Değer Temelli Yönetim
Nazmi KARYAĞDI, Prof . Dr. Özlem ATAY, Prof. Dr. Mualla SELÇUK
Türkiye Kalite Derneği Yayını, Nisan 2021, Ankara, 231 sayfa
Geçmişten bugüne dünya tarihi incelendiğinde teknolojideki gelişmeler sonucunda ortaya çıkan ekonomik dönüşümlerin hep “Yeni Ekonomi” kavramıyla ifade edildiği görülür.
Gerçek anlamda yeni bir ekonomik düzene geçildiği kesindir. Çünkü her defasında üretim süreci değişmekte, verimlilik artmakta, yaşam seviyesi geçmişe nazaran daha üst seviyeye çıkmakta ve paylaşım modelleri değişmektedir.
“Yeni Ekonomi” kavramı bu kez coğrafyadan, milliyetten, dinsel inançlardan bağımsız yeni bir kimliği önümüze getiriyor. Bu kimlik, yabancı yayınlardaki ifadesiyle “netizen (net+citizen)”, Türkçe’de ise “ağdaş” kavramıdır.
Değer Temelli Yönetim, temelinde değerlerin yer aldığı, hayatın (iş/özel) ve ilişkilerin bu temel üzerinde inşa edildiği yapıdır. Değerler, sağlam bir temel oluşturduğundan içsel ve dışsal her türlü yıkıcı etkiye karşı sağlam bir duruş sergilememize yardımcı olurlar.
Eserde bugünden yarına giderken değerlerle yaşayan, değerlerle üretip değerlerle paylaşan bir toplum ve dünya için bireye katkı sunuluyor.
Yazarlarımızın ifadesiyle; bu çalışma, hem kendileri hem de okuyucular için bir yol bulmaya ve bu yolu birlikte aydınlatmaya gayret ediyor.
(Kitap tanıtımından)
“Kitaba adını veren “Değer Temelli Yönetim” KalDer’in bir Sivil Toplum Kuruluşu olma sorumluluğu ile üye kurumlarına tavsiye ettiği EFQM Modeli’nde, BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını vurguladığında, kurumsal sosyal sorumluluk projelerinde, iş birliklerinde ve toplum geneline sunduğu faaliyetlerinde dikkat çektiği ana konular arasında yer alıyor.
KalDer olarak kurumlara bir yönetim modeli olarak önerdiğimiz EFQM modelinin kriterleri arasında yer alan ‘Sürdürülebilir Değer Yaratma’; değer yaratma yaklaşımlarını, değer yaşam döngülerini sorumlu bir şekilde yansıtmak üzere tasarlar. Ürün, hizmet ve çözümlerinin toplum ve çevreye yönelik olumsuz etkilerini en az düzeye indirecek şekilde sunar. EFQM’in sonuçlarından çalışanlarla ilgili bölümüne baktığımızda; kuruluşun gelecekteki çalışma biçimlerine uyumu, çeşitlilik, çalışma ortamı, kişisel yaşam desteği, yeteneklerin kazanılması konularında olumlu sonuçlar alınma hedeflerini öne çıkarır.
Değerlerle üretip, değerlerle yaşayan bir toplum ve dünya amacı bu kitapta nedenleri ile okuyuculara sunuluyor. Bir başka açıdan baktığımıza sahip olduğumuz kültür iş ve sosyal yaşamımızda bizlere zengin bir miras sunuyor.
Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk, toplumsal devrimleri ile ülkemizde eşitlik ve çağdaş uygarlık dünyasını yakalamak adına çok büyük adımlar atmıştır: Kadınlara eşit hakların sunulması, toplumun ihtiyaçlarına cevap veren ve fırsat eşitliği sağlayan eğitim sisteminin oluşturulması, ekonomik kalkınma için farklı bölgelere fabrikalar kurularak kalkınma sağlanması, yerli üretimin geliştirilmesi, ekonomideki olumlu adımlarla bireysel yaşam kalitesine katkı sağlanması ve buraya sığdıramayacağımız sayısız yenilik ile evrensel değerler ülkemizin dört bir yanında yaygınlaştırılmıştır. Kitabın toplumumuzun ve kültürümüzün sahip olduğu değerleri öne çıkarması da bu mirasın gelecek kuşaklara taşınmasında önemli bir rol üstleniyor. Medeniyete ve çağdaş dünyaya yönünü çeviren ülkemiz ve insanımız, aynı zamanda çeşitlilik içeren yapısı ile de değerleri yaşatmayı sürdürüyor.”
Görgün ÖZDEMİR, Türkiye Kalite Derneği-KalDer Yönetim Kurulu Başkanı
“Son yıllarda tüm dünyada, özellikle de iş hayatında yaşanan değişimler, geleneksel yönetim modellerinden, insan odaklı yönetim stratejilerine geçiş gerekliliğini de beraberinde getirdi.
Bu geçiş sürecindeki en önemli nokta, kurum ve şirketlerin kendilerine ait temel değerleriyle çalışanlarının kültür ve değerlerini en iyi şekilde harmanlayan bir liderlik ve yönetim anlayışını benimseyebilmektir.
Değişen dünya düzeni ve iş hayatında yerini almaya başlayan yeni nesillerle birlikte, artık organizasyonlarda üretimden, inovasyona, ürün ve hizmetlere kadar her alanda ‘Sürdürülebilir Değer Yaratma’ yaklaşımıyla hareket eden kurumlar, başarılarını da sürdürülebilir kılmaktalar.
Ülkemizde sürdürülebilir iş ve yaşam kalitesine yön gösterirken, dönüşüme liderlik etmek üzere önemli çalışmalara imzasını atan KalDer’e ve benzersiz deneyimlerini bu eserde daha iyi bir geleceğin oluşturulması adına bizlerle paylaşan iş dünyamızın kıymetli yöneticilerine teşekkür ediyoruz.
Hepimize farklı bir bakış açısı kazandıracağına ve bir ‘başucu kitabı’ olacağına inandığımız “Değer Temelli Yönetim”i herkesin keyifle okumasını diliyoruz.”
Aykut ÖZÜNER, TürkTraktör Genel Müdürü
İÇİNDEKİLER
Sunuş
Başlarken
Değer Temelli Yönetime Giriş
Değer Nedir?
Değerler, Etik, Ahlâk ve İlkeler
Değerler ve İlkeler Arasındaki Benzerlikler ve Farklar
ALTI TEMEL DEĞER
1- İnsan Onuruna Saygı
Kamu Kurumları ve Büyük İşletmelerin İnsan Onuruna Saygı ve Adalet Yaklaşımları
İnsan Onuruna Saygı Kavramının “Ben”deki Yeri
Saha Araştırmasında İnsan Onuruna Saygı Değerine İlişkin Bulgular
2- Adalet
İş Ortamında Adaletin İşveren, İşçi (Çalışan), Adalet Kavramları: Haklar ve Yükümlülükler
Türk-İslâm Kültüründe Helâllik Almak ve Adalet
Kurumsal Adalet
Saha Araştırmamızda Adalet Değerine İlişkin Bulgular
3- Güven
Kurumun Değerlerini İhlal Ederek Sonuca Ulaşılması
Saha Araştırmamızda Güven Değerine İlişkin Bulgular
4- Çoğulculuk
Saha Araştırmasında Çoğulculuk Değerine İlişkin Bulgular
5- Yaşam Kalitesine Katkı
Saha Araştırmasında Yaşam Kalitesine Katkı Değerine İlişkin Bulgular
6- Sürekli Gelişim
Sürekli Gelişme İçin Bireyin Sürekli Öğrenmesi
Sürekli Gelişimde Kurum Kültürünün ve Önderliğin Rolü
Saha Araştırmasında Sürekli Gelişim Değerine İlişkin Bulgular
DEĞER TEMELLİ YÖNETİMİN TEMELLERİ
Para Kazanma Hırsı, Aşırı Rekabet, Haksız Rekabet ya Ahlâk?
Değerlerle Değil Parasal Değerlerle Yönetme Örneği
Değer Temelli Yönetim Anlayışının Ortaya Çıkış Nedeni
Evrensel Değerler ve Ulusal Değerler
En Yaygın Değerler Hangileridir?
Olumsuz, Yıkıcı Değerler
Değerler ve Yapay Zekâ
“Kurumsal Dünya Görüşleri Çerçevesinde Değerlerin Yeri
Türk İş Hayatında Ahilik Kültürü ve Ahilikte Değerler
Değerlerin Oluşturulmasında Sorumluluk
Değerleri Hayata Aktarmak-Değerleri Yaşamak: Değerleri Sözden Eyleme Dönüştürmek
Lider Olunmaz, Doğulur mu? Değerler Doğuştan mı Gelir?
Özü-Sözü Bir Olmak
Saha Araştırması Bulguları Işığında Türkiye’de Özü ile Sözü Bir Olmak
Nitelikli Kişileri İşe Almak ve Elde Tutmak İçin Kurumun/Yönetimin Hangi Değerlere Sahip Olması Gerekir?
Eski Moda “Talimat Ver, Kontrol Et” Yönetim Tarzı veya Çağdaş “Yetkelendirme”
Yöneticinin/Önderin Egosu ile Değerlerin Çatışması
İş Dünyasında Yaygın Olan “Tehdidi Fırsata Döndürme” Yaklaşımı, “Hedefe Giden Her Yol Mubahtır” Anlayışına Yol Açar mı?
Değer Temelli Yönetimi Uygulayabilecek Üst Yöneticilerin Belirli Bir Bilinç Düzeyinde Olması Gerekir mi?
İş Hayatında, Siyasette ve Her Alanda Değişimi Sağlayacak Önderler Değerleri Esas Alanlar Olacak
İşletmenin Performansı ile Üst Düzey Yöneticinin Davranışı Arasındaki Bağlantı
Türkiye Ortamında Önderlik Özellikleri
Performans Yönetimi ile Değer Temelli Yönetim Arasındaki İlişki
Kariyer Basamaklarında Yükselme ve Değerler
Ben, Daha Düşük Ünvanlıyım. Yükselince Ahlâki Kararlar Alacağım
Başarılı Çalışan Grubundan Başarılı Yönetici Grubuna Geçiş
Kurum Kültürü ve Değerler
Saha Araştırmaları Bulgusu Işığında Misyon, Vizyon ve Değerlerin Güncellenmesi Ne Durumda?
Kurumun Güçlü Yanlarından Biri de Değerleri Olmalı
Enron’un Hikâyesi
Güçlü Markalar ve Altında Yatan Değerler
Herkesin Kurumsal Değerlerden Aynı Anlamı Çıkarması
Değerlerin Kalibrasyonu
Organizasyonların Sessizliği: Kol Kırılır Yen İçinde Kalır
Saha Araştırmalarında Kurum Kültürü
Değerlerin Görünürlüğü ve Değerleri Dile Getirmek
Richard Barett’e Göre Değerleri Görünür Kılmak
Değer Temelli Yönetim ve Paydaşlar
Ahlâk Evde Başlar
Aile Anayasası ve Değerler
Değer Temelli Yönetim Anlayışını Benimseyen İşletmelerde Karşılaşılan Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Değerli Temelli Yönetim Uygulamasının Verimli Yürütülebilmesi İçin Çözüm Önerileri
Araştırma Sonuçlarından Satırbaşları ve Değer Temelli Yönetimin Başarısı İçin Sahadan Öğrenilen Gerçekler