için yurda gelen delege ve heyetlere ve bu heyetlere mensup yabancı uyruklu kişilere ait taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında da, motorlu taşıtlar vergisi ile muaflık ve istisna hükümlerinin bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği; bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıkların hükümsüz olduğu; uluslararası anlaşma hükümlerinin saklı bulunduğu belirtilmiştir.
Buna göre, yabancı devletler adına ülkemizde yapılan fahri konsolosluk faaliyetleri ile ilgili olarak motorlu taşıtlar vergileri yönünden herhangi bir istisnadan yararlanılmasına mümkün bulunmamaktadır
3. Harçlar Kanunu ve Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Yönünden
a)Harçlar Kanunu
492 sayılı Harçlar Kanununun "Diplomat muaflığı" başlıklı 124 üncü maddesinde "Yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları ile elçilik ve konsolosluklarına mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları ve Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenlerin bu sıfatlarından dolayı yapacakları harca mevzu işlemler, karşılıklı olmak şartıyla bu kanunda yazılı harçlardan muaftır." hükmü yer almaktadır.
Kanunda yer alan muafiyet hükmü, Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsoloslara elçilik ve konsolosluklarına mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurlara ve Türkiye'de resmi bir göreve memur edilenlere yönelik olup, fahri konsolosların bu kapsamda değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır.
Buna göre, gerek fahri konsoloslara gerekse fahri konsolosların yaptıkları işlemlere ilişin olarak 492 sayılı Kanun çerçevesinde herhangi bir muafiyet veya istisna hükmü uygulanması mümkün görülmemektedir (8).
b) Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun Muafiyetler başlıklı 3üncü maddesinin (c) bendinde; "Yabancı Devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o Devletin tabiiyetinde bulunan memurları ve Türkiye'de resmi bir vazifeye memur edilenler ile bu sayılanların aileleri efradı (Mütekabiliyet şartıyla) (Türk tabiiyetinde bulunan şahıslardan veraset tarikiyle veya sair suretle mal iktisabedenlerle yukarıda sayılanların dışında kalıp da Türkiye'de ikamet eden şahısların Türkiye'de bulunan mallarını veraset tarikiyle veya sair suretle iktisabedenler hariç)" denilmektedir.
Bu hükme göre, yabancı devletlerin Türkiye'de bulunan ve anılan bentte sayılan elçi, maslahatgüzar ve konsoloslar ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan memurlar ile bunların aile efradı mütekabiliyet şartıyla veraset ve intikal vergisinden muaf tutulmuş, söz konusu bu hükmün dışında fahri konsoloslar, büyük elçilik veya diğer temsilciliklere yapılan bağışlarla ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
Değerlendirme
Diğer diplomatik statüdeki personele göre uluslararası veya ulusal hukukta sınırlı olarak tanınan imkanlar dışında Vergi Kanunlarında koruma hükümlerine yer verilmeyen fahri konsoloslar, genel hükümlere göre vergilendirilmeleri gerekmektedir. Fahri konsoloslar veya bunlarla vergisel ilişki içinde olanların Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yapılan açıklamaları ve düzenlemeleri takip etmeleri menfaatleri gereğidir.
(Bu yazıda yer alan görüşler tümüyle yazarına ait olup, hiçbir biçimde bir kurumun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez. Yazıda yer alan değerlendirme ve yanlışlıklardan yazarı sorumludur.)
(1) Fahri konsolos: Dış İşleri Bakanlığı mensubu olmamasına rağmen büyükelçisi bulunmayan ülkelerde o yabancı memleketin işlerini yapan ve çıkarlarını gözeten yabancı ülkeler tarafından seçilen kimselerdir. Birden fazla ülkenin fahri konsolosu olunması da mümkündür. Kimi ülkelerde prestijin yanı sıra diplomatik pasaport ve diplomatik plaka sahibi de alabilen fahri konsoloslar vize verebiliyor, resmi evrakları imzalayabiliyor.
(2) Türkiye’de 120’den fazla ülkeyi temsil eden fahri konsolos sayısı yaklaşık 320’dir.(Hürriyet 5.12.2019); Türkiye’yi temsil eden fahri konsolos sayısı ise yaklaşık 450’dir.(Ekonomist.com 29.10.2018)
(3) 29.5.1975 tarihli ve 15249 sayılı Resmi Gazete Yayımlanan 29.5.1975 tarihli ve 1901 sayılı Kanun ile TC. Devleti’nin söz konusu sözleşmeye katılması uygun bulunmuştur.
(4) Dışişleri Bakanlığı, Diplomatic Portal
(5) Fahri konsoloslar genellikle iş adamları arasından seçilir. Fahri konsoloslara temsil ettiği ülke tarafından herhangi bir maaş ödenmemektedir.
(6) 26.4.2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği II/Ç-3 Yabancı Devletlerin Diplomatik Temsilcilik ve Konsolosluk Mensupları ile Uluslararası Kuruluş Mensuplarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna,
(7) Söz konusu Genel Tebliğler 05/03/2015 tarihli ve 29286 sayılı; 18.4.2015 tarihli ve 29330 sayılı; 8.8.2015 tarihli ve 29439 sayılı Resmî Gazetelerde yayımlanmışlardır. Anılan Tebliğlerde İstisnadan, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik statüyü haiz bulunan diplomatik misyon şefleri, diplomasi memurları, konsolosluklarda görevli misyon şefleri, meslekten konsolosluk memurları ile uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarının yararlanabilecekleri açıklaması yer almaktadır.
(8) Fahri konsolosluklara ilişkin olarak yayımlanan "Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi"nde yer alan hükümlerin, olayına özgü olarak ayrıca değerlendirilmesi mümkündür.