Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Vergi

Bülent TAŞ
Bülent TAŞ
1568OKUNMA

Enflasyon muhasebesinin ertelenme hikâyesi

Hatırlanacağı üzere gerekli koşulların yerine gelmiş olması nedeniyle enflasyon muhasebesi 2022 yılı başından itibaren otomatik olarak uygulanmaya başlanacaktı. Ancak bir anda kamuoyunda başlayan anlamsız bir tartışma sonucunda yapılan kanuni bir düzenleme ile uygulama bir anda 2023 yılı sonuna ertelenmiş bulunmaktadır.

Basında ve çeşitli sosyal medya kanallarında enflasyon muhasebesinin ertelenmesi gerektiği yönünde yoğun bir talep oluşturulmuştur. Talep büyük ölçüde meslek mensuplarından gelmiştir. Bu meslek mensupları ertelemeyi, enflasyon muhasebesinin borçlu şirketlerde enflasyon kârı oluşmasına ve bunun üzerinden şirketlerin vergi ödemek durumunda kalacakları, buna gerek olmadığı, zaten yeniden değerleme müessesesinin geri geldiği gerekçelerine dayandırmışlardır.

Buna karşılık sınırlı sayıdaki diğer bir meslek mensubu da tam tersine enflasyon muhasebesinin ertelenmemesi gerektiğini, yeniden değerlemenin enflasyon muhasebesinin yerine geçemeyeceğini çeşitli mecralarda gündeme getirmişlerdir.

Konuya ilişkin olarak Dünya gazetesinin 20 Aralık 2021 tarihli sayısında yer alan bir haberde

“Hammadde krizi ve yüksek kurun tetiklediği enflasyonda yaşanan tırmanış enflasyon muhasebesinin şartlarını olgunlaştırırken, 17 yıldır uygulanmayan enflasyon düzeltmesine ilişkin hükümlerin yeniden gündeme gelmesi hem işletmeler hem de mali müşavirler için büyük bir belirsizliğe neden oluyor. Mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve hesaplamaların sağlıklı yapılması adına enflasyon düzeltmesine 2022 yılı sonunda geçilmesi için Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’nin (TÜRMOB) girişimde bulunduğu, ertelemeye yönelik bir taslak hazırladığı, başta TOBB olmak üzere iş dünyasının desteğini alması halinde bakanlığın ertelemeye sıcak baktığı öğrenildi.”

Bilgisine yer verildi.(1)

Ertelemeye İlişkin Kanun Teklifi ve Meslek Mensupları ve İş Dünyasının Desteği

Ertelemeye ilişkin kanun teklifi Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekili Sayın Uğur Aydemir tarafından meclise sunulmuştur. Teklif Plan Bütçe Komisyonunda görüşülmeye başlandığında teklif sahibi milletvekili yapmış olduğu sunuş konuşmasında erteleme ile ilgili olarak;

Evet, 2021 yılında yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesinin on altı seneden beri uygulanmamış olmasından dolayı uygulamada yaşanabilecek sıkıntıları göz önüne aldığımızda ve ayrıca, 2021 yılında yürürlüğe giren yeniden değerleme uygulamasının da hâlen devam ediyor olması nedeniyle mükelleflerimiz ve meslek mensuplarımız enflasyon düzeltmesinin süresinin uzatımı için bizlere talepte bulundular ve biz de bu talebe istinaden teklifimizi hazırladık.”

açıklamasında bulunmuştur.

Komisyonda ertelemeye ilişkin maddeler görüşülürken TÜRMOB, TOBB ve TİSK temsilcilerine söz verilmiş olup onların açıklamaları aşağıdaki gibi olmuştur.

“KOMİSYON BAŞKANI– Teşekkür ediyorum. Madde üzerinde konuşmaya geçmeden isterseniz meslek kuruluşlarının da görüşlerini alalım, belki yapacağınız değerlendirmeler için katkısı olur. TÜRMOB var burada. Buyurun.

TÜRMOB TEMSİLCİSİ – Teşekkür ederim Sayın Başkanım. Sayın Başkanım, sayın vekiller; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Enflasyon düzeltmesi şu an hâlihazırda Vergi Usul Kanunu’nun 298’inci maddesiyle yürürlüktedir ve enflasyon düzeltmesi yapma zorunluluğu vardır, eğer bu teklif bu şekliyle geçmez ise. Biz mali müşavirlerin esas görevlerinden bir tanesi de mali tabloları çıkarmak. Mali tablolar doğruyu, gerçeği tam açıklayacak şekilde çıkarıldığı zaman işe yarayacaktır; bu hem kamunun lehinedir hem kullanıcıların lehinedir, iş sahiplerinin de kredi verenlerin de. Enflasyon düzeltmesi aslında yapılması gereken bir şeydir doğruyu göstermesi açısından ancak yılın son iki ayı içinde enflasyonun bir anda şiddetinin artması nedeniyle biz bu enflasyon düzeltmesiyle bir anda karşı karşıya kaldık. Gerek meslek mensupları gerek bilgisayar programları gerekse vergi mükellefleri olarak hazırlıksız yakalandık. Bizim aslında genel talebimiz bunun biraz ertelenmesi noktasındaydı, yoksa mali tabloların gerçeğe yakınlaştırılması tabii ki bizim genel hedefimiz. Bu anlamda, bu teklifin 1’inci maddesini teknik olarak anlamlı buluyoruz. Orada ikinci ekleyeceğimiz bir şey var. Biliyorsunuz, Haziran 2021’de 7326 sayılı Yasa çıkarılmıştı, orada geçici 31’inci maddeyle vergi mükelleflerine seçimlik bir hak verilmişti, yeniden değerleme hakkı ve genel tutar üzerinden, değerleme tutarı üzerinden yüzde 2 ödeyerek maddi duran varlıklarının ya da taşınmazlarının değerlenmesi sağlanmıştı. Bunun son beyan tarihi ise 25 Ocaktır yani bugünün 17 Ocak olduğunu düşünürsek yaklaşık yedi günlük bir süre var; eğer ki -ki öyle görüyorum- burada kabul edilir ve Genel Kurula yetiştirilebilirse orada mükelleflerin kendi konumlarına göre 7326 sayılı Yasa’nın geçici 31’inci maddesinden faydalanmalarına ya da kendi durumlarını enflasyon muhasebesine bırakmaları konusunda değerlendirme yapmalarına imkân verilmesi gerekir diye düşünüyorum.

Saygılar sunuyorum.

KOMİSYON BAŞKANI – Teşekkür ederim. TÜRMOB dışında TİSK ve TOBB temsilcileri var, siz de söz almak isterseniz… Buyurun.

TİSK TEMSİLCİSİ– Teşekkür ederim Sayın Başkanım. Sayın Başkanım, sayın Komisyon üyeleri; sizleri saygıyla selamlıyorum. Biz de Konfederasyon olarak mevcut düzenlemeyi bu hâliyle onaylıyoruz, uygun buluyoruz, işletmelerin üzerindeki yüklerin azaltılması açısından faydalı buluyoruz.

Düzenleme için teşekkür ederiz.

KOMİSYON BAŞKANI– Teşekkür ediyorum. TOBB temsilcisi, buyurun.

TOBB TEMSİLCİSİ – Efendim, biz de maddeyi destekliyoruz, Komisyona arz ediyoruz efendim.”

Sonuç olarak teklifi yapan milletvekili ertelemenin mükellefler ve meslek mensupları tarafından talep edildiğini söylemektedir. İş dünyasının TOBB ve TİSK gibi iki çatı örgütü ve mali müşavirlik mesleğinin TÜRMOB gibi çatı örgütü enflasyon muhasebesinin iki yıl süreyle ertelenmesini faydalı, anlamlı ve uygun bulmuşlar, onaylayıp desteklemişlerdir.

Teklif Plan Bütçe Komisyonunda Adalet ve Kalkınma Partisi ile Cumhuriyet Halk Partisi tarafından kabul görmüş, İyi Parti Teklife şiddetle karşı çıkmıştır.  Genel Kurulda teklif görüşülürken söz konusu partiler Komisyondaki tutumlarını sürdürmüşler sonuç olarak Teklif yasalaşmış, enflasyon muhasebesinin uygulanması iki yıl süreyle ertelenmiştir.

İş Dünyası ve Meslek Dünyası Şimdi Ne Diyor?

TÜRMOB genel başkanı 27 Haziran 2022 tarihinde yani ertelemeden beş ay sonra Dünya Gazetesine vermiş olduğu mülakatta “Yüksek enflasyon sebebiyle enflasyon muhasebesinin zorunluluk haline geldiğini, ihracat ve inşaat dışında birçok sektörde sermaye erimesi yaşandığını” belirtmiştir.  (2)

TOBB  Başkanı sosyal medya hesabı üzerinden “Enflasyon muhasebesi firmalarımız için zorunlu bir ihtiyaç haline geldi. İş dünyası olarak bu konuda gerekli adımların atılmasını bekliyoruz.” diye paylaşımda bulunmuştur. (3)

Bu paylaşımın ardından,

KSO Yönetim Kurulu Başkanı, Ankara Ticaret Odası Başkanı, Ankara Sanayi Odası Başkanı, İzmir Ticaret Odası Başkanı, Adana Ticaret Odası Başkanı, Adana Ticaret Borsası Başkanı, Adana Sanayi Odası Başkanı, Gaziantep Ticaret Odası Başkanı, Gaziantep Sanayi Odası Başkanı, Konya Ticaret Odası Başkanı, Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Başkanı, TİM Başkanı, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı, Eskişehir Sanayi Odası Başkanı, Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Dünya Gazetesine yapmış oldukları açıklamada enflasyon muhasebesinin uygulanmıyor olması nedeniyle enflasyon karları üzerinden vergi ödediklerini, bu kapsamda işletme sermayelerinin eridiğini ifade ederek enflasyon muhasebesinin uygulanmaya başlamasını talep etmişlerdir. (4)

Sonuç

Tüm bunları sadece tarihe not düşmek için yazdım.

Enflasyon muhasebesinin ertelenme hikâyesi

(1) https://www.ekonomim.com/ekonomi/enflasyon-muhasebesinin-2023e-ertelenmesi-gundemde-haberi-643369
(2) https://www.ekonomim.com/ekonomi/turmob-baskani-emre-kartaloglu-enflasyon-muhasebesi-artik-zorunlu-hale-geldi-haberi-662086
(3) https://www.cumhuriyet.com.tr/ekonomi/tobb-baskani-enflasyon-muhasebesi-zorunlu-bir-ihtiyac-haline-geldi-2000503
(4) İş Dünyası Enflasyon Muhasebesinde Tek Ses, “Sermayeyi Tüketiyoruz.” Dünya Gazetesi 11 Kasım 2022

Benzer Yazılar

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor