Evde İmal Edilen Ürünlerin İnternet Üzerinden Satışlarında Esnaf Muaflığı: Peki Hangisi Uygulanacak?
İnternet ve elektronik ortamlar kullanılarak yapılan ticaret, Covid 19 pandemisinin de etkisiyle, hayatımızda gittikçe daha fazla yer alır oldu. Her gün daha fazla insan elektronik ortamlar kullanarak siparişler vermekte ya da verilen siparişleri tedarik etmekteler.
Kanun koyucu da 7256 sayılı yasa ile Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesine eklenen 10. bent ile ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanları bu satışlar belli bir tutarın altında kalması, tahsil edilen hasılattan bankalarda açılan hesaplara aktarılması ve üzerinden Gelir Vergisi Kanununa göre belli oranlarda tevkifat yapılması şartıyla esnaf muaflığı kapsamına aldı.
Esasen bu tür satışlar Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinin 6. bendi uyarınca daha önce de esnaf muaflığı kapsamına alınmıştı ancak bu yeni düzenlemeyle yeni şartlar ve limitler ortaya kondu.
Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinin 6. bendi ; evlerde kullanılan küçük ev aletleriyle oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satışını, internet üzerinden de satışlar dahil, belirli şartlar halinde esnaf muaflığı olarak tanımlıyor.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesinin10’uncu bendi de ; ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanların kazançlarını yine belirli şartlar dahilinde esnaf muaflığı kapsamına alıyor.
Ancak Gelir Vergisi Kanununun 9’uncu maddesinin 6'ıncı bendi ve 10’uncu bendi aynı anda yürürlükte olduğundan evlerinde imal ettikleri ürünleri internet ve elektronik ortamda satış yapanlar için bir kafa karışıklığına neden olabilir. Her iki bendin karşılaştırılması Tablo 1 de gösterilmiştir.
Tablo1: Esnaf muaflığına ilişkin karşılaştırma tablosu.
| GVK Madde 9 | 6. Bent | 10. Bent |
| MUAFİYET KAPSAMINDAKİ HASILAT TUTARI | Asgari ücretin yıllık Brüt tutarını aşmamalı | 2021 Yılı için 240.000.TL yi aşmamalı |
| GELİR VERGİSİ TEVKİFATI | Sadece GVK 94. Maddede sayılanlara teslimde%2 ya da %5 diğer teslimlerde yok | Bankalarca aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) |
| BANKADA HESAP AÇMA ZORUNLULUĞU | Yok | Bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. |
| ESNAF MUAFLIĞI BELGESİ ALMA ZORUNLULUĞU | Yok | Var |
| İŞÇİ ÇALIŞTIRILMASI İMKANI | Yok | Var |
Bu karşılaştırma ile birlikte, aynı anda söz konusu iki bendin de yürürlükte olması nedeniyle, bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturduğu evde havlu, örtü, çarşaf, çorap, gibi ürünler imal eden ve bunları internet ve elektronik ortamlar kullanarak satmak isteyen bir kişi;
- Bankada bir hesap açtırmak zorunda mı değil mi?
- Elde edeceği hasılatını münhasıran banka üzerinden almak zorunda mı değil mi?
- Gelir Vergisi tevkifatı yapılacak mı? Kim yapacak? Oranı ne olacak?
- Muafiyet sınırı olarak hangi tutar dikkate alınacak?
Sonuç olarak cevaba muhtaç birçok soru ve ihtilafın önüne geçmek amacıyla iki bendin birbiriyle kesiştiği bölümlerle ilgili bir düzenleme yapılması gerekmektedir. İnternet ve elektronik ortamlar üzerinden esnaf muaflığı şartlarını sağlayarak ürün satanların kanunun hangi maddesi kapsamında oldukları konusunda tereddüde düşmemeleri açısından söz konusu 6’ncı bentte bahsi geçen “internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden” ifadesinin kaldırılması, vergileme ile ilgili diğer sorunlar hariç, yeterli olabilir.