Erkek memur şortla işe gelebilir mi?
Haziran sıcaktı. Tahminlere göre temmuz daha sıcak, ağustos temmuzdan da sıcak olacak. Haliyle insanlar çalışma hayatlarında hava durumuna uygun giyinmek istiyorlar.
Kendi işinin sahipleri işe gitmeme lüksüne sahip olduklarından istediklerini giyebilirler. Özel sektörde çalışanlar için bu konular işverenle yaptıkları iş sözleşmesinde kararlaştırılabilir veya sözle anlaşmaya varılabilir. Memurların kıyafetleri ise yönetmelikle belirlenir.
Bazı kurumlarda görev yapanlar hariç olmak üzere genel olarak memurların işyerinde giyecekleri kıyafetler “Kamu görevlilerinin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik” ile düzenleniyor. Bakanlar Kurulunca 16 Temmuz 1982 tarihinde kararlaştırılan bu yönetmelik 25 Ekim 1982 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giriyor. Lakin ülkemizde 12 Eylül 1980 -13 Aralık 1983[1] arasında sivil bir iktidar bulunmuyor. Dolayısıyla memurlarımızın kılık ve kıyafeti hala askeri iktidar dönemi kurallarıyla yürütüyor.
Birinci maddesinde; “Bu Yönetmelik, kamu personelinin Atatürk devrim ve ilkelerine uygun, uygar, aşırılığa kaçmayacak şekilde sade bir kılık ve kıyafette olmalarını, kılık ve kıyafette birlik ve bütünlük içinde bulunmalarını sağlamayı amaçlamaktadır.” deniliyor. Yönetmelik dördüncü maddesinde “sadelik, temizlik ve hizmete uygunluk” esasını belirliyor.
Yönetmelik kadınlarla ilgili bölümü uzun tartışmaların sonunda çok kısa ve anlaşılır hale getirildi. Kadın memurların kıyafetlerini düzenleyen bölüm 2013 yılına kadar “Elbise, pantolon, etek temiz, düzgün, ütülü ve sade, ayakkabılar ve/veya çizmeler sade ve normal topuklu, boyalı, görev mahallinde baş daima açık, saçlar düzgün taranmış veya toplanmış, tırnaklar normal kesilmiş olur.” şeklindeydi.
Değişiklikle kadınlar için artık yalnızca “Kolsuz ve çok açık yakalı gömlek, bluz veya elbise ile strech, kot ve benzeri pantolonlar giyilmez. Etek boyu dizden yukarı ve yırtmaçlı olamaz. Terlik tipi (sandalet) ayakkabı giyilmez.” hükümlerine tabi tutuluyor. Dolayısıyla 2013 yılından bu yana yönetmelik hükümleri uyarınca kadın memurların temiz, düzgün, ütülü ve sade kıyafet giyme yükümlülüğü bulunmuyor.
Erkeklerle ilgili hüküm ise yayımlandığı tarihten bu yana geçerliliğini koruyor. “Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir, temiz bakımlı ve taranmış olur. Hergün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz.[2] Bıyık tabii olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak boyunu geçemez. Üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka veya benzeri süveterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek tip elbise giyilir.” düzenlemesiyle sınırlı sayma adı verilen “numerus clausus” yöntemi benimseniyor.
Yönetmelik erkek memurların kıyafetlerinde düzgün, ütülü ve sade olması esasını arıyor. Ayakkabıların kapalı, temiz ve boyalı olması yönetmeliği aradığı şartlardan. Saçlar ve bıyıklar üzerinde detaylı bir şekilde duran yönetmelikte pantolon ifadesi geçmiyor.
Erkek memurların kılık, kıyafet, saç ve bıyığı üzerine detaylı açıklamalar içeren yönetmelik erkek memurların şort giyebilmesine ilişkin herhangi bir yasak getirmiyor. Ancak uygulamada erkek memurlar şort giyemiyor. Oysa her şeye karışan yönetmelik şort giyilmesine karışmıyor.
[1] Askeri müdahale sonrası ilk sivil hükümetin kurulduğu tarih
[2] Danıştay 12. Dairesinin 2021/7000 E., 2022/2247 K. Sayılı Kararıyla İPTAL edilmiştir.