Elektronik hizmet sunucularına özel KDV mükellefiyeti
Elektronik Hizmet Sunucularının KDV Mükellefiyeti
05.12.2017 tarihinde yayınlanan 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun 41 inci maddesi ile elektronik ticaretin vergilendirilmesi konusunda Katma Değer Vergisi Kanunu’nda önemli bir adım atılmış ve yapılan düzenleme ile 01.01.2018 tarihinden itibaren Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan gerçek veya tüzel kişiler tarafından Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlerin KDV’ye tabi olma esası getirilmiştir.
Uygulamaya ilişkin usul ve esaslara, 17 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğde yer verilmiştir.
213 sayılı Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendinde; beyanname ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları kullanılmak suretiyle internet de dâhil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesine, bunların aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluk veya standartları mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya ya da belirlemeye, beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri elektronik ortamda tebliğ etmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Buna göre;
Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından Türkiye’de katma değer vergisi mükellefi olmayan gerçek kişilere bir bedel karşılığında elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin katma değer vergisi 3 No.lu KDV beyannamesiyle elektronik ortamda beyan edilmesi gerekmektedir.
3 No.Lu KDV Beyannamesi Uygulaması
Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayıp, Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere bir bedel karşılığında elektronik ortamda hizmet sunanlar, bu hizmetlere ilişkin KDV’yi, “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirmek suretiyle beyan ederler.
Söz konusu hizmet sunucuları bu işlemlere ilişkin KDV’yi, 3 No.lu KDV beyannamesi ile elektronik ortamda beyan ederler
Bu kapsamdaki hizmet sunucularının, ilk kez verecekleri 3 No.lu KDV beyannamesini vermeden önce, Gelir İdaresi Başkanlığının www.digitalservice.gib.gov.tr adresinde yer alan formu doldurmaları gerekir.
Söz konusu formun elektronik ortamda doldurulup onaylanması üzerine, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nezdinde, hizmet sunucusu adına “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirilir.
3 Nolu KDV mükellefiyeti tesis ettirerek KDV beyannamesi verecek olan Türkiye’de yerleşik olmayan şirketler hiçbir şekilde işe başlama bildirimi vermeyeceklerdir. Mükellefiyet tesisi üzerine internet vergi dairesinde işlem yapılabilmesi için mükellefe kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir.
3 Nolu KDV Beyannamesi vermekle yükümlü olan şirketlerin herhangi bir had ile sınırlı olmaksızın düzenleyecekleri bu beyannameler 213 sayılı Kanunun mükerrer 227 nci maddesi uyarınca 3568 sayılı Kanuna göre meslek unvanı almış meslek mensuplarına herhangi bir şekilde imzalatılma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti bulunanların 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutma zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Türkiye’de yerleşik olan ve aynı zamanda Türkiye’de yerleşik olan şahıslara internet üzerinden hizmet sağlayan şirketler vermiş oldukları bu hizmetler için 3 Nolu KDV beyannamesi vermek zorunda değillerdir.
Elektronik ortamda sunulan hizmetler 213 saylı Vergi Usul Kanununa göre bir işyeri oluşturarak verilirse eğer bu hizmetlere ilişkin hesaplanan KDV 3 no.lu KDV beyannamesi ile değil 1 no.lu KDV Beyannamesi ile verilir.
Kapsamda hizmet ifaları girmekte olup mal teslimleri konusuna dahil edilmemiştir.
Elektronik hizmet sunucusunun açıkça belirtilmediği ve bu durumun taraflar arasındaki sözleşmeye yansıtılmadığı, düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde hizmete ve elektronik hizmet sunucusuna ilişkin bilgilere açıkça yer verilmediği hallerde, elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin KDV, elektronik hizmet sunumuna aracılık edenler tarafından beyan edilip ödenir.
Ayrıca, müşteriden bedel talep etme, söz konusu hizmete ilişkin genel şartları belirleme yetkisi veya hizmeti ifa etme yükümlülüğü bulunanlar, elektronik hizmet sunucusu olarak kabul edilir.
Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti kapsamında bulunanlar, Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sundukları hizmetler için, bu hizmetlerin tabi olduğu oranda KDV hesaplarlar.
Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti kapsamında beyan edilen hizmetlere ilişkin olması şartıyla, Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunanlardan temin edilen mal ve hizmetler nedeniyle düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV’nin, bu kapsamda beyan edilen işlemlere isabet eden kısmının 3065 sayılı Kanunun (29/1) inci maddesi kapsamında indirim konusu yapılması mümkündür.
Takvim yılının aylık vergilendirme dönemleri itibariyle, vergilendirme dönemini izleyen ayın 26’ncı günü saat 23.59’a kadar internet vergi dairesi aracılığıyla ve 3 No.lu KDV Beyannamesi ile Türk Lirası cinsinden beyan edilir ve beyanname verme süresi içerisinde ödenmesi gerekmektedir.
Bedelin döviz olarak hesaplanması halinde döviz, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği günkü Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilir. Merkez Bankasınca Resmî Gazete’de ilan edilmeyen dövizlerin Türk parasına çevrilmesinde ise cari döviz kuru esas alınır
Mükelleflerin beyanı gereken vergileri bulunmadığı takdirde beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 9/(1) no.lu fıkrasında yer alan elektronik ortamda sunulan hizmetlere yönelik beyan yükümlüğüne ilişkin düzenlemelere uymayanlar hakkında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nu hükümlerine göre ceza uygulanacağı açıklanmıştır.
Bu bağlamda, Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti kapsamında bulunanlar, Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sundukları hizmetler nedeniyle hesapladıkları KDV’yi 3 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmeleri gerekir. Aksi takdirde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Mükerrer 355 nci maddesi gereği özel usulsüzlük cezası kesilecektir
Anılan Kanunun 344 üncü maddesi gereğince; vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde, mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Ancak vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanacaktır.
Ayrıca; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Vergi Kesenlerin Sorumluluğu başlıklı 11 inci maddesinde;
Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumludurlar.
Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı asıl mükelleflere rücu etmek hakkını kaldırmaz.
Mal alım ve satımı ve hizmet ifası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, alım satıma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarında doğrudan veya hısımlık nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katılmak veya menfaat sağlamak suretiyle dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar müteselsilen sorumludurlar.
Hükmü yer almaktadır.
Örnek olay:
Türkiye’de yerleşik MOST A.Ş yetkilisi Anıl Bey 01.01.2022 tarihinde Türkiye’de İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve Merkezi Bulunmayan Uluslararası Alanda İnternet Üzerinden Faaliyet Gösteren hizmet sunucusu İRON (www.iron.com) adlı Platforma “ALGORİTMİK TRADİNG ÖĞRENİYORUM” adlı Teknik Analiz Eğitimine ilişkin videolar yüklemiştir.
“ALGORİTMİK TRADİNG ÖĞRENİYORUM” adlı Teknik Analiz Eğitiminin tutarı olarak 100$ fiyat belirlenmiştir.
Türkiye’de KDV mükellefi olmayan KUTAY adlı kişi 04.01.2022 tarihinde eğitimi satın almış ve ödemesini gerçekleştirmiştir. (04.01.2022 tarihinde T.C Merkez Bankası $ alış kuru 13,42.-TL’dir.)
Hizmet sunucusu İRON, “ALGORİTMİK TRADİNG ÖĞRENİYORUM” adlı eğitim için KUTAY adlı kişiden tahsil ettiği 100$ (1.342.-TL) ın 1.137,29.-TL’sini MOST A.Ş yetkilisi Anıl Bey’e gönderecek, %18 KDV tutarı olan 204,73.-TL’sini ise 26.02.2022 tarihine kadar (26.02.2022 hafta sonuna geldiği için 28.02.2022 tarihine kadar) Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığına 3 nolu KDV Beyannamesiyle beyan edecek ve aynı süre içerisinde ödeyecektir.
Sonuç
05.12.2017 tarihinde yayınlanan 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun 41 inci maddesi ile elektronik ticaretin vergilendirilmesi konusunda Katma Değer Vergisi Kanunu’nda önemli bir adım atılmış ve yapılan düzenleme ile 01.01.2018 tarihinden itibaren Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan gerçek veya tüzel kişiler tarafından Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlerin KDV’ye tabi olma esası getirilmiştir.
Uygulamaya ilişkin usul ve esaslara ise, 17 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğde yer verilmiştir.
Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından Türkiye’de katma değer vergisi mükellefi olmayan gerçek kişilere bir bedel karşılığında elektronik ortamda sunulan hizmetlere ilişkin katma değer vergisi 3 No.lu KDV beyannamesiyle elektronik ortamda beyan edilecektir.
Türkiye’de internet üzerinden uzaktan eğitim platformu kurmak suretiyle verilen hizmet ticari faaliyet kapsamında KDV ye tabi olup, verilen hizmetin bedeline ilişkin düzenlenecek faturalarda KDV uygulanması gerekmektedir ancak yurt dışındaki şirketlerin KDV’siz satış yapmaları nedeniyle rekabet eşitsizliği yaratmakta ve vergi kaybına neden olmaktaydı,
Yapılan düzenlemeyle, Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan gerçek veya tüzel kişiler tarafından Türkiye’de KDV mükellefiyeti bulunmayan gerçek kişilere elektronik ortamda sunulan hizmetlerin KDV’ye tabi olma esası getirilmek suretiyle rekabet eşitsizliği giderilmiş ve vergi kaybı engellenmiş bunların Türkiye’de “gönüllü” olarak mükellefiyet tesis edecekleri ve beyanname verip vergilerini ödeyeceği öngörülmüş cezai müeyyide olarak da 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nu hükümlerine göre ceza uygulanacağı belirtmiştir.
Buna karşın, bu yaptırımın Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar için nasıl uygulanacağı belirsiz olmasına rağmen,
31.12.2021 tarihi itibariyle; Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nezdinde Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayıp, Türkiye’de KDV mükellefi olmayan gerçek kişilere bir bedel karşılığında elektronik ortamda hizmet sunan “Elektronik Hizmet Sunucularına Özel KDV Mükellefiyeti” tesis edilen yurt dışı firma sayısı 309 adettir.
- T.C. Yasalar (10.01.1961). 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (10705 sayılı)
- T.C. Yasalar (02.11.1984). 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (18563 sayılı)
- T.C. Yasalar (05.12.2017). 7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Ankara : Resmi Gazete (30261 sayılı)
- Gelir İdaresi Başkanlığı, 17 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı. Erişim adresi: http:// www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Tebligler/Taslaklar/ kdv/17_serno_kdv_guytebdeg_taslak.pdf
- Maliye Bakanlığı (31.01.2018) 17 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Ankara : Resmi Gazete (30318 sayılı)
- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 30.12.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 37-2410 sayılı özelgesi.
- YMM ÖZDEMİR Muharrem, Türk Vergi Sisteminde İşleme Taraf Olanların Sorumluluğu, 2022:https://www.alomaliye.com/2021/11/22/isleme-taraf-olanlarin-sorumlulugu/
- AYKAR Özkan, Elektronik Ortamda Sunulan Hizmetler Ve 3 Nolu KDV Beyannamesi 2022: Https://Archive.İsmmmo.Org.Tr/Docs/Malicozum/150malicozum/14.Pdf
- Dr. ERGİN Numan Emre, 2022: https://www.dunya.com/kose-yazisi/elektronik-hizmet-sunucularina-ozel-kdv-mukellefiyeti/402602
- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı, 2022: https://bmvdb.gib.gov.tr/mukellef-profili
(Yayımlanan makalede yer alan görüşler, yazarın kişisel görüşü olup; görev yaptığı kurumu bağlamaz.)