Bitcoin'in El Salvador'a Gelişi
El Salvador; 195 ülke arasından 102. büyük ekonomiye sahip olup başkanlık sistemi ile yönetilen bir Orta Amerika ülkesidir. Bilinirliği çok yüksek olmayan bu ülkenin son zamanlarda duyulmasının nedeni, resmi para birimi seçimi hakkında tarihi bir karar vermiş olmasıdır.
İlk Adım Olarak Bitcoin’i Yasallaştırdılar
Devlet başkanı Nayib Bukele, Bitcoin’in ülkede yasallaşmasının öncesinde Bitcoin’in piyasa değerinin %1’inin El Salvador’a yatırılması halinde GSYİH’nın %25 artacağı yönünde bir tweet attı. Bitcoin’in ülkeyi kalkındıracağı beklentisinde olduğu anlaşılan devlet başkanı, ülkesinin %70’inin bir banka hesabı bile olmadığını ve kayıt dışı çalıştığının da itirafını aynı tweette buluşturmuş oldu. Bu söylemlerin üzerinde pek çok ülkede yasal düzenlemesi devam eden ve bazı ülkelerde yasaklanmış olan Bitcoin yasallaştırıldı.
Radikal ancak beklenen bir kararla 7 Eylül 2021 tarihinde Bitcoin’i resmi para birimi yapan ilk ülke olarak tarihe geçti. Bu sayede Bitcoin, ülkenin diğer yasal ödeme aracı olan ABD doları gibi kabul gördü. Yeni bir dijital ödeme yöntemi olarak da ülkenin iki resmi para birimi ile de çalışan dijital cüzdan “Chivo” tanıtıldı. Uygulamayı indiren vatandaşların dijital cüzdanına 30 dolarlık Bitcoin yüklenerek teşvikte bulunuldu.
Halk Ertesi Gün Sokaklara Döküldü
Yüksek oynaklık ve öngörülebilirliğinin düşüklüğü ile riskli bir varlık olarak bilinen Bitcoin, resmi ödeme aracı ilan edildikten sonraki gün 8 bin dolarlık değer kaybı yaşayınca, halk üzerinde paniğe neden oldu. Sokağa dökülen halk, “Bitcoin’e hayır diyorum!”, “Bitcoin’i tamamen reddediyorum!”, “El Salvador, diktatörlüğe ve anayasal reformlara hayır diyor!” yazılı pankartlarla eylem yaptı.
Bitcoin hamlesinden geri adım atmayan Bukele hükümeti, halk tarafından diktatörlükle suçlandı. El Salvador gazetesi olan El Faro’nun haberine göre, protestocular geniş bir çeşitliliğe sahipken protestonun tek nedeni Bitcoin değildi. Salvador Sosyal ve Sendikal Cephesi sözcüsü Wilfredo Berrios, protestonun temel nedeninin Bitcoin olduğunu ancak artık Başkan Bukele’yi istemediklerini belirtti. Bu protesto, “Bukele Ve Bitcoin'e Karşı Büyük Protesto: Başkentin Merkezini Ele Geçirdi” şeklindeki manşetlerle basına yansıdı.
5 Aralık 2021’de Dünya Gazetesi’nin yapmış olduğu habere göre halkın yüksek oynaklığa olan tepkisine rağmen bu durumu avantaja çevirmeye gayret eden El Salvador hükümeti Bitcoin oynaklığından faydalanarak düşüş alımı gerçekleştirdi ve Bitcoin politikasını kararlılıkla sürdürdü. Bitcoin bazlı projelere devam eden hükümetin yeni planı, ülkedeki jeotermal kaynaklardan faydalanarak Bitcoin üreten bir Bitcoin Şehri kurmak oldu.
IMF Hem Takdir Etti Hem De Risklere Dikkat Çekti
El Salvador’un Finansal katılımı arttırma ve ekonomik iyileşme sağlama çabalarını takdir eden IMF, Bitcoin’in risklerinin ele alınması gerektiğine dikkat çekti. Bu minvalde;
- Yüksek oynaklığın, finansal bütünlük ve istikrar açısından tehdit oluşturduğu,
- Yasal bir ihale olarak Bitcoin’in kullanılmaması gerektiği,
- Chivo’nun tüketiciyi koruması gerektiğini ve kara para aklamanın önlenmesi, terörün finansmanı gibi risklere karşı koruma sağlayabilecek bir ekosistemin düzenleme ve denetiminin derhal yapılmasının önemi,
- Bitcoin’e yatırım için kullanım planı ve ticari, finansal risklerin ayrıntılı bir analizinin gerektiği gibi konuları üzerinde ayrıntılı olarak durmuş ve tavsiyelerde bulunmuştur.
Uluslarüstü kuruluşları ve El Salvador halkını endişelendiren temel sebepler de aslında bu uyarı niteliğindeki maddeler oldu. El Salvador hükümetinin yapılan tavsiyelere kulak vermesi, hem ülkedeki iç karışıklığın artmasının hem de ekonomik öngörülemezliğin hakim olduğu bir ortamla karşı karşıya kalınmasının önüne geçmesini sağlayabilir.
Yorumlar