Emisyon primi, ticari kâr, mali kâr
Emisyon primi ticari kâra dahil değildir, net rakamı genel yedek akçe olarak ayrılı ve kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde mali kâra eklenir. Daha sonra ise KVK. Md. 5 kapsamında indirim konusu yapılır.
Türk Ticaret Kanununun 347. maddesine göre itibarî değerinden aşağı bedelle pay çıkarılamaz. Payların itibarî değerinden yüksek bir bedelle çıkarılabilmeleri için esas sözleşmede hüküm veya Genel Kurul kararı bulunmalıdır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/ç maddesi ile anonim şirketlerin gerek kuruluşlarında gerekse sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların, itibari değerin üzerinde bir bedelle elden çıkarılması halinde oluşan kazançlar kurumlar vergisinden istisnadır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/3 maddesine göre kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez. Şu kadar ki iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, Kanunun 19. maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilir.
Türk Ticaret Kanunu 519/2. maddesine göre yeni payların çıkarılması dolayısıyla sağlanan primin,
- Çıkarılma giderleri,
- İtfa karşılıkları ve
- Hayır amaçlı ödemeler için kullanılmamış bulunan kısmı genel kanuni yedek akçeye eklenir.
Bu nevi ödemeler 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına kaydedilir. Daha sonra 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabı ile ters kayıt yapılır ve kapatılır.
Halka arz aracılık komisyonu, Halka Arz Fiyat İstikrar Fonu da dikkate alınması gerekir. Bunlara iİişkin dipnotlarda veya Nazım Hesaplarda gösterilebilir.
Sonuç olarak 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabı net rakamı bilançoda görülür.
Yukarıdaki Kanun hükümlerine göre emisyon primi:
- Ticari kâra dâhil değildir. Gelir olarak dikkate alınmaz, Giderleri prim alacağından düşülür ve net rakam olarak 520 Pay Senedi İhraç Primi Hesabına Net rakamı Genel Kanuni Yedek Akçeye eklenir.
- Mali kâra dâhil bir unsur olmakla birlikte Kanunun 5/10-ç. maddesine göre Emisyon Primi veya Hisse Senedi İhraç Primi kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu durumda beyanname üzerinde ilk önce ilave edilir, 5/10-ç maddesine göre daha sonra istisna kapsamında düşülür.
- Mal teslimi / hizmet ifasına dayanmadığından KDV’ye tabi değildir.
Muhasebe Kayıt Düzeni
