Dijital hizmet vergisi tahsilatları ve değerlendirilmesi
Dijital Hizmet Vergisi, 20 Mart 2020 tarihinde ise 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı KHK’da Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun (7194 sayılı Kanun) yürürlüğe girmiştir.
Dijital hizmet vergisinin konusu 7194 sayılı Kanunun 1. maddesinde;
“(1) Türkiye’de sunulan aşağıdaki hizmetlerden elde edilen hasılat, dijital hizmet vergisine tabidir:
- Dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetleri (reklam kontrol ve performans ölçüm hizmetleri, kullanıcılarla ilgili veri iletimi ve yönetimi gibi hizmetler ile reklamın sunulmasına ilişkin teknik hizmetler dâhil)
- Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin (bilgisayar programları, uygulamalar, müzik, video, oyunlar, oyun içi uygulamalar ve benzerleri dâhil) dijital ortamda satışı ile bu içeriklerin dijital ortamda dinlenmesine, izlenmesine, oynanmasına veya elektronik cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullanılmasına yönelik dijital ortamda sunulan hizmetler
- Kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetleri (kullanıcılar arasında bir mal veya hizmetin satılmasına veya satılmasının kolaylaştırılmasına yönelik sunulan hizmetler dâhil)
(2) Birinci fıkrada sayılan hizmetlere yönelik dijital ortamda dijital hizmet sağlayıcıları tarafından verilen aracılık hizmetlerinden elde edilen hasılat da dijital hizmet vergisine tabidir.” şeklinde açıklanmıştır.
Dijital hizmet vergisinin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcılarıdır. Bunların, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu bakımından tam mükellef olup olmaması, dar mükellefiyette söz konusu faaliyetleri Türkiye’de bulunan iş yeri veya daimi temsilcileri vasıtasıyla gerçekleştirip gerçekleştirmemesi dijital hizmet vergisi mükellefiyetini etkilemez.
Diğer önemli tarafı, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, iş yerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması hâlleri ile gerekli görülen diğer hâllerde Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.
Dijital hizmet vergisinin matrahı, verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılattır.
Dijital hizmet vergisinin oranı, %7,5’tir. Cumhurbaşkanına bu oranı %1’e kadar indirme veya iki katına kadar artırma yetkisi verilmiştir. Vergilendirme dönemi ise, vergilendirme dönemi, takvim yılının birer aylık dönemleridir. Hazine ve Maliye Bakanlığına bu dönemi üçer aylık vergilendirme dönemi olarak değiştirme yetkisi verilmiştir.
Dijital hizmet vergisi, uygulamaya girdiğinden beri tahsilat olarak bütçeye katısına yıllar itibariyle şöyledir:
Tablo 1: 2020-2024( Ekim Ayı Dâhil) Yılları Arasında Dijital Hizmet Vergisi Tahsilatları ve Tahmini( Bin TL)
Kaynak: https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butceistatistikleri verilerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Tablo 1’de yer alan dijital hizmet vergisinin uygulamaya girdiği ilk yıl olan 2020 yılında tahsilatın düşük olduğu, sonraki yıllarda giderek artış gösterdiği görülmektedir. Bütçede tahmin edilen tutardan daha fazla tahsilatlar yapılmıştır.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, hizmetin Türkiye’de sunulmasıdır. Yani, hizmetin Türkiye’de sunulmasını, hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını, hizmetin Türkiye’de bulunan kişilere yönelik gerçekleştirilmesini veya hizmetin Türkiye’de değerlendirilmesini (Değerlendirmeden maksat, hizmetin karşılığını teşkil eden ödemenin Türkiye’de yapılması veya ödeme yurt dışında yapılmışsa, Türkiye’de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya kârından ayrılmasıdır. Şu kadar ki, dijital ortamda sunulan reklam hizmetinin Türkiye’de bulunmayan kişilere yönelik gerçekleştirilmesi durumunda hizmet Türkiye’de değerlendirilmiş sayılmaz. Tahsilat için, hizmetin Türkiye’de sunulması gerekmektedir.
Tablo 2: Ocak-Ekim 2024 Dijital Hizmet Vergisi Tahsilatları ( Bin TL)
Kaynak: https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butceistatistikleri verilerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Tablo 2’de 2024 yılın ay bazında baktığımızda, Ocak-Ekim dâhil olarak dijital hizmet vergisi tahsilatları Temmuz ayında en yüksek tahsilat gerçekleşerek 2.644.633.000 TL ve Ekim ayında 2.547.784.000 TL tahsilat ile ikinci en yüksek tahsilatın gerçekleşen ay olmuştur. Genel itibariyle düzenli bir şekilde tahsilat gerçekleşmemiştir. Dalgalı bir seyir izlenmiştir. En düşük tahsilatı Nisan ayında 947.724.000 TL olmuştur.
Özetle, dijitalleşen bir dünyada internet ve internetten sunulan hizmetler önemli hale gelmiştir. Yeniçağda, ekonominin dijitalleştiği bir dünyada internet ortamında faaliyet gösteren şirketlerin kaynak ülkelerde elde ettikleri kazançların vergilendirilmemesi kaynaklanan vergi kayıplarını gidermek için ülkemizde 1 Mart 2020 tarihinde dijital hizmet vergisini yürürlüğe koymuştur. 2020 ve sonrası yıllarda dijital hizmet vergisi tahsilatları düzenli bir şekilde artmıştır. Devlet açısından ciddi miktarlarda gelir sağlanmıştır.