Çay partisi
Çay bugün, dünya genelinde en çok tüketilen içeceklerden biri olup, kültürel, sosyal ve ekonomik açıdan çok önemlidir. Çay tarihsel olarak çok eski ve zengin bir içecektir. İlk olarak Çin'de, M.Ö. 3. binyılda keşfedildiği düşünülmektedir. Çin kültüründe çay, tıbbi özellikleri keşfedildikten sonra yaygınlaşmış ve kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir.
Çay, Türkiye'nin ve birçok Orta Doğu ülkesinin kültürel önem taşıyan bir içeceğidir. Genellikle demliğiyle sunulan çay, sıcak içilmektedir. Türk kültüründe özellikle çay sohbetlerinin önemli bir yeri vardır. Misafirler için ikram edilir ve sıcak içilen çay, samimi bir ortamın oluşmasına katkıda bulmaktadır.
Çay, Amerikan tarihi açısından da önemlidir. Boston Çay Partisi olarak bilinen Boston Tea Party, Amerika'daki kolonistlerin Büyük Britanya'dan gelen yüksek vergili çayı ve Büyük Britanya'yı protesto etmek için 16 Aralık 1773'te Boston Limanı'nda İngiliz gemilerindeki tonlarca çayı Kızılderili kılığına girerek denize dökme eylemidir. Bu eylem Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı çıkartan kıvılcımlardan birisi olacaktır.
Çayın kültürel ve tarihsel olarak kısa bir girişten sonra, Türk çay sektörü 2023 yılında kayıtlı çay alanlarımız esas alındığında Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 791.300 dekar alanda yaklaşık 205.100 üretici çay tarımı yapmaktadır. Üretim rakamlarındaki azalma ve yükselme istikrarı iklim şartlarına bağlı olarak farklılık göstermiştir. 2023 yılında 1.355 bin ton yaş çay üretilmiş, bunun 764 bin tonu özel sektör tarafından, 591 bin tonu ise Çaykur tarafından satın alınmış ve %19,5 randıman hesabı yapılarak 264 bin ton kuru çay üretildiği hesaplanmıştır.
Tablo 1: Yıllara Göre Yaş ve Kuru Çay Üretim Rakamları (BİN TON)
Kaynak: https://www.caysiad.org.tr/
Tablo 1’de yaş ve kuru çay üretimi 2015-2023 yıllarında üretim rakamları göstermektedir. Tablo 1’da yaş çay dalgalı bir seyir izlemiştir.
Türkiye’de günlük 245 milyon bardakla, sudan sonra en çok tüketilen içecek olma özelliği nedeniyle çay sektörü çok önemlidir. Nüfusun yüzde 96’sı her gün çay içmektedir.
Çaya yüzde 24 zam ile birlikte artık daha pahalı içilecektir. Temmuz 2024’den itibaren Çaykur’un, kuru çay fiyatlarına ortalama yüzde 24 oranlarında zam yapması ile birlikte çay fiyatları değişmiştir. Ayrıca, nihai tüketici olarak cafe’de içtiğiniz çay için yüzde 10 oranında KDV, eğer evimizde çay içmek istiyorsak da, yüzde 1 oranında KDV ödüyoruz.
Sonuç itibariyle, çayımızı daha pahalı içeceğiz.
Afiyet olsun!
(1) https://www.caysiad.org.tr/
(2) https://www.tb.org.tr/
(3) https://tr.wikipedia.org/wiki/Boston_%C3%87ay_Partisi