Dondurmamız kaymak, ancak KDV’si yüksek! Ne Değişti?
27 Nisan 2024 tarihli ve 32529 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 51) ile yeme-içme hizmetlerinde KDV oranı uygulamasına yönelik açıklamalarda/düzenlemelerde bulunulmuştur.
51 No.lu Tebliğ ile 1 Mayıs 2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere eklenen bölüm:
"Bu işletmeler prensip olarak hizmet işletmesi mahiyetinde olduklarından, buralarda imal edilen veya dışarıdan temin edilen gıda maddelerinin buralarda veya dışarıda tüketilmek üzere müşterilere satışında %10 (alkollü içeceklerde %20) oranında KDV hesaplanır.”
şeklindedir.
Önceden dondurmacıdan paket veya ayakta tüketilmek üzere külah dondurma alındığında %1 KDV hesaplanırken, oturarak dondurma yenilmesi durumunda %10 KDV hesaplanıyordu. Değişiklik sonrası her iki durumda da %10 KDV hesaplanıyor.
Geleneksel anlamda dondurmacıların büyük çoğunluğu, kendi imal ettikleri dondurmayı nihai tüketicilere sunmaktadır. Süt, şeker, salep, meyve ve sos gibi hammaddeleri %1 KDV oranı ile satın alıp, bu hammaddelerden ürettikleri dondurmayı da %1 KDV oranında satışa sunmaktaydılar.
Ancak yeni düzenlemeyle ister külah dondurma alınıp gidilsin ister servis masasında oturarak tüketilsin; işletme içerisinde oturma yeri olması nedeniyle %10 KDV oranı uygulanmaktadır.
Dondurmacılar hangi konuda şikâyetçi?
Marketlerde paketli olarak satılan dondurmalarda %1 KDV oranı uygulanmaktadır. Anadolu’da dondurma geleneği 17. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Ülkemizde yerel ve butik imalatın yaygın olduğu bu sektör, rekabette zorluk yaşamak istememektedir.
Yerli üreticiler, ülkemizin sermayesi, çiftçisinin sütü ve üreticinin salebi ile üretilen dondurmanın marketlerde satılan paketli ürünlerinden farklı bir KDV oranına tabi tutulmasını dezavantaj olarak görmektedir. Dondurmacılar, ayrıca sütten üretilen peynir, krema, kaymak gibi ürünlerden ayrışmadan aynı KDV oranına tabi olmak istemektedir. Bu doğrultuda, marketlerde satılan paketli dondurmalar ile dondurmacıdan alınan dondurmaya aynı oranda KDV uygulanmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.
Peki, Gelir İdaresi neden bu uygulamaya gitti?
Kafe, restoran ve benzeri işletmeler; dışarıdan aldıkları ürünleri değer katarak sunum ve servis hizmetiyle nihai tüketicilere sunmaktadır. Ancak bazı işletmelerin yazarkasalarından yemek, içecek ve tatlı satışı yerine dondurma çıkışı yaparak, %10 yerine %1 KDV oranı uyguladığı tespit edilmiştir. Bu suistimal, nihai tüketicinin %10 KDV ödeyerek aldığı bir ürünün, yazarkasada sanki dondurma tezgâhından alınmış gibi gösterilmesine ve vergi kaybına sebep olmaktadır. Gelir İdaresi de bu suistimalin önüne geçmek adına, teslimin ayrımına gitmeksizin KDV oranını %10 olarak uygulamaya başlamıştır.
Çözüm önerisi
Tarım Bakanlığı’ndan dondurma imalatı için ruhsatlandırılmış işletmelerin, merkez ve şubelerinde sattığı dondurmaya %1 KDV oranının uygulanması sağlanabilir. Kafe restoran ve otel vb. diğer dondurma satışı yapan işletmelerden ayrışma sağlanmış olacaktır.
Bakanlık ruhsatlandırmasını ibraz eden işletmelerde ister ayakta ister oturarak tüketilsin, dondurmaya %1 KDV oranının uygulanması dondurmacıların sorununu çözecektir. Ancak imalatçı olmadıkları dondurma ile aynı zamanda alıp sattıkları tatlı için %10 KDV oranın devam etmesi gerekmektedir. İmalatçı olan dondurmacılardan dondurma alan kafe, restoran ve otel işletmelerine ise %10 KDV oranıyla dondurma teslim edilmesi sağlanmış olur. Böylece nihai tüketici olarak marketten de alsak, dondurmacıdan da alsak %1 KDV ödemiş olacağız.