Vergi, Maliye, Ekonomi, Sosyal Güvenlik, Ticaret Hukuku Hakkındaki Herşey

Sosyal Güvenlik

Nazmi KARYAĞDI
Nazmi KARYAĞDI
3309OKUNMA

Enflasyon muhasebesi, yeniden değerleme derken vergi mükelleflerinin kafası karıştı

Kasım ayı enflasyon sonuçları TÜİK tarafından açıklandıktan sonra Enflasyon Muhasebesi Türkiye’nin gündemine oturdu.

DÜNYA Gazetesinde 8 Aralık’ta en fazla okunan 2. haber olan, ‘Enflasyon muhasebesi, 17 yıl sonra yeniden’ haberiyle kamuoyunda yer bulan değerlendirmelerimiz yeni soruları da beraberinde getirdi.

En büyük kafa karışıklığı da hali hazırda yürürlükte olan %2 vergi ödeyerek taşınmazları ve amortismana tabi iktisadi kıymetleri değerlemeden kaynaklanıyor.

Zira işletmeler enflasyon muhasebesine girip girmeyeceklerini, enflasyon düzeltmesinin kaldırılıp kaldırılmayacağını, şimdi yeniden değerleme yaparlarsa enflasyon muhasebesi devreye girdiğinde ödedikleri %2’lik vergiyi iade alıp alamayacaklarını merak ediyorlar.

Dilerseniz kafa karışıklıklarını teker teker aydınlatmaya çalışalım:

Enflasyon muhasebesinin uygulanacağı ne zaman kesinleşir?

TÜİK tarafından 3 Ocak 2022’de açıklanacak olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Aralık’ta %1,5 oranında azalmadığı sürece (ki bu imkansız bir durum) Vergi Usul Kanununda yer alan şartlar sağlanmış olacak. Bu durumda Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)nca enflasyon muhasebesi sürecinin başlangıcına dair sirkülerin yayınlanması gerekiyor.

Enflasyon muhasebesi ertelenebilir mi?

Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesindeki şartlar gerçekleştiği için 31 Aralık 2021 itibariyle Enflasyon Muhasebesi devreye girecek. Bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin ilk olarak 31 Aralık 2021 tarihli mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutması gerekecek. Bu düzeltme 2021 yılının 4. Dönem geçici vergi beyannamesi ile 17 Şubat 2022 tarihine kadar yapılacak.

Ancak TBMM tarafından VUK Mük. 298. maddedeki enflasyon düzeltmesi kaldırılarak 2003 öncesinde olduğu gibi sadece kısmi enflasyon muhasebesi araçlarıyla (Yeniden değerleme, stok değerlemede LİFO yöntemi, maliyet bedeli artırmı vb.) ile devam edilmesi yönünde bir durum olursa enflasyon düzeltmesi ortadan kalkar.

Fakat bu yönde bir karar yüksek enflasyon nedeniyle finansal tabloların gerçek durumu yansıtmaktan uzaklaşması, enflasyonla şişmiş kazançların, daha doğrusu sermayenin vergilendirilmesi sonucunu doğuracaktır. Bu şekilde bir geri gidiş söz konusu olursa iş dünyamızın bundan çok büyük zarar göreceğini düşünüyoruz.

Vergi mükelleflerinin enflasyon muhasebesi kapsamına girip girmedikleri ne zaman ve nasıl belli olur?

Eğer bir geçici madde ile TBMM tarafından yeni düzenleme yapılmazsa Hazine ve Maliye Bakanlığı VUK’un Mük. 298/A-8 maddesi uyarınca kendisine verilen yetkiyi kullanmazsa bilanço esasına göre defter tutan tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri kapsama giriyorlar.

Ancak şunu da hatırlatalım. 2004’teki uygulamada geçici 1. Madde ile aktif büyüklüğü veya ciro kriterlerini aşan mükelleflerin enflasyon düzeltmesi yapacakları altında kalanların ise isterlerse uygulamaya dahil olabilecekleri düzenlenmişti.

Yılsonundan önce bu iki seçenekten birinde düzenleme yapılmasının iş dünyasındaki belirsizliği gidereceğini düşünüyoruz.

31 Aralık’a kadar %2 vergi ödeyerek taşınmazlarını ve amortismana iktisadi kıymetlerini yeniden değerlemeye tabi tutanlar, enflasyon düzeltmesi kapsamına girerlerse ödedikleri %2 vergiyi iade alabilecekler mi?

Mevcut durumda mükelleflerin ödedikleri vergileri geri alması mümkün değil. Ancak 31 Aralık’tan önce yani beyan süresi tamamlanmadan beyanlarının iptal edilmesi için başvuruda bulunarak ödedikleri vergiyi talep edebilecekleri kanısındayım.

Diğer taraftan bugüne kadar %2 vergi ödeyerek yeniden değerleme yapan mükelleflere ödedikleri bedellerin iadesi için yasal değişiklik yapılmalı ve enflasyon muhasebesi kapsamında vergisiz değerleme imkanından yararlanmaları sağlanmalıdır.

Enflasyon muhasebesine geçiş neredeyse kesinleştiği için artık anlamını yitiren, VUK Geçici 32. maddedeki “ilerleyen yıllarda %2 vergi ödeyerek yeniden değerleme yapabilme” imkanı getiren düzeleme de yasal bir değişiklikle yürürlükten kaldırılmalıdır.

Son söz;

Enflasyon muhasebesine geçiş artık hemen hemen kesinleştiği için girişimcilerin rasyonel bir davranışla %2 vergili yeniden değerleme yapmayacaklarını, Gelir İdaresi tarafından açıklanacak olan parasal sınırların altında kalsalar dahi seçimlik haklarını kullanarak enflasyon muhasebesi uygulamasını tercih ederek yılsonu itibariyle enflasyon muhasebesi kapsamında varlıklarını vergisiz olarak düzelteceklerini düşünüyorum.

Yorumlarınızı Bize Yazınız

Soru Sor